Hòa Bình: Không đủ năng lực, liên danh nhà thầu vẫn trúng gói thầu 135 tỷ?

Theo UBND tỉnh Hòa Bình, việc tổ chức lựa chọn nhà thầu gói thầu số 14: Thi công sửa chữa, nâng cấp 16 hồ chứa thuộc tiểu dự án 3 là chưa phù hợp với quy định của pháp luật về đấu thầu và quy định của nhà tài trợ.

Đâu là năng lực thật của liên danh nhà thầu trúng gói thầu số 14?

Ngày 26/11/2021, Ông Trần Văn Vượng, Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hòa Bình (Ban QLDA ĐTXD CCT NN&PTNT tỉnh Hòa Bình), ký ban hành Quyết định số 289/QĐ – BQL về việc phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu số 14: Thi công sửa chữa, nâng cấp 16 hồ chứa thuộc tiểu dự án 3 (C1 – HB – GĐ3 – W1) thuộc dự án sửa chữa, nâng cao an toàn đập (WB8), tỉnh Hòa Bình.

Theo đó, liên danh Công ty CP đầu tư xây dựng và PTNT và Tổng Công ty xây dựng NN&PTNT Thanh Hóa – Công ty CP được phê duyệt trúng thầu với giá là 135.143.285.000đ (gói thầu này có giá là 143.322.415.000đ). Thời gian thực hiện hợp đồng là 7 tháng. Nguồn vốn vay Ngân hàng Thế giới (WB).

Tại Thông báo số 792/TB-BQL-ĐHDA ngày 30/11/2021 về kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu số 14, gói thầu này có 2 nhà thầu tham gia gồm: Liên danh Công ty TNHH Trường Thành – Công ty CP xây dựng công trình 568 – Công ty CP đầu tư xây dựng Đại An dự thầu với giá 128.100.093.230đ, xếp hạng 1. Liên danh Công ty CP đầu tư xây dựng và phát triển nông thôn và Tổng Công ty xây dựng NN&PTNT Thanh Hóa – Công ty CP dự thầu với giá 135.143.291.920đ, xếp hạng 2.

Trong gói thầu này, liên danh Trường Thành – 568 – Đại An bị loại do thành viên đứng đầu liên danh là Công ty Trường Thành không đáp ứng E-HSMT, doanh thu không đạt theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu (E-HSMT); hồ sơ dự thầu không đáp ứng E-HSMT về kinh nghiệm thi công hạng mục chủ chốt (tiêu chí 2.5.2) về khối lượng lát khan, xếp khan đá hộc mái nghiêng…

Đáng chú ý, tại gói thầu số 14 trên, Công ty CP xây dựng công trình 568 (Công ty 568) và Công ty CP đầu tư xây dựng và phát triển nông thôn đang là 2 đối thủ cạnh tranh với nhau, thì sang một gói thầu tương tự, "cặp đôi" này lại là đối tác của nhau, cùng tham dự thầu và trúng gói thầu "khủng".

Cụ thể là gói thầu CW4B: Xây dựng đoạn tuyến Km10+900÷Km17+500 thuộc dự án xây dựng tuyến nối QL91 và tuyến tránh TP Long Xuyên do Ban Quản lý dự án Mỹ Thuận (Ban quản lý chuyên ngành giao thông trực thuộc Bộ Giao thông vận tải) mời thầu.

Gói thầu này có giá 464.981.440.000đ, liên danh Công ty CP xây dựng công trình 568, Công ty CP đầu tư xây dựng và PTNT và Công ty CP xây dựng và thương mại 299 bỏ giá thấp nhất và trúng thầu với giá 400.258.738.066đ.

Làm rõ trách nhiệm và biện pháp xử lý cán bộ

Ngày 17/3/2022, UBND tỉnh Hoà Bình đã có văn bản số chỉ đạo, làm rõ trách nhiệm, cá nhân liên quan trong việc tổ chức lựa chọn nhà thầu gói thầu số 14 thuộc dự án sửa chữa và nâng cao an toàn đập (WB8).

Theo đó, Ban QLDA ĐTXD CCT NN&PTNT tỉnh Hoà Bình sẽ phải chịu hoàn toàn trách nhiệm trước pháp luật và UBND tỉnh về vi phạm đấu thầu của dự án sửa chữa và nâng cao an toàn đập (WB8). Chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh trong việc triển khai thực hiện dự án và tự chịu trách nhiệm bố trí nguồn vốn, trong trường hợp dự án có các khối lượng công việc, không được nhà tài trợ chấp thuận thanh toán bằng nguồn vốn ODA theo quy định.

Trước đó, tháng 2/2022, báo cáo của Sở Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) tỉnh Hòa Bình chỉ rõ, báo cáo đánh giá hồ sơ dự thầu (HSDT) gói thầu số 14 do Ban QLDA ĐTXD CCT NN&PTNT tỉnh Hòa Bình cung cấp cho Sở không đúng so với báo cáo đánh giá HSDT mà chủ đầu tư đã đăng tải trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Do đó đã gây khó khăn cho cơ quan tham mưu trong quá trình nghiên cứu, báo cáo UBND tỉnh.

Đồng thời, việc đánh giá E-HSMT gói thầu số 14 chưa phù hợp với tiêu chí của E-HSMT.

Cụ thể, khi đánh giá E-HSDT, ngoài việc đánh giá tiêu chí: "Doanh thu xây dựng trung bình hàng năm tối thiểu 286.645.000.000đ tính bằng tổng các khoản thanh toán đã được xác nhận cho các hợp đồng đang thực hiện hoặc đã hoàn thành, trong vòng 3 năm qua. Từng thành viên phải đáp ứng 25% của yêu cầu tương đương 71.661.025.000đ; một thành viên phải đáp ứng 40% của yêu cầu tương đương với 114.658.000.000đ" theo quy định trong E-HSMT.

Tổ chuyên gia bổ sung thêm tiêu chí: "Trong trường hợp nhà thầu là liên danh thì từng thành viên trong liên danh phải có doanh thu đáp ứng theo yêu cầu và đáp ứng với tỷ lệ giá trị mà nhà thầu dự kiến thực hiện trong gói thầu đang đấu thầu".

Đối với công tác lập E-HSMT, tại mục 2.5.2 kinh nghiệm thi công các hoạt động chủ chốt của E-HSMT, bên mời thầu đã đưa ra một số tiêu chí như: Thi công khối lượng lát khan, xếp khan đá hộc mái nghiêng của công trình NN&PTNT đạt trên 10.700m3 trong thời gian 8 tháng liên tục; thi công khối lượng bê tông mái nghiêng đạt trên 4.300m3 trong thời gian 8 tháng liên tục…

Tuy nhiên, theo hướng dẫn lập HSMT năm 2021 của WB quy định, tiêu chí các hoạt động chủ chốt chỉ để kiểm chứng kinh nghiệm của nhà thầu trong việc thực hiện các hoạt động xây dựng đặc biệt như đào hầm, nạo vét hoặc xây cầu, chứ không phải để kiểm chứng việc thi công được những định mức dự kiến. Đối với các hợp đồng đơn giản, chủ đầu tư có thể không cần yêu cầu kinh nghiệm thi công các hoạt động chủ chốt.

Đánh giá của Sở KH&ĐT tỉnh Hòa Bình cho thấy, các tiêu chí trên của E-HSMT có thể sẽ gây hạn chế sự tham gia của các nhà thầu.

Bên cạnh đó, đối với nhân sự Lê Văn Tuấn, nhà thầu không kê khai trên webform nhân sự này làm chỉ huy trưởng công trình cho phần công việc mà thành viên liên danh Tổng Công ty Xây dựng NN&PTNT Thanh Hóa – Công ty CP đảm nhiệm, không có lịch sử công tác vị trí chỉ huy trưởng (E-HSDT đăng tải chỉ kèm theo bằng cấp, chứng chỉ, hợp đồng lao động).

Đáng nói, trong báo cáo đánh giá E-HSDT tổ chuyên gia không nêu cụ thể việc làm rõ hồ sơ đối với nhân sự Lê Văn Tuấn và đánh giá đạt với 1 người thực hiện vai trò chỉ huy trưởng công trình cho phần công việc mà thành viên liên danh đảm nhiệm có trình độ chuyên môn, chứng chỉ và năng lực kinh nghiệm đáp ứng theo yêu cầu của E-HSMT.

Mặt khác, tại biên bản thương thảo hợp đồng ngày 19/11/2021, nhân sự Lê Văn Tuấn không được đưa vào nội dung thương thảo hợp đồng giữa chủ đầu tư và nhà thầu. Theo các tài liệu báo cáo đánh giá E-HSDT và biên bản thương thảo hợp đồng không thể hiện việc chủ đầu tư yêu cầu nhà thầu làm rõ trong quá trình đánh giá E-HSDT và yêu cầu nhà thầu khắc phục đối với vị trí chỉ huy trưởng công trình còn thiếu trước khi trao hợp đồng theo quy định của WB.

Ngoài ra, hợp đồng tương tự tại E-HSMT yêu cầu nhà thầu tham gia với vai trò là nhà thầu chính, thành viên liên danh, nhà thầu quản lý hoặc nhà thầu phụ vào ít nhất 1 hợp đồng có tính chất và độ phức tạp tương tự với hợp đồng đang mời thầu và đã hoàn thành hoặc cơ bản hoàn thành trong khoảng thời gian kể từ ngày 1/1/2016 đến trước hạn chót nộp thầu. Trong đó, giá trị tham gia của nhà thầu trong mỗi hợp đồng nêu trên phải lớn hơn 100.400.000.000đ. Tính tương tự của phần tham gia của nhà thầu phải dựa trên quy mô, bản chất công trình, độ phức tạp, phương pháp, công nghệ hoặc các đặc tính khác như mô tả trong HSMT.

Đối với từng thành viên trong liên danh phải chứng minh là đã thực hiện thành công tối thiểu 1 hợp đồng, kể từ ngày 1/1/2016 đến ngày hạn chót nộp HSDT quy định, có tính chất và quy mô tương tự như phần công việc mà thành viên đó sẽ đảm nhiệm trong liên danh. Giá trị phần tham gia của thành viên liên danh trong hợp đồng đó không nhỏ hơn giá trị phần công việc mà thành viên liên danh này sẽ đảm nhiệm trong hợp đồng đang đấu thầu.

Vậy nhưng, tại gói thầu số 14, thành viên của liên danh trúng thầu là Tổng Công ty Xây dựng NN&PTNT Thanh Hóa – Công ty CP tham gia liên danh với tỷ lệ 40% khối lượng công việc, tương đương với phần công việc trị giá 54.000.000 tỷ đồng. Do vậy, để đảm bảo yêu cầu của HSMT, thì nhà thầu này phải có hợp đồng tương tự đạt 54 tỷ đồng. HSDT nhà thầu này kê khai hợp đồng tương tự, như sau: Hợp đồng số 07/2018/HĐ TCXD ngày 27/02/2020 và các phụ lục hợp đồng về việc thi công xây dựng các công trình hồ chứa huyện Lạc Thủy, dự án WB7 (ký hiệu gói thầu: HB/W6/HC/2016), có tổng giá trị hợp đồng là 43.045.839.000đ.

Như vậy, hợp đồng tương tự mà nhà thầu này kê khai nhỏ hơn phần công việc mà nhà thầu này đảm nhận, và nghiễm nhiên không đáp ứng được yêu cầu về hợp đồng tương tự. Do đó, liên danh Công ty CP đầu tư xây dựng và PTNT và Tổng Công ty Xây dựng NN&PTNT Thanh Hóa – Công ty CP cũng không đáp ứng được yêu cầu của hồ sơ mời thầu.