Hé lộ loạt nguyên nhân đằng sau làn sóng sa thải hàng loạt trong lĩnh vực công nghệ

Tình trạng cắt giảm nhân sự hàng loạt trong lĩnh vực công nghệ đã xảy ra từ giữa năm 2022 và tiếp tục diễn ra vào đầu năm 2023, đặc biệt là tại Mỹ.

Xu hướng sa thải nhân viên công nghệ trở nên rõ rệt hơn vào cuối năm 2022 và tiếp diễn trong đầu năm 2023

Theo báo cáo mới cập nhật tại Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), tình trạng sa thải trong lĩnh vực công nghệ là tiêu điểm trên các phương tiện truyền thông trong nửa cuối năm 2022.

Cụ thể, xu hướng này trở nên rõ rệt hơn vào cuối năm 2022 và đầu năm 2023. Trên toàn cầu, gần 130.000 nhân viên tại 482 công ty công nghệ đã bị sa thải trong hai tháng đầu năm 2023, gần bằng con số 161.000 nhân viên bị sa thải của cả năm 2022, theo layoffs.fyi.

Mỹ là quốc gia có số lượng nhân viên CNTT bị sa thải nhiều nhất, với 257 nghìn việc làm trong ngành công nghệ thông tin (CNTT) bị cắt giảm, chiếm 66% số lượng nhân viên CNTT bị sa thải toàn cầu trong giai đoạn 2022-2023.

Theo dữ liệu của Cục Thống kê Lao động Mỹ, dữ liệu về sa thải của ngành Thông tin, bao gồm các ngành con liên quan đến lĩnh vực công nghệ, đã nhanh hơn đáng kể so với mặt bằng chung của Mỹ kể từ giữa năm 2022 và kéo dài tới đầu năm nay.

Các nguyên nhân chính của xu hướng sa thải

Thứ nhất, lo ngại điều kiên kinh tế vĩ mô kém tích cực. Suy thoái về mặt kỹ thuật của Mỹ trong quý 2/2022, cùng với cuộc chiến ở Ukraine, đã dẫn đến một môi trường kinh tế bất ổn hơn trong năm 2022.

Ngoài ra, việc Fed đã tăng lãi suất với tốc độ nhanh nhất kể từ những năm 1980 để kiềm chế tỷ lệ lạm phát tăng cao cũng khiến nền kinh tế nước nay tăng trưởng chậm lại. Ngoài ra, chính tỷ lệ lạm phát cao cũng đã hạn chế sức mua/chi tiêu của người tiêu dùng và các doanh nghiệp do giá cả cao hơn.

Do đó, những yếu tố này đã ảnh hưởng đến các các nguồn doanh thu chính của nhiều công ty công nghệ, ví dụ như quảng cáo. Nhằm đối phó với tình trạng doanh thu tăng trưởng chậm hơn/giảm và bảo vệ khả năng sinh lời, các công ty công nghệ đã cắt giảm chi phí hoạt động, bắt đầu với việc cắt giảm nhân sự.

Tiếp đến, do điều chỉnh lại quá trình tuyển dụng quá mức trong những năm COVID-19. Trong thời kỳ cao điểm của đại dịch, các hoạt động trực tuyến và sử dụng công nghệ tăng nhanh khi mọi người dành nhiều thời gian để làm việc, mua sắm trực tuyến hơn …

Các công ty công nghệ cho rằng đây sẽ xu hướng bình thường mới và bắt đầu tuyển dụng rầm rộ, nhanh chóng mở rộng đội ngũ nhằm bắt kịp nhu cầu. Vào cuối năm 2022, Meta và Amazon đã tăng gần gấp đôi số lượng nhân viên so với quy mô của năm 2019, tăng lần lượt là 92% và 93%.

Tuy nhiên, mọi thứ đang dần trở lại như trước đại dịch, khiến nhu cầu về các dịch vụ công nghệ giảm xuống, khiến cho các công ty công nghệ dối mặt tình trạng dư thừa nhân viên và buộc phải đảo ngược lại quá trình tuyển dụng ồ ạt trước đó.

Theo layoffs.fyi, chín công ty CNTT, có trụ sở tại Hoa Kỳ, có số lần sa thải lớn nhất chiếm đến 20% tổng số lần sa thải công nghệ toàn cầu. Đây là những công ty đã được hưởng lợi đáng kể từ xu hướng gia tăng sử dụng công nghệ/áp dụng kỹ thuật số của người tiêu dùng/doanh nghiệp trong thời kỳ đỉnh điểm của đại dịch.

Ngoài các công ty công nghệ B2C bị cắt giảm nhiều việc làm như Google, Meta và Amazon, còn có các doanh nghiệp B2B chuyên về cơ sở hạ tầng, phần cứng và phần mềm CNTT (được tô màu đỏ) và có nguồn doanh thu liên quan tới với dịch vụ Chuyển đổi số.

Bên cạnh đó, các nhà cung cấp dịch vụ CNTT lớn trên thế giới, ví dụ như các công ty của Ấn Độ, đã có dấu hiệu giảm tuyển mới /cắt giảm số lượng nhân viên trong quý 4/2022. Động thái này tương đồng với sự giảm tốc độ tăng trưởng doanh thu quý 4/2022 của họ.

Xu hướng giảm tốc trong chi tiêu dịch vụ CNTT toàn cầu này nhiều khả năng sẽ tiếp diễn trong năm nay. Vào tháng 1/2023, Gartner cũng đã giảm dự báo tăng trưởng doanh thu dịch vụ CNTT năm 2023 xuống 5,5% từ mức 7,9% trong dự báo trước đó (tháng 10/2022).

Tuy nhiên, các doanh nghiệp, trong bối cảnh kinh tế suy thoái, có thể sẽ ưa chuộng các nhà cung cấp CNTT giá rẻ, ví dụ như FPT Software hoặc CMC Global của Việt Nam.

VDSC kỳ vọng yếu tố này sẽ giúp FPT hay CMG ghi nhận tốc độ tăng trưởng doanh thu cao hơn các đối thủ trong năm nay, như đã ghi nhận trong năm 2022.