Hệ thống giao dịch mới: Có cần lo ngại rủi ro?

Hệ thống giao dịch mới có công suất xử lý 3-5 triệu lệnh/ngày đã chính thức được vận hành, giải tỏa lo lắng nghẽn lệnh và tạo điều kiện cho thanh khoản cao hơn. 

Bên cạnh sự hân hoan khi hệ thống mới được đưa vào sử dụng sẽ giải quyết được vấn đề của HoSE nhiều tháng qua, vẫn có ý kiến cho rằng, đây chỉ là động thái tân trang lại ngôi nhà cũ nên chỉ thay đổi vẻ bề ngoài, còn nền móng vẫn được giữ nguyên. Do đó, sẽ ra sao nếu thanh khoản lại “vọt xà”?

Đáng chú ý, với bất kỳ hệ thống công nghệ thông tin nào, đặc biệt lại là hệ thống giao dịch chứng khoán, thì không thể khẳng định chắc chắn là không có rủi ro phát sinh.

Đưa ra ý kiến thận trọng hơn, nhà đầu tư Đặng Việt Long (Hà Nội) cho biết, hệ thống "mượt" trong bối cảnh thị trường tăng thì tốt chứ trong thị trường xấu thì đây lại là mối nguy hiểm lớn, là cơ hội cho các "tay to" xả hàng.

Những hoài nghi này là hoàn toàn có cơ sở khi thời gian qua, trong bối cảnh năng lực thiết kế hệ thống giao dịch tại HoSE bị hạn chế, cơ quan này đã nỗ lực thực hiện các giải pháp kỹ thuật để cải thiện khả năng xử lý số lượng lệnh và thanh khoản thị trường nhưng vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu của nhà đầu tư.

Trên thực tế, mặc dù hệ thống giao dịch của HoSE quá tải nhưng giá trị giao dịch vẫn liên tục tăng mạnh trong 6 tháng qua, từ bình quân 12.000 tỷ đồng/ngày trong tháng 12/2020 lên 24.000 tỷ đồng/ngày trong tháng 6/2021. Trong đó có những giá trị giao dịch phiên vượt lên đến hơn 30.000 tỷ đồng/ngày.

Để trả lời cho những khúc mắc trên, ông Dương Dũng Triều cho biết “không thể khẳng định là không có rủi ro với hệ thống mới. Tuy nhiên, chúng tôi, HoSE và các bên liên quan đã nghiên cứu rất kỹ để lên các kịch bản phòng ngừa, cũng như lên giải pháp xử lý nếu phát sinh rủi ro”.

Theo đó, để lên các kịch bản phòng ngừa, các bên liên quan đã liệt kê rất nhiều tình huống, rủi ro có thể xảy ra và phân loại thành 3 nhóm gồm: hạ tầng, hệ thống, con người. Khả năng xảy ra rủi ro cũng được chia làm 4 cấp độ từ gần như “Không thể”, “Rất thấp”, “Thấp” đến “Vừa” và luôn có phương án hành động, nhân sự chịu trách nhiệm xử lý.

Cần phải nhắc lại, hệ thống mới này chỉ là giải pháp tình thế trong thời gian chờ hệ thống KRX của Hàn Quốc chính thức được vận hành.

Còn đối với lo ngại, hệ thống giao dịch mới giúp tăng thanh khoản lại dễ tạo điều kiện cho hoạt động xả hàng, các chuyên gia cho rằng trong ngắn hạn chưa cần phải lo lắng. Thị trường vẫn đang có yếu tố hỗ trợ liên quan đến kết quả kinh doanh quý II.

Tuy nhiên, đợt công bố thông tin này sẽ tạo phân hóa mạnh đối với cổ phiếu do góp phần quan trọng, đánh giá lại kỳ vọng của nhà đầu tư suốt nhịp tăng mấy tháng vừa qua có hợp lý hay không.