Hé lộ cách tình báo Mỹ điều tra nguồn gốc COVID-19

Các cơ quan tình báo Mỹ đang đào bới kho dữ liệu về di truyền để tìm chìa khoá giải mãi nguồn gốc virus corona.

Kho thông tin đồ sộ đó chứa các bản giải mã di truyền những mẫu virus từng được nghiên cứu tại phòng thí nghiệm ở Vũ Hán, Trung Quốc, mà giới chức Mỹ tin rằng có thể là nguồn gốc gây ra đại dịch COVID-19, các nguồn tin nói với CNN.

Không rõ bằng cách nào hay khi nào các cơ quan tình báo Mỹ có thể tiếp cận thông tin của Trung Quốc, nhưng những máy móc liên quan đến việc thống kê và xử lý những thông tin di truyền của các loại virus thường được kết nối với những máy chủ hoạt động dựa trên điện toán đám mây, vì thế có thể bị tấn công, các nguồn tin cho biết.

Tuy nhiên, việc diễn giải núi thông tin thô này thành thông tin có thể hiểu được gặp phải rất nhiều thách thức, trong đó có vấn đề tập hợp đủ khả năng xử lý của máy tính để xử lý tất cả dữ liệu. Để làm được điều đó, các cơ quan tình báo Mỹ đang sử dụng các siêu máy tính trong phòng thí nghiệm quốc gia của Bộ Năng lượng, nơi tập hợp 17 viện nghiên cứu cấp cao của chính phủ Mỹ.

Ngoài ra còn có thách thức về nhân lực. Các cơ quan tình báo Mỹ không chỉ cần các nhà khoa học chính phủ đủ kinh nghiệm và kỹ năng diễn giải dữ liệu phức tạp về trình tự gien, có lý lịch sạch sẽ về bảo mật an ninh quốc gia mà còn phải biết tiếng Quan thoại, vì những thông tin đó được viết bằng tiếng Trung với bảng chữ cái riêng.

Các quan chức thực hiện cuộc đánh giá trong 90 ngày hy vọng những điều họ đang làm sẽ giúp trả lời câu hỏi bằng cách nào virus lây từ động vật sang người. Giải mã bí ẩn này là việc quan trọng để cuối cùng đi đến kết luận có phải mầm bệnh gây ra đại dịch COVID-19 có phải sự cố của phòng thí nghiệm hay do lây từ động vật sang người bằng con đường tự nhiên, các nguồn tin nói với CNN.

Các nhà điều tra ở cả trong và ngoài chính phủ Mỹ từ lâu đã tìm kiếm dữ liệu di truyền của 22.000 mẫu virus đang được nghiên cứu tại Viện Virus học Vũ Hán. Dữ liệu đó bị giới chức Trung Quốc gỡ khỏi internet từ tháng 9/2019, và Trung Quốc từ chối công khai dữ liệu này cũng như các số liệu thô khác về những trường hợp mắc COVID-19 đầu tiên cho Tổ chức Y tế thế giới.

Tuy nhiên, hai nhà khoa học nghiên cứu về virus corona nói với CNN rằng họ không tin có bất kỳ dữ liệu di truyền nào trong 22.000 mẫu hay bất kỳ cơ sở dữ liệu nào của Viện Virus học Vũ Hán mà các nhà khoa học chưa biết đến.

“Cơ bản là trong bài nghiên cứu năm 2020 đăng trên tạp chí Nature, Viện Virus học Vũ Hán đã nói về tất cả trình tự gien mà họ có đến thời điểm đó. Đó là điều hầu hết các nhà khoa học đều tin”, TS Robert Garry, một nhà virus học tại Trường Y thuộc ĐH Tulane, nói.

Các nguồn tin gần gũi với cuộc điều tra của Mỹ nói rằng nỗ lực tìm hiểu để tìm ra liên kết di truyền đang thiếu sẽ không đủ để cuối cùng kết luận virus có xuất phát từ phòng nghiên cứu ở Vũ Hán hay từ tự nhiên. Giới chức Mỹ sẽ vẫn phải khớp nối những manh mối khác về bối cảnh để xác định nguồn gốc thực sự của đại dịch.

Nhưng đó sẽ là mảnh ghép quan trọng mà chính quyền Biden đang ưu tiên tìm ra.