Hàng chục triệu người Trung Quốc khó xử với câu hỏi có nên về quê ăn Tết

Jason Zhao và hàng triệu công nhân đang làm việc tại các thành phố lớn trên khắp Trung Quốc đều gặp phải một câu hỏi: Có nên về quê trong dịp Tết nguyên đán sắp tới?

Đang làm việc cho một doanh nghiệp nhà nước ở Bắc Kinh, Zhao hiểu rõ rằng ngoài quy định chính thức của chính phủ, anh phải chấp hành “hướng dẫn” của công ty về kỳ nghỉ lễ, nghĩa là anh phải xin phép quản lý cấp cao để được nghỉ hoặc ở lại để nhận thêm một khoản tiền thưởng cuối năm.

Cuối cùng anh quyết định sẽ ở lại thủ đô trong Tết thứ hai liên tiếp, thay vì vượt qua một hành trình dài để về thăm bố mẹ ở tỉnh Tân Cương xa xôi. Anh sẽ tiếp tục trò chuyện và hỏi han bố mẹ qua cuộc gọi video.

Bộ Giao thông Trung Quốc ước tính số chuyến đi trong kỳ nghỉ năm nay sẽ tăng đáng kể so với 870 triệu chuyến của năm ngoái, và có thể lên đến 1,5 tỷ chuyến như của năm 2020, khi đại dịch bắt đầu xuất hiện. Số chuyến đi của năm 2019 đạt con số 3 tỷ.

Kỳ nghỉ mùa xuân ở Trung Quốc thường là đợt di chuyển lớn nhất của con người trên Trái đất, thường được gọi là "xuân vận".

Trong những dịp trước đây, hàng chục triệu người dân nước này rời thành phố lớn nơi họ làm việc để trở về làng quê, nơi họ sinh ra và lớn lên.

Năm ngoái, số người về quê đã giảm mạnh vì những biện pháp hạn chế dịch COVID-19 lây lan, và người dân hy vọng năm nay khá hơn vì đại dịch dường như đã được khống chế trong biên giới Trung Quốc.

Kỳ nghỉ xuân 40 ngày sẽ chính thức bắt đầu từ tuần sau và kéo dài cho đến tận ngày 25/2.

Bộ Giao thông Trung Quốc ước tính số chuyến đi trong kỳ nghỉ năm nay sẽ tăng đáng kể so với 870 triệu chuyến của năm ngoái, và có thể lên đến 1,5 tỷ chuyến như của năm 2020, khi đại dịch bắt đầu xuất hiện. Số chuyến đi của năm 2019 đạt con số 3 tỷ.

Tuy nhiên, hy vọng về chiến lược "zero COVID" tiếp tục phát huy hiệu quả đã bắt đầu giảm bớt trong những tuần gần đây, khi một đợt lây lan nghiêm trọng đang xảy ra ở Tây An, khiến 13 triệu dân của thành phố phải chịu cảnh phong toả mấy tuần nay.

Một số trường hợp nhiễm siêu biến chủng Omicron đã được phát hiện ở 2 thành phố lớn là Thiên Kinh và Thâm Quyến, ngoài ra còn có một đợt bùng phát ở Hà Nam, làm tăng nguy cơ mở rộng hạn chế trong dịp nghỉ.

Ngày 6/1, 14 bộ của Trung Quốc, trong đó có Ủy ban Cải cách và Phát triển quốc gia và Bộ Giao thông, ra thông báo chung kêu gọi “nâng cao cảnh giác” trong kỳ nghỉ lễ.

Một yếu tố quan trọng mà người Trung Quốc đang chú ý là Olympic mùa Đông 2022, sự kiện dự kiến khai mạc tại Bắc Kinh trong tháng sau, khiến các biện pháp phòng chống dịch bệnh càng được thắt chặt.

“Dù công ty không chính thức đưa ra chính sách, nhưng chắc chắn là nghiêm hơn năm ngoái. Về nhà vào năm nay không phải ý tưởng hay”, Zhao nói.

“Gia đình tôi và tôi lo rằng tôi sẽ bị mắc kẹt, phải cách ly và không thể quay lại làm việc. Dù nhớ quê nhưng chúng tôi đành chấp nhận”, anh chia sẻ.

Ở tỉnh Quảng Đông thuộc miền nam Trung Quốc, một số người vẫn đang chờ đợi trước khi quyết định có về quê không.

Một quản lý bậc trung của một doanh nghiệp nhà nước ở Quảng Châu, thủ phủ tỉnh Quảng Đông, cho biết công ty anh đã bắt đầu áp dụng chế độ báo cáo hằng ngày, truy vết những ca bệnh được báo cáo.

“Năm nay còn áp lực hơn 2 năm ngoái, vì sau một thời gian dài bị phong toả hoặc hạn chế, người dân đang rất muốn đi chơi và xả hơi. Các ổ dịch mới có thể xuất hiện. Tình hình dịch bệnh ở các nước đang rất nghiêm trọng nên rất khó để Trung Quốc có thể tránh được”.

“Rời khỏi Quảng Đông trong năm nay là chuyện không thể nghĩ đến, nhưng chúng tôi chưa biết có thể đi một chuyến ngắn khỏi Quảng Châu hay không. Giờ ngày nào chúng tôi cũng phải báo cáo nhiệt độ và vị trí của mình cho công ty để đề phòng”, quản lý họ Li cho biết.

Zhao Wei, một giáo sư về y tế cộng đồng thuộc ĐH Y Quảng Châu, nói rằng đi lại đông người chắc chắn sẽ tác động đến việc ngăn ngừa và kiểm soát dịch bệnh.

“Cả nước đang áp dụng các biện pháp ngăn chặn. Một số trường đại học ở Bắc Kinh đã bố trí lịch nghỉ và hoãn ngày bắt đầu học kỳ mới để giảm lưu lượng người đi lại trên cả nước”, GS Wei cho biết.

Theo ông, những biện pháp này sẽ giúp phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh, nhưng việc người dân di chuyển đông đúc cũng vẫn sẽ là một phép thử.

“Năm nay còn áp lực hơn 2 năm ngoái, vì sau một thời gian dài bị phong toả hoặc hạn chế, người dân đang rất muốn đi chơi và xả hơi. Các ổ dịch mới có thể xuất hiện. Tình hình dịch bệnh ở các nước đang rất nghiêm trọng nên rất khó để Trung Quốc có thể tránh được”, GS Wei nhận định.

Yang Min, một nữ luật sư 35 tuổi đang làm việc ở Phật Sơn, một trung tâm thương mại gần Quảng Châu, cho biết chị có thể không về quê ở tỉnh Hà Bắc, thuộc miền bắc đất nước.

“Công ty không hạn chế chúng tôi đi chơi trong kỳ nghỉ nhưng tôi lo lắng về các biện pháp hạn chế và cách ly ở những tỉnh như Hà Nam và Hà Bắc, nơi bố mẹ chúng tôi đang sống”, Min cho biết.

“Năm nay sẽ có nhiều hạn chế hơn vì Olympic mùa Đông, và đây thực sự là quyết định khó khăn vì chúng tôi đã 2 năm không về nhà. Bố mẹ tôi đã hơn 70 tuổi, nên Tết thực sự là sự kiện lớn đối với những người già. Họ sẽ buồn khi thấy hàng xóm quây quần với con cháu. Tôi vẫn chưa nói với bố mẹ rằng tôi sẽ không về Tết năm nay. Họ có thể thông cảm, nhưng vẫn sẽ thất vọng”, chị chia sẻ.

Kỳ nghỉ xuân 40 ngày ở Trung Quốc sẽ chính thức bắt đầu từ tuần sau và kéo dài cho đến tận ngày 25/2.