Hàng nghìn hồ sơ đất đai bị tắc vì chờ bảng giá đất mới

Dù ngành thuế vẫn tiếp nhận hồ sơ nhưng không tính thuế, không tính tiền sử dụng đất mà "treo" hồ sơ để chờ hướng dẫn, chờ bảng giá đất mới.

Treo hàng nghìn hồ sơ

Từ ngày 1.8 đến nay, nhiều hồ sơ chuyển nhượng nhà đất, chuyển mục đích sử dụng đất của người dân trên địa bàn TPHCM đã bị "treo" khi chuyển qua cơ quan thuế để tính thuế, tính tiền sử dụng đất, đang gây ra nhiều rắc rối cho người dân.

Chị Nguyễn Thị Hồng Ái (ngụ ở TP Thủ Đức) đang khá mệt mỏi với câu chuyện bán nhà của mình. Do có nhu cầu đi làm ở nước ngoài, mới đây chị tiến hành thủ tục bán căn nhà phố ở khu vực gần cảng Cát Lái, TP Thủ Đức.

Vào thời điểm giữa tháng 8 vừa qua, chị Ái cùng người mua đi công chứng mua bán và đã nộp hồ sơ ở Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai TP Thủ Đức, nhưng chưa nhận được thông tin tính thuế. Chị Ái cho biết, hồ sơ tính thuế được chị và người mua khai đúng giá mua bán trên hợp đồng, nhưng ngành thuế nhận hồ sơ và trả lời là phải chờ. Do chưa tính thuế, dẫn tới không sang tên được cho người mua nên tiền bán căn nhà vẫn đang bị phong tỏa ở ngân hàng.

“Đây là một trở ngại lớn và thật sự rủi ro, bởi thời điểm tôi đi làm ở nước ngoài là vào khoảng cuối tháng 9, nhưng việc hồ sơ bị treo thế này sẽ gây khó cho bản thân tôi. Không đóng thuế được, không hoàn tất giao dịch được nên người bán không nhận được tiền, người mua cũng không nhận được nhà. Để càng lâu càng nhiều rủi ro, phát sinh khiếu kiện. Những thiệt hại, chậm trễ này không biết ai sẽ phải chịu trách nhiệm đây?”, chị Ái lo lắng.

Không chỉ có hồ sơ giao dịch mua bán nhà đất, các hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất của người dân ở TPHCM cũng bị tắc ở khâu tính tiền thuế với lý do cơ quan thuế chờ hướng dẫn.

Anh Đoàn Quốc Việt (ngụ ở phường Phú Hữu, TP Thủ Đức) cho biết, anh đã phải đi vay tiền ngân hàng để lo thủ tục chuyển lô đất nông nghiệp hơn 500m2 lên thổ cư vì lo sợ khi áp dụng bảng giá đất mới, thì chi phí sẽ tăng lên rất nhiều. Vậy mà khi đã vay tiền và hoàn tất hết các thủ tục thì đến khâu đóng thuế lại bị hoãn. Điều này gây ảnh hưởng lớn vì anh phải chi trả lãi vay mà không biết khi nào xong hồ sơ để bán và trả tiền ngân hàng.

Cần sớm khai thông hồ sơ tính thuế đất đai

Trên địa bàn TPHCM, mỗi ngày có rất nhiều giao dịch mua bán hay chuyển mục đích sử dụng đất, bởi vì nhu cầu chuyển nhượng, mua bán của người dân không thể dừng lại khi họ cần tiền để lo việc gia đình, nhưng tất cả đang bị bể kế hoạch chỉ vì cơ quan thuế chờ hướng dẫn.

Cục Thuế TPHCM cho biết, từ ngày 1.8 đến ngày 27.8, nơi này đã tiếp nhận tổng cộng 8.808 hồ sơ. Trong đó, có 346 hồ sơ thu tiền sử dụng đất với trường hợp công nhận quyền sử dụng đất, 277 hồ sơ thu tiền sử dụng đất với trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất. Bên cạnh đó, có 5.448 hồ sơ thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản và 2.737 hồ sơ thuộc các trường hợp không phát sinh nghĩa vụ tài chính.

Tại buổi thảo luận liên quan đến vấn đề xây dựng bảng giá đất mới giữa Sở Tài nguyên - Môi trường TPHCM với Hội Luật gia TPHCM vừa qua, bà Ung Thị Xuân Hương - Phó Chủ tịch Hội Luật gia TPHCM -phân tích, đến nay, bảng giá đất điều chỉnh vẫn đang lấy ý kiến và chưa biết bao giờ TPHCM mới ban hành, trong khi luật Đất đai 2024 cho phép áp dụng bảng giá đất đến ngày 31.12.2025.

Theo quan điểm của bà Ung Thị Xuân Hương, tại Luật Ban hành văn bản, quy định hiệu lực không được lùi trở về trước đối với những trường hợp quy định pháp lý nặng hơn, gây thiệt hại cho người dân. Đặc biệt văn bản của UBND, HĐND khi ban hành lại càng không được áp dụng lùi thời gian trở về trước. Nên nay ngành Thuế không giải quyết hồ sơ của người dân theo bảng giá đất cũ với lý do chờ bảng giá đất mới là hoàn toàn không phù hợp. Bởi nếu TPHCM có ban hành bảng giá đất mới thì cũng không thể lùi lại áp dụng từ ngày 1.8 được mà phải áp dụng từ ngày bảng giá đất mới có hiệu lực, tức là sau 15 ngày ban hành.

Cục Thuế TP.HCM vừa tiếp tục có văn bản khẩn gửi UBND TP.HCM về việc giải quyết hồ sơ đất đai từ ngày 1.8.2024. Đây là văn bản kiến nghị lần thứ hai của Cục Thuế TPHCM trong vòng một tháng qua về vấn đề này.

Cục Thuế TPHCM kiến nghị UBND TP.HCM sớm ban hành quyết định điều chỉnh bảng giá đất và có hướng dẫn, chỉ đạo việc áp dụng các văn bản quy phạm pháp luật (bảng giá đất, hệ số điều chỉnh giá đất, tỉ lệ phần trăm tính thu tiền thuê đất...). Để từ đó cơ quan thuế kịp thời tính nghĩa vụ tài chính về đất đai đối với các hồ sơ phát sinh từ ngày 1.8.2024.

Ngoài ra, để tránh tồn đọng hồ sơ, khiếu nại, ảnh hưởng đến nhu cầu thực tế và quyền lợi hợp pháp của người dân, Cục Thuế TPHCM sẽ báo cáo Tổng cục Thuế về việc giải quyết các trường hợp không phát sinh nghĩa vụ tài chính nêu trên khi làm thủ tục cấp giấy chứng nhận cho người dân