Hàng chục doanh nghiệp đáo hạn hàng chục ngàn tỷ đồng TPDN trong năm 2023

Trong báo cáo về thị trường trái phiếu doanh nghiệp của Chứng khoán VCBS, ước tính trong quý IV/2022 có khoảng 85.000 tỷ đồng trái phiếu do các Ngân hàng, doanh nghiệp bất động sản phát hành phải đáo hạn, đồng thời khối lượng TPDN đáo hạn trong năm 2023 và 2024 ước tính khoảng 790.000 tỷ đồng.

Chứng khoán VNDirect cũng chỉ ra có khoảng 58.840 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ sẽ đáo hạn trong quý IV năm nay, trong đó tỉ lệ đáo hạn của trái phiếu do DN bất động sản, NH chiếm lần lượt là 34,1% và 32,9%.

Thực tế, trong dữ liệu của Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) cho biết, từ tháng 8/2023, một số Ngân hàng lớn phải thanh toán hàng ngàn tỷ đồng trái phiếu do mình phát hành.

Dữ liệu HNX cũng cho thấy, đến tháng 12/2022 có khá nhiều dianh nghiệp bất động sản phải đáo hạn hàng trăm tỷ đồng trái phiếu. Chẳng hạn như có hai doanh nghiệp hạng trung ở TP HCM đến hạn thanh toán tổng số tiền 500 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp. Ngoài ra, hàng chục doanh nghiệp khác phải đáo hạn hàng chục ngàn tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp trong năm 2023.

TS Lê Đạt Chí (Trường ĐH Kinh tế TP HCM) nhận định, các Ngân hàng cho vay thông qua việc mua trái phiếu doanh nghiệp và nếu đến thời điểm thanh toán, doanh nghiệp phát hành gặp khó khăn thì khoản cho vay đó sẽ rơi vào nợ xấu. Do đó, Ngân hàng sẽ phải dùng lợi nhuận để trích lập dự phòng rủi ro cho khoản nợ này, ảnh hưởng không tốt đến kết quả kinh doanh. Đây cũng là yếu tố này được cho là tác động không tốt đến cổ phiếu ngành Ngân hàng.

"Với việc đến hạn hoặc phải mua lại trước hạn trái phiếu do mình phát hành trước đó, các Ngân hàng phải dùng đến số tiền đang kinh doanh để thanh toán. Khi đó, nguồn vốn của Ngân hàng có thể thiếu hụt, tạo áp lực tăng lãi suất tiền gửi để thu hút vốn nhằm cân đối dòng tiền ra vào" - ông Chí phân tích.

Về phía các doanh nghiệp đến hạn đáo nợ, trong bối cảnh Ngân hàng hạn chế cho vay, doanh nghiệp chỉ còn phương án duy nhất là phát hành mới trái phiếu để thanh toán cho các đợt phát hành trước. Đồng nghĩa với việc, lượng tiền đổ vào thị trường chứng khoán tiếp tục bị hạn chế do dòng tiền lớn khó có thể tham gia trở lại thị trường. Trong khi đó, dòng tiền là yếu tố tiên quyết cho sự hồi phục của thị trường.

“Khối lượng đáo hạn và khả năng trả gốc và lãi trái phiếu, cũng như khả năng huy động vốn của doanh nghiệp sẽ là yếu tố cần theo dõi trong thời gian tới. Điều này cũng đồng nghĩa rủi ro thanh khoản tăng đối với thị trường tài chính nếu không có các biện pháp kiểm soát tốt”, VCBS lưu ý.