"Hậu" cổ phần hóa Hãng phim truyện Việt Nam: Đang chờ thoái vốn, Vivaso bất ngờ kiến nghị xin tiếp tục được đầu tư

Lùm xùm xung quanh câu chuyện cổ phần hóa Hãng phim truyện Việt Nam bất ngờ có diễn biến mới khi nhà đầu tư chiến lược Vivaso gửi kiến nghị lên Thủ tướng Chính phủ, Thanh tra Chính phủ và Bộ VHTT&DL để đề xuất giải quyết vướng mắc theo hướng tiếp tục được đầu tư tại Hãng.

Vivaso (Tổng công ty Vận tải Thủy) trở thành nhà đầu tư chiến lược tại Hãng phim truyện Việt Nam vào tháng 6-2017 sau khi Hãng này hoàn tất quá tình cổ phần hóa và đổi tên thành Công ty CP đầu tư và phát triển phim truyện Việt Nam. Sau khi cổ phần hóa, Bộ VHTT&DL nắm giữ 28% cổ phần của Công ty CP đầu tư và phát triển phim truyện Việt Nam, 72% cổ phần còn lại do Vivaso nắm giữ. Tuy nhiên chỉ một thời gian ngắn sau khi giữ vai trò điều hành Hãng phim "hậu" cổ phần hóa, Vivaso vấp phải sự phản đối dữ dội từ các nghệ sĩ, cán bộ công nhân viên trong Hãng vì bị cho rằng đã không đảm bảo công việc, đời sống cho mọi người, không đưa ra định hướng làm phim cụ thể nào.

Tuy nhiên chỉ một thời gian ngắn sau khi đi vào hoạt động, các nghệ sĩ của Hãng đã bức xúc trước việc Vivaso không đảm bảo công việc lẫn đời sống cho nghệ sĩ, cán bộ công nhân viên trong Hãng, thậm chí không đưa ra bất cứ định hướng làm phim nào. Năm 2018, Thanh tra Chính phủ sau đó đã vào cuộc và có kiến nghị gửi Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ VHTT&DL xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện ngay các quy trình, thủ tục theo đúng quy định để Vivaso xin rút vốn trước thời hạn. 2 tháng sau khi có kết luận này, Bộ VHTT&DL khẳng định việc để Vivaso xin rút vốn trước thời hạn vẫn đang được Bộ làm từng bước theo kế hoạch, có sự giám sát chặt chẽ của nhiều Bộ, ngành liên quan và Thanh tra Chính Phủ. Tuy nhiên từ đó đến nay việc thoái vốn của Vivaso vẫn chưa diễn ra.

Mới đây, Vivaso bất ngờ có công văn gửi Thủ tướng Chính phủ, Thanh tra Chính phủ, Bộ VHTT&DL đề xuất giải quyết vướng mắc tại Hãng phim truyện Việt Nam. Đáng chú ý, công văn đề xuất một số giải pháp, trong đó có nhắc đến hướng xử lý để Vivaso tiếp tục đầu tư cải tạo, phát triển Hãng theo đúng định hướng. Trong trường hợp kiến nghị này không được chấp thuận, Vivaso đề xuất xin được giới thiệu nhà đầu tư mới để chuyển nhượng cổ phần theo đúng Kết luận của Thanh tra Chính phủ.

Cụ thể, công văn của Vivaso nêu rõ, đơn vị này đã đăng ký tham gia mua cổ phần và thực hiện đúng, đầy đủ quy trình thủ tục theo quy định trong việc tham gia mua cổ phần tại Công ty TNHH MTV Hãng phim truyện Việt Nam khi cổ phần hóa. Vivaso đồng thời bày tỏ quan điểm, trước khi cổ phần hoá, Hãng phim truyện Việt Nam hoạt động theo mô hình doanh nghiệp Nhà nước, nguồn thu chính của Hãng trong nhiều năm vừa qua chỉ trông chờ vào nguồn tiền do Nhà nước đặt hàng sản xuất. Tuy nhiên đơn vị này cho rằng do bộ máy của Hãng quá cồng kềnh, số lượng lao động gián tiếp lớn nên nguồn ngân sách Nhà nước đặt hàng sản xuất phim chủ yếu để trả lương cho cán bộ công nhân viên nên tiền đầu tư trực tiếp cho sản xuất phim ít. Điều này khiến chất lượng phim còn hạn chế, sản xuất ra không có người xem, thua lỗ triền miên.

Cũng theo Vivaso, từ khi chính thức đi vào hoạt động, Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển phim truyện Việt Nam đã phải nộp 23,2 tỷ đồng tiền thuế do nợ ngân sách nhiều năm trước đó chuyển sang. Trong quá trình tái cơ cấu sắp xếp lại tổ chức, lao động, sản xuất theo mô hình hoạt động của công ty Cổ phần đã làm ảnh hưởng đến quyền lợi của một số cá nhân. Theo Vivaso thì: "Đó là điều tất yếu vì trong thời còn là doanh nghiệp Nhà nước, có không ít người không làm việc thường xuyên, không có đóng góp vẫn được trả lương".

Vivaso khẳng định, vì chưa tìm được tiếng nói chung với một số nghệ sĩ tại Hãng phim truyện Việt Nam, ngày 12-2-2018, Tổng công ty đã có văn bản số 25/CV-TCT gửi Bộ VHTT&DL về việc đề xuất một số nội dung liên quan đến cổ phần hóa Hãng phim truyện Việt Nam. Theo đó, Tổng công ty đã đề xuất chuyển nhượng cổ phần trước hạn cho các nhà đầu tư khác và xin được thực hiện chuyển nhượng theo đúng luật định. Sau đó, Thanh tra Chính phủ đã thông báo kết luận thanh tra công tác cổ phần hóa Hãng phim truyện Việt Nam số 1589/TB-TTCP ngày 19/9/2018, trong đó giao cho Bộ VHTT&DL 2 việc: "Xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện ngay các quy trình, thủ tục theo quy định để cho nhà đầu tư chiến lược là Vivaso xin rút vốn trước thời hạn"; "Chủ trì làm việc với nhà đầu tư mới đáp ứng đầy đủ các điều kiện theo quy định và các đơn vị có liên quan thực hiện các quy trình, thủ tục tiếp nhận và chuyển giao Hãng phim truyện Việt Nam theo đúng quy định của pháp luật.”

Sau kết luận này, do chưa tìm được nhà đầu tư mới cũng như khó khăn về nguồn vốn và các quy định của pháp luật hiện hành về việc để Bộ VHTT&DL mua lại cổ phần của nhà đầu tư, đó là lý do từ đó đến nay Vivaso chưa thoái vốn tại Hãng phim truyện Việt Nam được. Do phải chờ thoái vốn tại doanh nghiệp nên Vivaso không thể tiếp tục đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng cũng như đầu tư sản xuất phim như mục tiêu ban đầu khi đầu tư vào Hãng phim truyện Việt Nam, dẫn đến cơ sở hạ tầng ngày càng xuống cấp. Vivaso khẳng định: "cơ sở hạ tầng của Hãng phim truyện Việt Nam đã xuống cấp cũ nát trước khi cổ phần hóa, người lao động không có công việc làm, doanh nghiệp thua lỗ do vẫn phải trả tiền thuê đất hàng năm và chi phí duy trì mọi hoạt động của công ty, làm cho nhà đầu tư chúng tôi thiệt hại nặng nề."

Kho lưu trữ phim tại Hãng phim truyện Việt Nam bị hỏng gần như toàn bộ

Để giải quyết thấu đáo, tháo gỡ mọi khó khăn trong việc giải quyết các vướng mắc tại Hãng phim truyện Việt Nam, Vivaso đã đề xuất 3 việc. Theo đó, đơn vị này kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các cơ quan chức năng cho phép Vivaso được đầu tư xây dựng, cải tạo cơ sở hạ tầng đã cũ nát theo đúng mục tiêu ngành nghề kinh doanh là sản xuất phim và văn hóa điện ảnh; đầu tư đúng quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt.

Về một số dư luận cho rằng nhà đầu tư không có chuyên môn về lĩnh vực sản xuất phim, Vivaso đề nghị Bộ VHTT&DL cử người đại diện phần vốn Nhà nước có đủ chuyên môn kinh nghiệm và uy tín tham gia Hội đồng quản trị. Đơn vị này cam kết rằng dùng quyền biểu quyết của mình để bầu người được Bộ VHTT&DL giới thiệu giữ chức danh Tổng giám đốc và cam kết hỗ trợ tối đa Tổng giám đốc trong công tác điều hành doanh nghiệp. Để tạo hành lang pháp lý, các cam kết nêu trên sẽ được bổ sung vào Điều lệ hoạt động của công ty trong kỳ Đại hội đồng cổ đông gần nhất.

Cùng với đó, Vivaso cho biết, ngay sau khi có Tổng giám đốc mới và kiện toàn bộ máy điều hành sản xuất, nhà đầu tư cam kết đầu tư ngay tiền để sản xuất phim theo kế hoạch sản xuất của Tổng giám đốc.

Với 3 kiến nghị nêu trên, Vivaso cho rằng nếu được thực hiện thì đơn vị này tin tưởng sẽ giải quyết được nghi ngờ của một số nghệ sĩ và dư luận cho rằng nhà đầu tư đầu tư vào Hãng phim truyện Việt Nam không làm phim mà vì mục đích chiếm đất để làm bất động sản và không có chuyên môn về lĩnh vực sản xuất phim.

"Chúng tôi tin tưởng rằng với thế mạnh về nguồn lực tài chính, đầu tư có chiều sâu, cùng với người lãnh đạo mới của công ty có đủ kinh nghiệm và uy tín, kết hợp với kinh nghiệm quản trị doanh nghiệp cổ phần của nhà đầu tư; sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Bộ VHTT&DL sẽ vực dậy Hãng phim truyện Việt Nam dần dần phát triển. Ngoài ra, phương án này cũng giúp nhà nước không phải dùng ngân sách để mua lại cổ phần và đầu tư tiền vào doanh nghiệp đã được cổ phần hóa. Nếu không được thực hiện các nội dung nêu trên, nhà đầu tư chúng tôi đề xuất xin được giới thiệu nhà đầu tư mới để chuyển nhượng cổ phần theo đúng Kết luận của Thanh tra Chính phủ." - công văn của Vivaso nêu rõ.