Hạt điều VN chiếm 80% về lượng nhưng chỉ chiếm 18% chuỗi giá trị toàn cầu

Ngày 26.2, Hiệp hội Điều Việt Nam (VINACAS) tổ chức hội nghị tổng kết năm 2021 và phương hướng hoạt động năm 2022.

Năm 2021, toàn ngành xuất khẩu đạt 3,6 tỉ USD, tăng trưởng 14% so với năm 2020. Tiếp tục giữ vững vị trí số 1 thế giới (15 năm liền) về xuất khẩu điều nhân khi chiếm tới 80% tổng sản lượng toàn cầu. Tuy nhiên, hiện tại ngành này đang đối mặt với nhiều vấn đề, đặc biệt là xu hướng thế giới cung vượt cầu.

Sự tăng trưởng của ngành trong năm 2021 được nhận định là do các nhà nhập khẩu phương Tây và Mỹ tăng cường nhập hàng với số lượng lớn và liên tục do lo ngại đứt gãy nguồn cung vì đại dịch Covid-19. Chính vì vậy, hiện nay lượng tồn kho của các nước còn dồi dào và VN đã thay đổi tư duy chống dịch nên các nhà nhập khẩu không còn vội nhập hàng như trước đây. Ngành đã vào giai đoạn bão hòa từ năm 2017 nhưng vẫn phát triển “gượng” vì nhiều yếu tố, trong đó có dịch bệnh. Năm 2022, ngành điều rất khó có cơ hội tăng giá trở lại. Các doanh nghiệp chế biến lo ngại giá thành đầu ra không cao sẽ ảnh hưởng đến việc thu mua hạt điều nguyên liệu trong dân. Hiện nay đang vào đầu vụ thu hoạch hạt điều của VN, nông dân một số nơi cho biết giá điều chỉ có 23.000 - 25.000 đồng/kg.

Với tình hình trên, nguy cơ về một vụ mùa mất giá với nông dân khá rõ ràng.

Ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công thương), khuyến cáo: Dù ngành điều tự hào đứng số 1 thế giới về nguồn cung điều nhân nhưng thực tế chỉ chiếm có 18% trong chuỗi giá trị hạt điều toàn cầu. Chính vì vậy, vấn đề là phải làm sao nâng cao chất lượng sản phẩm đáp ứng các tiêu chuẩn thế giới, bao gồm cả tiêu chuẩn môi trường. Đẩy mạnh chế biến và chế biến sâu hơn nữa sản phẩm hạt điều. Ngành cần tái cơ cấu và tập trung vào khâu chế biến, xây dựng thương hiệu và quảng bá sản phẩm để có thể nâng dần tỷ trọng trong chuỗi giá trị ngành điều thế giới.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan khuyến nghị: Trong thời gian qua, chúng ta mới tập trung phát triển sản phẩm hạt điều mà chưa quan tâm nhiều đến các thứ khác sẵn có xung quanh đó như: trái điều, vỏ điều… Chúng ta cần cởi mở tư duy, nhìn rộng hơn để tận dụng nguồn tài nguyên sẵn có đó. Ông cũng cho biết thêm, Bộ sẽ cử người và mời các bộ ngành có liên quan “ngồi lại” với hiệp hội ngành hàng để cùng nhau xây dựng chiến lược phát triển mới phù hợp với bối cảnh nhiều biến động hiện nay.