Hàng loạt dự án đội vốn, chậm tiến độ

Báo cáo của đoàn giám sát Quốc hội chỉ ra nhiều dự án đường sắt đô thị, giao thông, hạ tầng xử lý nước thải của Hà Nội, TP HCM bị đội vốn, chậm tiến độ.

Sáng 14/9, Đoàn giám sát của Quốc hội báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021. Báo cáo chỉ ra nhiều dự án lớn ở Hà Nội bị chậm tiến độ, tăng tổng mức đầu tư, chưa rõ thời hạn hoàn thành. Trong đó có dự án đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội, tổng đầu tư 32.910 tỷ đồng, thực hiện 2008-2022.

Dự án đường sắt đô thị số 2, đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo đang làm thủ tục điều chỉnh tổng mức đầu tư từ hơn 19.550 lên 35.670 tỷ đồng. Dự án xây dựng hệ thống xử lý nước thải Yên Xá, Hà Nội, có tổng đầu tư 16.290 tỷ đồng, thực hiện 2013-2021.

Đoàn giám sát cũng chỉ ra một số dự án nhóm A đã hoàn thành, đưa vào hoạt động, nhưng kém hiệu quả như dự án Bảo tàng Hà Nội, tuyến xe buýt nhanh BRT số 1 bến xe Yên Nghĩa - Kim Mã...

Tại TP HCM, một số dự án quan trọng quốc gia bị chậm tiến độ, tăng tổng mức đầu tư nhiều lần, thực hiện chưa đúng quy định, gây bức xúc dư luận. Trong đó có dự án xây dựng tuyến đường sắt đô thị số 1 Bến Thành - Suối Tiên, được phê duyệt năm 2008, qua 14 năm tiếp tục xin lùi thời hạn hoàn thành (dự kiến năm 2028), đội vốn từ hơn 7.380 lên 43.750 tỷ đồng.

Dự án xây dựng tuyến tàu điện ngầm số 2 Bến Thành - Tham Lương, được phê duyệt tháng 10/2010, song theo báo cáo của TP HCM, thời gian đưa vào khai thác dự kiến phải 2030. Tổng mức đầu tư ban đầu là hơn 26.110 tỷ đồng năm 2010, bị đội vốn lên 47.890 tỷ đồng năm 2018.

"Những dự án trên là điển hình của việc lãng phí, xảy ra trong thời gian dài, nhưng chậm được cấp có thẩm quyền khắc phục, xử lý. Đối với dự án ODA, việc chậm tiến độ còn ảnh hưởng đến uy tín quốc gia", báo cáo nêu.

Đoàn giám sát cho rằng tiến độ thực hiện dự án quan trọng quốc gia, dự án nhóm A tại một số địa phương còn chậm, tạo gánh nặng, tác động tiêu cực đến đời sống xã hội, phá vỡ kế hoạch, mục tiêu phát triển kinh tế xã hội không chỉ một địa phương mà còn cả khu vực, cả nước.

Đoàn giám sát của Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo bộ, ngành, địa phương rà soát, tổng hợp, phân loại và xây dựng kế hoạch lộ trình để tập trung xử lý dứt điểm những vướng mắc dự án sử dụng vốn đầu tư công, đặc biệt là dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm, sử dụng vốn ODA chậm tiến độ.

Các địa phương thống kê đầy đủ dự án BT và BOT đang triển khai gặp khó khăn, nghiên cứu phương án bố trí vốn ngân sách nhà nước để mua lại dự án đầu tư theo hình thức BOT bị thua lỗ, bảo đảm hài hòa lợi ích của nhà nước, nhà đầu tư.

Đoàn giám sát cũng đề nghị Chính phủ giao địa phương đẩy nhanh bàn giao, quản lý, khai thác, sử dụng dự án hoàn thành để sớm phát huy hiệu quả đầu tư. Đối với dự án sử dụng vốn đầu tư công dở dang, không thể tiếp tục hoặc thấy rõ không hiệu quả cần sớm đánh giá, dừng thực hiện.