Hết ưu đãi 20% diện tích làm thương mại: Nhiều chủ đầu tư thất vọng, quay lưng với NƠXH

Trước đây, chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội (NƠXH) được dành 20% tổng diện tích đất ở hoặc sàn để xây dựng nhà ở thương mại nhằm bù đắp chi phí đầu tư, góp phần giảm giá bán, giá cho thuê, thuê mua nhà. Tuy nhiên hiện tại, quy định này không còn hiệu lực khiến nhiều chủ đầu tư đang có ý định triển khai dự án thất vọng.

Ì ạch vì vướng thủ tục

Hiện nay, Đồng Nai mới triển khai các dự án: NƠXH A6-A7 tại P. Quang Vinh (TP. Biên Hòa) quy mô 435 căn; NƠXH 16,7ha tại P. Bảo Vinh (TP. Long Khánh) quy mô 1.054 căn và dự án khu chung cư công nhân hơn 2ha thuộc dự án phát triển nhà ở 33,65ha tại Khu trung tâm dịch vụ KCN Bàu Xéo (H. Trảng Bom), quy mô 624 căn hộ.

Riêng năm 2022, Đồng Nai lập danh mục kêu gọi đầu tư hơn 30 dự án nhà ở công nhân, NƠXH với tổng diện tích hơn 175ha, nhưng đến tháng 8/2023 mới có 1 dự án được phê duyệt chủ trương đầu tư, các dự án còn lại đang rà soát, điều chỉnh quy hoạch, bổ sung hồ sơ.

Thủ tục đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư NƠXH vẫn mất nhiều thời gian.

Theo ông Đỗ Khôi Nguyên, Chủ tịch UBND TP. Biên Hòa, thành phố có 9 dự án NƠXH đang mời gọi đầu tư. Thuận lợi là có dự án đã được UBND tỉnh phê duyệt chủ trương đầu tư, có nhà đầu tư đặt vấn đề tham gia đấu thầu. Tuy nhiên, cái thiếu hiện nay là kinh nghiệm thực tiễn trong đấu thầu làm NƠXH theo quy trình rút gọn, thi tuyển mẫu thiết kế chưa có. Do vậy, ông Nguyên đề xuất chọn thí điểm 1-2 dự án và các sở, ban, ngành hỗ trợ thành phố trong tất cả các khâu, thủ tục làm mẫu cho các dự án khác.

Ông Đỗ Ngọc Nam, Phó Chủ tịch UBND H. Trảng Bom cho biết, từ nay đến năm 2025, huyện có kế hoạch phát triển 2 ngàn căn nhà. Huyện đã xác định được 7 dự án ưu tiên đầu tư, trong đó có 5 dự án NƠXH và 2 dự án nhà ở công nhân. Phải sớm áp dụng quy trình thủ tục rút gọn theo đề xuất của Sở KH-ĐT thì mới hoàn thành mục tiêu này.

Theo ông Võ Tấn Đức, Quyền Chủ tịch UBND tỉnh, bản thân các dự án NƠXH bị khống chế giá bán, mức lợi nhuận thấp, nếu thủ tục quá khó khăn sẽ không thu hút được nhà đầu tư. Vì thế, phải nhanh chóng hoàn thiện, trình ban hành quy trình rút ngắn thực hiện dự án đầu tư xây dựng NƠXH thuộc thẩm quyền của UBND tỉnh… từ lúc nhà đầu tư tiếp cận đất đai cho đến khi khởi công xây dựng. Sở cũng phải đẩy nhanh việc thẩm định các hồ sơ chủ trương đầu tư NƠXH do cấp huyện đề xuất.

Về thủ tục đấu thầu dự án NƠXH, tỉnh đã ban hành quy trình rút ngắn đối với dự án NƠXH, tuy nhiên thủ tục đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư vẫn mất nhiều thời gian. Do đó, tỉnh kiến nghị Bộ Xây dựng ban hành theo thẩm quyền hoặc báo cáo Chính phủ ban hành quy định riêng về đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư dự án NƠXH theo hướng chỉ định nhà đầu tư trong một số trường hợp hoặc rút ngắn thời gian tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư nhằm tạo điều kiện đẩy nhanh việc thực hiện các dự án

Về phía Sở KH-ĐT phải hoàn thiện quy trình thủ tục rút ngắn trình UBND tỉnh phê duyệt để thuận lợi hơn cho các địa phương, chủ đầu tư. Theo đó, dự án đã có đất thì thực hiện 5 bước, thời gian tối đa 153 ngày; dự án sử dụng đất nhà nước quản lý phải đấu thầu thì thực hiện 7 bước, thời gian 318 ngày.

Ông Phạm Văn Ngh, Tổng Giám đốc Tập đoàn Amaccao chia sẻ: “DN đang chờ tham gia đấu thầu thực hiện 3 dự án NƠXH tại TP. Biên Hòa. Nếu NƠXH thực sự thông thoáng về thủ tục, ưu đãi hấp dẫn chắc chắn cán cân cung - cầu NƠXH sẽ dần cân bằng và mục tiêu cả nước xây dựng ít nhất 1 triệu căn NƠXH trong giai đoạn đến năm 2023 sẽ sớm thành hiện thực”.

Bỏ ưu đãi 20% kinh doanh thương mại​: Chủ đầu tư thất vọng

Trước đây, chủ đầu tư dự án NƠXH (bao gồm dự án NƠXH độc lập và dự án đầu tư xây dựng NƠXH từ quỹ đất 20% dự án nhà ở thương mại) được dành 20% tổng diện tích đất ở hoặc sàn để xây dựng nhà ở thương mại. Quy định này nhằm bù đắp chi phí đầu tư, góp phần giảm giá bán, giá cho thuê, thuê mua NƠXH. Tuy nhiên hiện tại, quy định này không còn hiệu lực khiến nhiều chủ đầu tư đang có ý định triển khai dự án tại Đồng Nai thất vọng.

Cụ thể, tại Nghị định số 35/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng (Nghị định số 35) do Chính phủ ban hành tháng 6-2023 và công văn đính chính nghị định này ban hành tháng 7-2023 đều bỏ nội dung được dành 20% diện tích đất ở để kinh doanh thương mại trong dự án NƠXH.

Bà Đặng Thị Kim Oanh, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Kim Oanh Group cho rằng, bỏ ưu đãi 20% sàn nhà để kinh doanh thương mại chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến thu hút đầu tư, tiến độ triển khai dự án NƠXH. Tập đoàn sẽ kiến nghị đến Bộ Xây dựng sửa đổi quy định bằng cách tiếp tục cho hưởng ưu đãi; đồng thời kiến nghị sửa đổi quy định về đối tượng, điều kiện mua NƠXH.

“việc bỏ ưu đãi này sẽ làm giảm sức hút và không khuyến khích nhà đầu tư tham gia xây dựng NƠXH, nhất là NƠXH để cho thuê. Lời lãi không nhiều, chúng tôi chỉ trông chờ có thể làm tăng giá trị gia tăng ở khoản 20% sàn nhà dành cho mục đích thương mại mà quy định này không còn thì rất khó để doanh nghiệp tham gia xây dựng NƠXH”, ông Vũ Minh Hoàng, giám đốc điều hành Công ty Cổ phần BĐS Đất Phát (Đồng Nai) chia sẻ.

Nhiều nhà đầu tư BĐS cho hay, họ sẵn sàng đầu tư NƠXH với quy mô lớn, nhưng những “nút thắt” về vốn, thủ tục, đất đai phải được tháo gỡ và đơn giản. Theo đại diện của Sở KH-ĐT, áp dụng thêm quy định bỏ 20% sàn để kinh doanh thương mại nhà đầu tư sẽ bị giảm lợi ích, không tiếp tục làm thậm chí quay lưng với NƠXH. Địa phương sẽ rất khó khăn trong mời gọi đầu tư NƠXH.

Ông Hồ Văn Hà, Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh cho biết, vấn đề này UBND tỉnh đã có văn bản gửi Bộ Xây dựng kiến nghị Bộ tham mưu bổ sung các chính sách ưu đãi diện tích sàn kinh doanh thương mại trong dự án NƠXH; đưa nội dung chính sách ưu đãi này vào dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) và cho phép áp dụng ngay khi luật này được thông qua vào cuối năm 2023. Đồng thời có điều khoản chuyển tiếp cho phép áp dụng các chính sách ưu đãi này đối với dự án đã được quyết định chủ trương đầu tư trước khi Luật Nhà ở (sửa đổi) có hiệu lực thi hành.