“Hết hồn” với những phiên mua bán, đấu giá lan đột biến bạc tỉ

Thời gian gần đây trên địa bàn tỉnh Bình Phước xuất hiện thú chơi lan đột biến với những cuộc đấu giá, mua bán hàng trăm triệu đồng, thậm chí hàng chục tỉ đồng.

Những phi vụ bạc tỉ

Ngày 22/9/2019, Hội hoa lan thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước tổ chức phiên đấu giá hoa lan. Dịp này, chậu lan 5 cánh trắng Bảo Duy của anh Trần Tấn Hiền và Trần Quý (thành phố Đồng Xoài) đồng sở hữu được đấu giá cao nhất với trị giá 1,2 tỷ đồng, do anh Nguyễn Lâm ở thành phố Đồng Xoài mua.

Ngày 20/6/2020, tại phường Phước Bình, thị xã Phước Long, anh Đoàn Ngũ Sang và anh Nguyễn Văn Hà (ngụ thị xã Bình Long) tổ chức đấu giá hai chậu lan Trường Thiên Kiếm dòng Tiên Vũ Var Alba (Cymbidium Aloifolium). Hai chậu lan được hai anh sưu tầm và chăm sóc từ tháng 5/2019. Kết quả, hai chậu lan được đấu với giá cuối cùng 220 triệu đồng. Người trúng đấu giá là anh Nguyễn Lâm, ở xã Thanh An, huyện Hớn Quản.

Cách nay khoảng 2 tháng, anh Nguyễn Đình Dũng ở thành phố Đồng Xoài, người có hơn 12 năm chơi lan, mua 1 ki (1 đốt, mầm) lan var Ướt Mi 5 cánh trắng với giá 250 triệu đồng. Sau hơn 2 tháng chăm sóc đến nay cây lan cao hơn 5cm có người trả 400 triệu đồng nhưng anh chưa bán. Tương tự, một số cây lan var trong vườn của anh Dũng được anh cho là quý hiếm, độc như: Bạch Tuyết 5 cánh trắng, Hồng Mỹ 5 cánh trắng, Hồng Minh Châu 5 cánh trắng, Gấu Trúc 5 cánh trắng… được anh mua (chủ yếu từ mầm) cách nay từ 2-3 tháng với giá từ 150-200 triệu đồng, sau thời gian chăm sóc đến nay cũng đang được rao bán với giá từ 350-500 triệu đồng/cây.

Cuối tháng 6 vừa qua, anh Nguyễn Ân ở thành phố Đồng Xoài mua cây lan var 5 cánh trắng HO (nhánh cao khoảng 10cm) với giá 130 triệu đồng. Sau hơn 10 ngày chăm sóc, ngày 4/7/2020, anh Ân mang bán cho anh Phạm Nhật ở huyện Đồng Phú với giá 230 triệu đồng. Hiện cây lan đang được anh Nhật rao bán giá 400 triệu đồng.

Một phi vụ đình đám khác, giữa tháng 6 vừa qua, anh Nguyễn Thanh Xuân (được cho là một đại gia trong giới chơi lan ở huyện Chơn Thành) đã mua vào 3 cây lan đột biến gene với giá khủng gần 32 tỉ đồng, gồm: cây Bảo Duy 5 cánh trắng giá 12 tỷ đồng, một cây Bảo Duy 5 cánh trắng khác giá 9,9 tỷ đồng và một cây Da Vàng 10 tỷ đồng.

Gần đây nhất, anh Trần Quý, một người chơi lan nổi tiếng ở thành phố Đồng Xoài đã mua 1 cây lan 5 cánh trắng Thảo Chi với giá hơn 5,1 tỉ đồng của chị Vũ Hường ở Hạ Long (Quảng Ninh). Theo anh Quý, cây lan này còn thua xa cây lan 5 cánh trắng Bạch Tuyết mà anh đang sở hữu trong vườn có giá gần 10 tỉ đồng.

Người thật, việc thật?

Không thể thống kê đầy đủ nhưng ở tỉnh Bình Phước hiện có khoảng 1.000 người đang chơi lan var, riêng ở thành phố Đồng Xoài - nơi hơn có 100 người và cũng là nơi tập trung nhiều đại gia chơi lan nhất với những vườn lan trị giá hàng chục tỉ, thậm chí hàng trăm tỉ đồng. Trước diễn biến gần đây dư luận dậy lên các thông tin khác nhau về lan var, cho rằng giá giao dịch hàng tỉ đồng được các chủ vườn, người chơi tung lên mạng xã hội là giá ảo, là các chiêu thức rửa tiền… thông tin này đã được những người trong giới chơi lan ở Bình Phước phủ nhận.

Những người này khẳng định, những phi vụ giao dịch mua bán, đấu giá từ vài chục triệu đến vài trăm triệu, thậm chí hàng chục tỉ diễn ra tại địa phương đều là “người thật, việc thật”, “thuận mua vừa bán”, “tiền trao cháo múc”, chứ không hề có chuyện lừa đảo. “Tất cả những cuộc giao dịch, những buổi mua bán, những phiên đấu giá anh em trong giới chơi lan đều hú hí nhau, hội đủ “bá quan văn võ”, nên nói rằng lừa đảo thì tôi không tin” – anh Nguyễn Đình Dũng nói.

​

Một cây lan var với nhánh nhỏ xíu được chủ Vườn Lan Xanh ở thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước rao bán với giá hàng trăm triệu đồng.

Theo anh Nguyễn Thanh Xuân (huyện Chơn Thành, người đang sở hữu vườn lan giá trị hàng chục tỉ đồng), việc anh mua 3 cây lan với giá gần 32 tỉ đồng trung tuần tháng 6 vừa qua không phải là những giao dịch khủng nhất. “Việc chuyển nhượng lan giá khủng do trong giới chơi lan ai cũng muốn có được nó. Việc nhân giống khá hạn chế, giống của nó không thể nuôi cấy mô hay làm trái để gieo hạt được. Ví dụ có 1 tấn lan rừng, may ra mới có 1 cây đột biến gene, giống nó quý hiếm nên trong giới chơi lan rất chuộng” – anh Xuân nói và cho biết chơi lan là để làm kinh tế chứ không phải thú vui đơn thuần.

Giới chơi lan đo lan đột biến bằng cm để tính tiền và giá trị của nó cao hay thấp phụ thuộc vào vẻ đẹp, độ cực hiếm của nó. Vừa qua, anh mua cây Bảo Duy 12 tỷ, không phải là anh có tiền mà mua về để chăm và ngắm hoa. “Cây lan này anh tôi có thể nhân giống ra rồi bán cho những người chơi khác và nó sẽ đem lại thu nhập cao hơn cho tôi. Bên cạnh việc làm kinh tế còn là mong muốn bảo tồn những giống lan cực kỳ quý hiếm khi rừng ngày càng suy giảm" - anh Xuân nói.

Anh Trần Tấn Hiền – đồng sở hữu Vườn Lan Xanh ở thành phố Đồng Xoài nói, hiện anh cùng với 2 người khác đang sở hữu vườn lan giá trị hơn 100 tỉ đồng. Chỉ trong khu vườn với diện tích hơn 400m2 được đầu tư bài bản, hiện anh Hiền có hơn 50 giống lan đột biến. Vườn cùa anh xếp trong top 10 ở tỉnh Bình Phước về quy mô và giá trị.

Theo anh Hiền ở Bình Phước hiện có hàng chục vườn lan có giá trị từ 3 tỉ đồng trở lên. “Lan đột biến sẽ là mãi mãi, chỉ có thể nhân giống trên thân cây hoặc cắt khúc (đốt, mầm) xuống ươm và sẽ cho ra những cây lan tương tự, chứ hoàn toàn không thể cấy mô hay gieo hạt vì làm điều này cây lan sẽ mất gốc, về lại cây lan thường, không cho hoa giống cây gốc” - anh Hiền nói.

Anh Trần Quý, đồng sở hữu vườn lan với anh Hiền cho biết, điều người chơi lan var quan tâm nhất là nguồn gốc của cây và độ đẹp của hoa. Một bông hoa var từ lúc ra mầm đến lúc ra hoa tuổi thọ kéo dài khoảng 35-40 ngày. Khi hoa nở hoàn toàn sẽ duy trì được khoảng 15 ngày thì sẽ tàn. “Tôi đã từng có những giao dịch lớn.

Việc vừa qua tôi mua 1 cây lan var năm cánh trắng Thảo Chi với giá hơn 5,1 tỉ đồng của chị Vũ Hường ở Hạ Long (Quảng Ninh) cũng là cao. Số tiền mà tôi bỏ ra mua là từ tiền bán lan trước đó. Hiện vườn lan của tôi có cây lan giá trị lớn nhất là cây 5 cánh trắng Bạch Tuyết với giá gần 10 tỉ đồng” – anh Trần Quý nói.

Anh Nguyễn Đình Dũng cho hay lan var có 5 cánh trắng, độ phân thùy, mắt, mũi, cánh… sẽ thể hiện cho từng loại đột biến. Giá cây được quyết định do độ đẹp của cây, lan var được tính giá dựa trên cm của cây, của ki (đốt, mầm). Mỗi chủ vườn sẽ có cách ghi tên, đặt ký hiệu, đánh dấu các loại lan var khác nhau để giao dịch với khách hàng, để tiện chăm sóc và bạn chơi lan var.

Bên cạnh đó chủ vườn cũng được xác định uy tín trong giới chơi bằng việc thực hiện chế độ bảo hành, hậu mãi lan var với người chơi. Việc để thân var thất ngọn, làm ki hay ra hoa còn phụ thuộc vào kỹ thuật chăm sóc của các chủ vườn.

“Với kỹ thuật hiện nay tôi cũng như các chủ vườn khác hoàn toàn có thể cho lan var ra hoa theo ý muốn chứ không đợi đến thời điểm giao thời giữa năm mới và năm cũ như tự nhiên” – anh Dũng nói và cho hay ngoài lan var 5 cánh trắng Phú Thọ được xem là loại phổ thông, trong giới chơi lan var, có thể kể đến nhiều loại khác được cho là quý hiếm, giá trị cao như 5 cánh trắng Phú Quý, Thảo Chi, Bảo Duy, Xanh Huế, Thịnh Vượng, Bạch Tuyết, Gấu Trúc, Kiều Chi, Hồng Mỹ, Ướt Mi…

Cũng theo ghi nhận, hầu hết nguồn tiền từ các cuộc mua bán, chuyển nhượng bán đấu giá … các cây lan var bạc tỉ đều từ nguồn vốn tự có. Các vườn lan var hầu hết được xây dựng khang trang từ diện tích tận dụng khuôn viên nhà đang sinh sống, từ 250-400m2. Hầu hết các chủ chơi lan var thuộc diện khá giả, giàu có. Họ đều có nhà cửa khang trang, sở hữu xe hơi mắc tiền.

Ngày 17/8, ông Trần Văn Hướng – Cục trưởng Cục thuế tỉnh Bình Phước cho biết, sau khi nắm thông có việc trên địa bàn tỉnh có những cuộc giao dịch, mua bán, đấu giá lan giá hàng trăm triệu, thậm chí hàng tỉ đồng, Cục đã cử cán bộ chuyên môn vào cuộc kiểm tra, xác minh xem có hay không những giao dịch “thật” để yêu truy thu thuế. Tuy nhiên, tại thời điểm kiểm tra, các chủ lan cho biết họ chỉ tụ tập gặp nhau trình diễn lan, ra mắt những cây lan “độc, lạ, “quý hiếm” hoặc trao đổi thông tin về nghề chứ không mua bán.

Qua kiểm tra, vừa qua các cán bộ thuế tỉnh đã lập biên bản đối với 2 cuộc tụ tập đông người có dấu hiệu mua bán, đấu giá lan var ở huyện Chơn Thành. Cục thuế cũng đã phối hợp với các cơ quan chức năng tiến hành kiểm tra tài khoản ngân hàng đối với các chủ chơi lan nhưng không phát hiện giao dịch chuyển khoản bằng tiền cụ thể nào. Còn việc có hay không việc các chủ lan mua bán, trao đổi, đấu gia bằng tiền mặt thì ngành thuế không nắm. Trên cơ sở kiểm tra, xác minh, Cục thuế tỉnh cũng đã có báo cáo Tổng cục thuế các vụ việc liên quan để nắm bắt, có hướng chỉ đạo.

Việc có truy thu thuế đối với các cuộc giao dịch, mua bán, đấu giá lan… hay không cũng rất khó vì bản thân lan là cây trồng nông nghiệp không nằm trong phạm vi phải nộp thuế. Do đó vấn đề truy thu thuế đối với những giao dịch, mua bán, đấu giá lan hiện nay còn rất khó khăn, cần xem xét và đòi hỏi ngành thuế phải có quy định cụ thể, rõ ràng.

Thận trọng khi chơi lan var

Đã có nhiều cảnh báo được đưa ra, thậm chí của những người có chuyên môn. Vẫn còn những ý kiến trái chiều về việc lan var có cấy mô được hay không. Kỹ sư nông nghiệp Nguyễn Văn Đạo, có hơn 20 năm làm việc tại Trung tâm Khuyến nông tỉnh Bình Phước - cho biết: “Với một nhánh lan, một giò lan đột biến hiện nay có giá trị quá cao, do đó những người chơi lan phải rất thận trọng khi tham gia, và nên đưa nó về với giá trị thực của nó thì như vậy mới thưởng thức và chơi cây cảnh mới bền vững, ý nghĩa.

Đối với lan var hiện nay có thể nuôi cây mô. Hiện đã có một số nơi thực hiện thành công, sẽ cho ra các loại lan đột biến y như lan var. Theo một vị lãnh đạo Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn, chỉ có người giàu mới chơi giống lan var, việc đầu tư làm kinh tế từ lan đột biến gene là rất khó, những người trong giới chơi lan đều hiểu. “Tuy nhiên hãy thận trọng trước cơn sốt của giá lan var thời gian qua” – vị lãnh đạo này nói.

Theo ghi nhận, nghề chơi lan var mới thịnh hành ở Bình Phước từ 2 đến 3 năm nay. Thời gian qua do giá trị khủng, lợi nhuận khủng của lan var nên đã có hàng trăm người ở tỉnh Bình Phước đổ xô vào đầu tư kinh doanh loại cây trồng này, ngay cả những người không có hiểu biết gì về lan cũng lao vào cuộc chơi.

Anh Nguyễn Phú Hòa, một người có hơn 5 chơi lan ở thành phố Đồng Xoài nói: “Từ trước đến nay tôi đã nhiều lần giao dịch mua bán lan nhưng chưa “bị” đánh thuế lần nào. Nếu ngành thuế qui định các giao dịch mua bán lan phải truy thu thuế thì tôi sẵn sàng nộp”.
Ngày 17/8, thông tin từ Công an tỉnh Bình Phước cho biết, đã phát đi cảnh báo về dấu hiệu lừa đảo liên quan đến những giao dịch mua bán lan đột biến gene.

Theo Công an tỉnh này, thời gian qua một số huyện, thị xã, thành phố tại tỉnh đã diễn ra những giao dịch, mua bán hoa lan “đột biến gen” với giá trị từ vài chục triệu đến hàng chục tỷ đồng. Hầu hết cuộc mua bán, trao đổi đều diễn ra công khai và được quảng bá, livestream rộng rãi trên các trang mạng xã hội. Tuy nhiên, những thông tin về các cuộc giao dịch này thường rất mập mờ, thông tin về người bán và người mua không được kiểm chứng.

Do vậy, Công an tỉnh Bình Phước khuyến cáo người dân nếu thực sự có nhu cầu mua mặt hàng này cần tỉnh táo, tìm hiểu kỹ thông tin về giá cả, nơi bán trước khi mua. Nếu phát hiện các hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của các đối tượng, kịp thời cung cấp thông tin với chính quyền địa phương và cơ quan công an nơi gần nhất để có biện pháp ngăn chặn, xử lý.