Hàn Quốc kêu gọi tẩy chay hàng hóa Nhật Bản

Nhật Bản áp đặt các biện pháp hạn chế xuất khẩu các vật liệu công nghệ cao sang Hàn Quốc đã khiến căng thẳng hai nước leo thang, đặc biệt trong vài ngày qua khi người dân xứ sở kim chi kêu gọi một cuộc tẩy chay hàng hóa Nhật Bản từ xe cộ, mỹ phẩm cho đến bia.

Bắt đầu từ ngày 4-7, Nhật Bản hạn chế xuất khẩu ba vật liệu photoresist (chất cản quang), hydrogen fluoride (chất ăn mòn được dùng trong khắc thủy tinh) và fluorine polyimide (một loại nhựa nhiệt dẻo) cho các công ty Hàn Quốc. Ba loại vật liệu này được sử dụng để sản xuất các linh kiện bán dẫn và màn hình cho các sản phẩm công nghệ cao như điện thoại thông minh (smartphone) và tivi.

Hàn Quốc gọi động thái này là nhằm “trả thù kinh tế”, xuất phát từ việc Seoul không can thiệp theo yêu cầu của Nhật Bản để giải quyết việc tòa án tối cao nước này buộc các công ty Nhật Bản như Nippon Steel, Sumitomo Metal, Mitsubishi Heavy Industries... phải bồi thường cho những người Hàn Quốc bị cưỡng ép làm việc trong các nhà máy và hầm mỏ vào thời kỳ Nhật Bản chiếm đóng bán đảo Triều Tiên (1910-1945).

Nhật Bản cho rằng vấn đề lao động cưỡng bức đã được giải quyết vào năm 1965 khi cả hai nước khôi phục quan hệ ngoại giao.

Động thái trên của Nhật Bản đang châm ngòi cho sự phẫn nộ của người dân Hàn Quốc. Một đơn kiến nghị đăng trên trang web của Nhà Xanh (Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc) hối thúc chính phủ đưa ra các biện pháp trả đũa Nhật Bản đồng thời kêu gọi người tiêu dùng tẩy chay hàng hóa Nhật Bản và không đi du lịch đến đất nước này đã được gần 25.000 người ký tên ủng hộ tính đến trưa ngày 5-7.

Ngoài ra, một danh sách các công ty Nhật Bản làm ăn ở Hàn Quốc cũng đang lan truyền mạnh trên ứng dụng nhắn tin Kakao Talk và các nền tảng mạng xã hội khác của Hàn Quốc, kèm theo với áp phích kêu gọi người dùng tham gia cuộc tẩy chay các công ty này. Danh sách bao gồm hãng điện tử Panasonic, thương hiệu thời trang Uniqlo, hãng quần áo và phụ kiện thể thao Descente, chuỗi cửa hàng đồng giá Daiso, công ty đồ uống Kirin...

Nhật Bản là nước cung cấp nguồn hàng hóa nhập khẩu quan trọng thứ hai của Hàn Quốc chỉ sau Trung Quốc với giá trị nhập khẩu trị giá 54 tỉ đô la mỗi năm. Máy móc, các bản mạch tích hợp chiếm hơn 12% kim ngạch nhập khẩu hàng hóa Nhật Bản của Hàn Quốc, ngoài ra còn có các mặt hàng nhập khẩu quan trọng gồm hóa chất, thép cán nóng, tấm nhựa thô, ô tô.

Năm ngoái, Hàn Quốc nhập khẩu 40.000 ô tô Nhật Bản trong khi Hàn Quốc hầu như không xuất khẩu chiếc ô tô nào sang Nhật Bản.

Kim Yun-su, một nhân viên văn phòng 32 tuổi ở tỉnh Gyeonggi, nói: “Là một người ghiền bia Nhật Bản, tôi thích uống bia lon Asahi hay Kirin sau giờ làm việc. Nhưng sau khi nghe tin về động thái trả đũa của Nhật Bản và các cuộc vận động tẩy chay trên mạng xã hội, tôi sẽ chọn uống bia của các thương hiệu khác”.

“Một cuộc tẩy chay là cách trực tiếp nhất để các công dân bày tỏ sự giận dữ của họ. Nhiều người đang tức giận trước thái độ của chính phủ Nhật Bản”, Choi Gae-yeon, thành viên của Phong trào vì một Hàn Quốc, người đã tổ chức các cuộc biểu tình trước một đại lý bán ô tô và một cửa hàng Nhật Bản trong tuần này, nói. Các lời kêu gọi tẩy chay đang gây lo lắng cho các công ty lớn của Nhật Bản đang kinh doanh ở Hàn Quốc.

Người phát ngôn Toyota nói rằng công ty đang tiếp tục theo dõi tình hình. Makiko Takahashi, người phát ngôn hãng mỹ phẩm Kanebo (Nhật Bản) nói: “Chúng tôi có hai chủng loại sản phẩm bán ở Hàn Quốc nhưng không sử dụng từ “Nhật Bản” hay “Tokyo” trong hoạt động tiếp thị nên có khả năng phần lớn người tiêu dùng Hàn Quốc không biết đó là các thương hiệu Nhật Bản”.

“Ngoài ra, khách hàng của chúng tôi chủ yếu là những người trẻ và họ có lẽ ít quan tâm đến các vấn đề chính trị hay lịch sử như thế hệ lớn tuổi, nên chúng tôi không tin chúng tôi sẽ bị tác động nghiêm trọng bởi cuộc tẩy chay này”, Takahashi nói tiếp.

Cuộc tẩy chay của du khách Hàn Quốc cũng có thể gây tổn thương nặng cho ngành du lịch Nhật Bản vì năm ngoái, có 7,5 triệu lượt khách Hàn Quốc đến thăm xứ sở hoa anh đào và chi tiêu 5,5 tỉ đô la.

Hàn Quốc cho biết sẽ kiện lên Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) để phản đối quyết định hạn chế xuất khẩu vật liệu công nghệ cao sang Hàn Quốc của Nhật Bản.

Hôm 4-7, Bộ trưởng Tài chính Hàn Quốc, Hong Nam-ki, cũng cảnh báo nước này sẽ đưa ra các biện pháp trả đũa tương ứng. Ông nói: “Chúng tôi cho rằng động thái của Nhật Bản rõ ràng là trả đũa kinh tế. Nếu vấn đề không được giải quyết, chắc chắn Hàn Quốc cần yêu cầu WTO phán xử. Nhưng phải mất một thời gian lâu WTO mới ra phán quyết, nên đó không phải là giải pháp duy nhất”.

Nhật báo Chosun (Hàn Quốc) đăng bài xã luận cảnh báo động thái của Nhật bản có “nguy cơ làm lung lay nền tảng của mối quan hệ hợp tác kinh tế nhiều thế kỷ giữa hai nước”.

Hôm 3-7, Hàn Quốc cho biết sẽ đầu tư 1.000 tỉ won (855 triệu đô la) mỗi năm để nghiên cứu các vật liệu, linh kiện và thiết bị phục vụ cho ngành công nghiệp chip trong nước với mục tiêu chấm dứt sự phụ thuộc vào Nhật Bản.
Ngoài điều đó ra, vẫn chưa rõ còn biện pháp nào mà Seoul có thể sử dụng để đáp trả vì bất kỳ động thái tăng thuế với hàng hóa Nhật Bản hay hạn chế xuất các mặt hàng quan trọng sang Nhật Bản đều vi phạm các quy tắc của WTO.

“Nhật Bản có nhiều quân bài hơn để chống lại Hàn Quốc nếu xét theo quy mô nền kinh tế, giữa họ và Seoul biết thực tế này rất rõ. Đó là lý do Seoul không đủ sức leo thang cuộc tranh chấp này”, Giáo sư Lee Won-deok từ Đại học Kookmin (Hàn Quốc), nói.

Ông cảnh báo: “Trả đũa sẽ dẫn đến trả đũa và cái vòng luẩn quẩn này sẽ càng gây tổn thương cho hai bên. Tôi hy vọng hai nước sẽ dừng lại ở giai đoạn này và giải quyết êm thấm vấn đề”.