Hàng trăm ngàn chữ ký để hoàn thuế

Dù nỗ lực kéo giảm nhưng số lượng hồ sơ hoàn thuế thu nhập cá nhân vẫn tăng theo cấp số nhân. Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2020, phòng chức năng của Cục Thuế TP.HCM đã tiếp nhận và giải quyết 14.350 hồ sơ với... 86.100 chữ ký.

Một lãnh đạo Cục Thuế TP.HCM tính toán rằng nếu một người ký không ngừng nghỉ, tốc độ ký mỗi phút 7 hồ sơ thì phải cần hơn 34 giờ để hoàn thành việc ký các hồ sơ này, trong khi mỗi bộ hồ sơ cần đến 6 chữ ký.

Chưa hết, thời hạn giải quyết hồ sơ theo quy định là 6 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hoàn thuế cũng gây nhiều áp lực.

6 chữ ký để hoàn thuế vài chục ngàn!

Số liệu Cục Thuế TP.HCM cho biết trong năm 2019, phòng quản lý hộ kinh doanh - cá nhân và thu khác, địa chỉ xử lý khoảng 85% số hồ sơ hoàn thuế, đã phải ký 97.740 chữ ký để giải quyết hoàn thuế cho 16.290 hồ sơ. "Nếu ký liên tục không ngừng nghỉ thì phải mất đến gần 233 giờ", một cán bộ phòng này nói.

Dù áp dụng nhiều giải pháp nhưng ngành thuế cho biết số hồ sơ hoàn thuế không những không giảm mà tăng liên tục qua các năm, trong đó hồ sơ hoàn thuế thu nhập cá nhân (TNCN) chiếm đến 60% tổng số hồ sơ quyết toán.

Theo một cán bộ thuế, tình trạng hồ sơ hoàn thuế TNCN tăng mạnh do quy định khấu trừ thuế TNCN với các khoản thu nhập vãng lai.

Với quy định này, những trường hợp không ký hợp đồng lao động hoặc ký hợp đồng lao động dưới 3 tháng, mỗi lần được chi trả thu nhập với mức từ 2 triệu đồng đều bị tạm khấu trừ 10%, trước khi được quyết toán thuế vào cuối năm sau khi tổng hợp thu nhập cả năm.

Chẳng hạn, người lao động vãng lai có tổng thu nhập trong một năm là 108 triệu đồng, với tổng số tiền đã bị tạm khấu trừ (10%) trước đó là 10,8 triệu đồng. Đến kỳ quyết toán thuế, những người này sẽ được hoàn lại toàn bộ khoản tiền thuế TNCN đã đóng do mức thu nhập trên chỉ đủ giảm trừ cho bản thân.

Theo Cục Thuế TP.HCM, số người nộp thuế TNCN ở bậc 1 chiếm 70%, nhưng số thuế nộp chỉ chiếm 4% do phần lớn đều được hoàn thuế khi quyết toán. Nhiều hồ sơ có số tiền hoàn chỉ vài chục ngàn đồng, phổ biến là vài trăm ngàn đồng... rơi vào trường hợp người lao động về hưu, làm thời vụ, lương vài triệu đồng...

"Nhưng số thuế hoàn dù nhiều hay ít thì cơ quan thuế vẫn phải làm thủ tục hoàn theo quy trình như nhau, khiến hồ sơ hoàn thuế TNCN ngày càng tăng theo cấp số nhân. Dù ngành thuế TP đã kiến nghị nhiều năm nhưng mức khởi điểm tạm khấu trừ với người thu nhập vãng lai chưa thay đổi", một cán bộ thuế nói.

Số lượng hồ sơ hoàn thuế TNCN tăng mạnh các năm gần đây - Nguồn: Cục Thuế TP.HCM - Đồ họa: TẤN ĐẠT

Phải giải quyết từ gốc

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Lê Duy Minh, cục trưởng Cục Thuế TP.HCM, cho biết ngành thuế TP đã thực hiện nhiều giải pháp nhằm giảm tải việc ký hồ sơ hoàn thuế TNCN, đẩy nhanh tiến độ hoàn thuế.

Chẳng hạn với hồ sơ có số tiền hoàn dưới 10 triệu đồng, cơ quan này cho phép lập bảng kê hoàn thuế kèm một lệnh hoàn thuế tương ứng với tổng số tiền hoàn theo bảng kê để chuyển Kho bạc Nhà nước nên đã đẩy nhanh quy trình hoàn thuế.

Giữa tháng 6-2020, ngành thuế TP áp dụng chữ ký số đối với quyết định hoàn thuế TNCN cho cá nhân. Theo đó, chỉ lập bảng kê đề xuất ban hành quyết định hoàn thuế thay vì phải in từng quyết định hoàn thuế.

Lãnh đạo cơ quan thuế sẽ ký hàng loạt quyết định hoàn thuế được lưu theo file PDF bằng chữ ký số thay cho việc phải ký từng quyết định bằng giấy như trước, nên vừa rút ngắn thời gian ký hồ sơ vừa tiết kiệm chi phí giấy, mực in.

Sau một tháng áp dụng, tính đến ngày 15-7, ngành thuế TP đã giải quyết được 4.717 hồ sơ hoàn thuế ký bằng chữ ký số.

Theo ông Lê Duy Minh, đây là giải pháp giúp giảm bớt công việc của cơ quan thuế, nhất là khi số lượng hồ sơ hoàn thuế TNCN năm tới sẽ tăng mạnh, sau khi nâng giảm trừ gia cảnh lên mức 11 triệu đồng/tháng cho người lao động từ ngày 1-7-2020.

Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp ở phần ngọn, trong khi phải giảm được lượng hồ sơ hoàn thuế TNCN. Việc khấu trừ theo một mức 10% như hiện nay rất bất cập vì cuối năm cơ quan thuế sẽ phải vất vả ký hồ sơ hoàn thuế TNCN cho người có thu nhập thấp, đồng thời truy thu thuế những cá nhân có thu nhập cao.

"Để giải quyết tình trạng trên, chỉ nên khấu trừ các khoản thu nhập vãng lai theo biểu thuế lũy tiến thay vì 10% như hiện nay. Do đó, Tổng cục Thuế và Bộ Tài chính cần đề xuất trình Chính phủ sửa đổi nghị định để giảm bớt khâu xử lý hồ sơ hoàn thuế", Cục Thuế TP.HCM kiến nghị.

Ngồi nhà vẫn theo dõi được hồ sơ hoàn thuế

Cục Thuế TP.HCM cho biết vừa thiết lập trang web http://www.hcmtax.gov.vn/qttncn nhằm hỗ trợ những cá nhân muốn theo dõi, cập nhật tình trạng giải quyết hồ sơ hoàn thuế TNCN hay bộ phận nào thụ lý.

Theo đó, chỉ cần nhập mã số thuế, người nộp thuế sẽ biết được tình trạng giải quyết hồ sơ hoàn thuế TNCN mà không cần phải tìm bộ phận giải quyết hoặc gọi điện thoại đến cơ quan thuế.