Hãng hàng không "Bikini" hết vị

Vietjet Air (VJC) đã từng là ngôi sao trong ngành hàng không với sự mở rộng thần tốc mà hiếm hãng hàng không nào trên thế giới sánh bằng. Nhưng sau giai đoạn bùng nổ như vũ bão tất cả sẽ bước vào giai đoạn ổn định và VJC cũng không ngoại lệ. Tăng trưởng của VJC đã chững lại từ năm 2019, trước cả khi đại dịch Covid diễn ra.

Đường bay nội địa được bảo hộ nên thị trường trong nước đang hình thành thế chân vạc, cạnh tranh đến từ 3 hãng lớn là Vietnam Airlines và VietJet, mỗi hãng chiếm 38% thị phần, còn lại là Bamboo có tầm 17% thị phần. Mặc dù phân khúc và giá vé có đôi chút khác biệt nhưng thị trường đã định hình và quá khó để cắn miếng bánh của đối thủ.

VJC không thể đánh chiếm thị phần nội địa từ các hãng khác nên số chuyến bay sẽ tăng trưởng thụ động cùng nhịp với thị trường chung, dự kiến tăng bình quân hàng năm tầm 10 - 15%. Muốn mở rộng nhanh chóng cần phải tham chiến tại các đường bay nước ngoài, nhưng đó là vấn đề không đơn giản bởi cạnh tranh quá khốc liệt.

Thành thực mà nói, VJC đã đạt tới giới hạn của mình, số chuyến bay tăng trưởng hàng năm ở con số 15% là chấp nhận được trong bối cảnh hiện tại. Thị trường trong nước và quốc tế đều cạnh tranh rất lớn, tăng trưởng nhanh là điều không thể. Nhiều hãng hàng không trên thế giới đã phải thu hẹp, thua lỗ, thậm chí là phá sản.

Bóc tách kết quả kinh doanh những năm trước của VJC có một sự thú vị, đó là hoạt động vận chuyển hành khách, phụ trợ… đóng góp 40% lợi nhuận (2.000 tỉ). Phần 60% còn lại (3.000 tỉ) đến từ hoạt động bán và cho thuê lại máy bay (SLB).

Năm 2022 giá xăng tăng rất mạnh trong khi giá vé tăng chậm hơn nên biên lợi nhuận của VJC bị co hẹp đáng kể. Mặc dù giá xăng đã giảm so với đỉnh điểm nhưng vẫn ở mức cao nên lợi nhuận từ mảng vận tải của VJC sẽ giảm về 1.000 tỉ, bằng ½ so với trước kia. Dự kiến giữa năm 2024 khi giá xăng giảm về mức hợp lý hoặc giá vé sẽ tăng thêm, lúc đó lợi nhuận của VJC quay trở về mức cao khi xưa - 2.000 tỉ hoặc hơn.

Trong giai đoạn bùng nổ, VJC liên tục đưa tàu bay mới vào khai thác, mỗi năm thêm 10 tàu bay nên nghiệp vụ SLB mang về hơn 3.000 tỉ lợi nhuận. Tăng trưởng chậm lại, khai thác mới 5 tàu bay mỗi năm đã là thành công với VJC và mảng SLB sẽ mang về 1.500 tỉ.

Tựu chung lại, từ năm 2025 trở đi, kinh doanh bình thường trở lại, lợi nhuận hàng năm của VJC có thể đạt đâu đó tầm 4.000 tỉ. Trong ngắn hạn thì con số lợi nhuận sẽ dưới 2.000 tỉ vì giá xăng vẫn ở mức cao và chưa có thêm tàu bay mới được đưa vào khai thác.

Có một lấn cấn nho nhỏ, đó là các hãng hàng không trên thế giới đều loại nghiệp vụ SLB ra khỏi kết quả kinh doanh trong khi VJC vẫn tính vào con số lợi nhuận cuối cùng. Nếu không tính nghiệp vụ SLB thì lợi nhuận từ mảng vận tải của VJC không lớn (chỉ tầm 2.000 tỉ) dẫn đến định giá cổ phiếu luôn ở mức cao.

Nói một cách dễ hiểu, nếu tính cả SLB thì lợi nhuận của VJC cho năm 2025 trở đi là 4.000 tỉ, với mức giá 100 hiện nay thì định giá PE 12 lần, hợp lý và có phần rẻ. Nếu chỉ tính mảng vận tải, lợi nhuận 2.000 tỉ thì PE là 25 lần, tương đối cao và không hấp dẫn. Việt Nam chưa từng có tiền lệ, người viết cũng không chắc nên định giá theo cách nào.

Về mặt kỹ thuật, giá cổ phiếu VJC đã giảm 50% so với đỉnh cao, xu hướng chủ yếu vẫn là giảm giá chưa có hồi kết. Giá đang sát hỗ trợ mạnh quanh 95, xác suất gãy hỗ trợ là 50/50, nếu gãy thì giá sẽ về 70 nhanh chóng, tại đây có thể xem xét mua vào lướt sóng.

Kết luận đầu tư: cổ phiếu VJC không hấp dẫn về mặt đầu tư.