Hiệp hội ngân hàng kiến nghị tăng vốn ‘khẩn’ cho 4 ngân hàng nhà nước

Cơ quan này cho rằng, nếu không sớm tăng vốn điều lệ sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến nguồn cung vốn cho nền kinh tế.

Nguy cơ suy giảm GDP

Cụ thể, theo Hiệp hội ngân hàng Việt Nam, nguồn tín dụng 4 ngân hàng Ngân hàng Đầu tư và Phát triển (BDIV), Ngân hàng Công thương (VietinBank), Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (Agribank) và Ngân hàng Ngoại thương (Vietcombank) sẽ không tăng trưởng được, kéo theo suy giảm tăng trưởng kinh tế, giảm thu ngân sách từ thuế. Đồng thời, có nguy cơ vi phạm tỷ lệ an toàn vốn, ảnh hưởng xấu đến an toàn hoạt động, mức xếp hạng tín nhiệm quốc tế, uy tín trên thị trường; hạn chế vai trò chủ lực của các ngân hàng này trong toàn hệ thống.

Trước đó, hồi tháng 1, tại hội nghị triển khai công tác tổng kết ngành ngân hàng năm 2019 có sự tham dự của Thủ tướng Chính phủ, cả 4 ngân hàng thương mại lớn do nhà nước nắm giữ 100% vốn hoặc nắm giữ cổ phần chi phối gồm: Vietcombank, VietinBank, BIDV và Agribank, đã đồng loạt “kêu cứu” liên quan đến câu chuyện tăng vốn.

Ngay sau đó, Thường trực Chính phủ, các bộ, ngành liên quan đã có nhiều cuộc họp để xem xét, tuy nhiên vấn đề trên vẫn còn nhiều vướng mắc và chưa có hướng giải quyết rõ ràng.

Kể từ khi có quyết định yêu cầu phải đáp ứng đủ vốn theo chuẩn mực an toàn vốn của Basel II, các ngân hàng nói trên đã xây dựng phương án cụ thể, tập trung đẩy mạnh tái cơ cấu, nâng cao hiệu quả kinh doanh, thực hiện các biện pháp nâng cao năng lực tài chính, như: kiểm soát tốc độ tăng trưởng tín dụng theo đúng định hướng chỉ đạo của Ngân hàng nhà nước; tái cơ cấu lại danh mục tài sản có rủi ro theo hướng giảm tỷ trọng các tài sản có hệ số rủi ro cao; phát hành trái phiếu thứ cấp tăng vốn cấp 2 nhằm cải thiện tỷ lệ an toàn vốn.

Tuy đã áp dụng đồng bộ và tối đa các biện pháp, nhưng các ngân hàng này vẫn không đáp ứng được mức vốn tối thiểu theo chuẩn mực của Basel II.

Số liệu thống kê hiện nay cho thấy, tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu (CAR) bình quân của 4 ngân hàng thương mại nhà nước theo chuẩn mực vốn Basel I chỉ đạt 9,4%, đã sát mức tối thiểu theo quy định, thấp hơn so với mức bình quân chung của hệ thống các tổ chức tín dụng trong nước (13%).

4 nhà băng chiếm 50% thị phần

Trong 4 nhà băng này, theo Hiệp hội Ngân hàng, việc tăng vốn điều lệ đối với Vietinbank là đặc biệt cấp bách. Từ năm 2014 tới nay, VietinBank không được bổ sung thêm vốn điều lệ, trong khi đó, cũng trong giai đoạn này, VietinBank luôn duy trì tốc độ tăng trưởng quy mô bình quân 18,5% và luôn thực hiện chia cổ tức bằng tiền mặt với tỷ lệ cao 7 - 10% vốn điều lệ. Do đó, hệ số CAR của VietinBank hiện đã tiến sát ngưỡng tối thiểu theo quy định của Ngân hàng nhà nước.

VietinBank đã khai thác mọi biện pháp tăng vốn đến mức tối đa và đang bị giới hạn bởi các ràng buộc theo quy định hiện hành về tỷ lệ sở hữu nhà nước tại các ngân hàng thương mại nhà nước nắm quyền chi phối; giới hạn tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài tối đa và tỷ lệ trái phiếu thứ cấp và nợ thứ cấp được tính vào vốn cấp 2 tối đa.

Chính vì vậy, năm 2018, VietinBank chỉ tăng trưởng tín dụng được 6%; ảnh hưởng đến khả năng đáp ứng nhu cầu vốn cho doanh nghiệp, tác động trực tiếp tới kết quả kinh doanh của ngân hàng và nguồn thu ngân sách nhà nước.

Bốn ngân hàng thương mại nhà nước hiện có tổng tài sản và dư nợ tín dụng chiếm thị phần trên dưới 50% toàn hệ thống ngân hàng. Những năm qua, mặc dù các ngân hàng này không được nhà nước cấp bổ sung vốn nhưng vẫn mở rộng tín dụng để đáp ứng nhu cầu vốn của nền kinh tế.

Hiệp hội ngân hàng cho rằng, cần thiết triển khai ngay các biện pháp ưu tiên, khẩn trương giải quyết nhu cầu cấp thiết về tăng vốn điều lệ, trước mắt đề nghị nhà nước cho phép được giữ lại lợi nhuận hàng năm hoặc chia phần cổ tức của nhà nước bằng cổ phiếu để tăng vốn, giải quyết phần nào những khó khăn, vướng mắc, cản trở hiện nay.