Hàm ý chiến lược từ cuộc không kích của Israel vào Iran

Sau khi điều hơn 100 máy bay chiến đấu tấn công Iran, Chính phủ Israel tỏ ra thận trọng. Giới chức nước này tin rằng cuộc tấn công đã gây ra thiệt hại đáng kể về chiến lược cho Iran, nhưng vẫn để lại cho Tehran đường lùi khi tính cách đáp trả.

Các quan chức Israel được chỉ đạo không nói cụ thể về vụ tấn công.

Tuy nhiên, tại một buổi lễ tưởng niệm vụ tấn công ngày 7/10 của Hamas, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho biết cuộc không kích đã “gây tổn hại nghiêm trọng năng lực quốc phòng và năng lực sản xuất tên lửa của Iran để có thể tấn công chúng ta”.

Ông khẳng định cuộc tấn công được thực hiện “chính xác và mạnh mẽ” và “đạt được tất cả mục tiêu”.

Thông cáo về cuộc điện đàm ngay sau đó giữa Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant với người đồng cấp Mỹ Lloyd Austin cho biết, hai bên đã trao đổi “những đánh giá ban đầu về thành công của chiến dịch tấn công các cơ sở chế tạo tên lửa, tên lửa đất đối không và năng lực trên không khác của Iran”.

Các quan chức Israel giấu tên cho biết cụ thể hơn: Danh sách mục tiêu bao gồm một số hệ thống phòng không, trong đó có hệ thống phòng không S-300 do Nga sản xuất, một số lô tên lửa và điểm phóng tên lửa.

Các nhà phân tích cho rằng, chiến dịch tấn công của Israel trong đêm 26/10 có thể dẫn đến một cuộc tấn công nữa, có thể sau ngày bầu cử tổng thống Mỹ, và mục tiêu có thể là chương trình hạt nhân hoặc cơ sở dầu khí của Iran.

“Việc quân đội có thể hạ gục các hệ thống radar phòng không của Iran tạo nên một thay đổi chiến lược. Với hành động này, Israel đã mở ra khả năng thực hiện thêm các cuộc tấn công trong tương lai. Chương trình hạt nhân và hạ tầng năng lượng của Iran trở nên dễ bị tổn thương nếu Israel hay Mỹ quyết định tấn công vào đó”, Meir Javedanfar, một giảng viên công tác tại Đại học Reichman ở Herzliya (Israel), nhận định.

Giám đốc CIA William Burns đang ở Qatar để họp với Giám đốc cơ quan tình báo Israel Mossad David Barnea về một thỏa thuận ngừng bắn với lực lượng Hamas ở Dải Gaza.

Ngày 27/10, Tổng thống Ai Cập Abdel-Fattah El-Sisi đề xuất một thỏa thuận ngừng bắn trong 2 ngày để đổi lấy việc trao trả 4 con tin Israel đang bị giam giữ ở Dải Gaza, một phần để cho phép đưa hàng viện trợ nhân đạo vào cho người dân Palestine.

Tín hiệu quan trọng

Một cựu quan chức của cơ quan tình báo Israel nói rằng Iran sở hữu khoảng 20-30 hệ thống phòng thủ tên lửa S-300.

Báo chí Israel thông tin 4 - 5 hệ thống phòng không trong số đó đã bị phá hủy trong cuộc không kích của Israel vừa qua. Đây được coi là thông điệp, rằng những hệ thống phòng không khác cũng có thể bị phá hủy nếu Israel thực hiện thêm các cuộc tấn công trong tương lai.

Iran sẽ khó mua lại S-300 vì Nga đang phải ưu tiên cho nhu cầu của họ trong cuộc xung đột với Ukraine.

Eyal Pinko, một cựu sĩ quan hải quân Mỹ và là chuyên gia về tên lửa, nói rằng Trung Quốc cũng sản xuất phiên bản giống S-300 và có thể cung cấp cho Iran khá nhanh.

Ông Javedanfar cho rằng ngay cả nếu Nga có thể cung cấp hệ thống thay thế tương đương hoặc cao hơn cho Iran, Mátxcơva cũng phải cân nhắc hệ lụy, như việc Mỹ và Israel hỗ trợ Ukraine nhiều hơn nữa.

Điều đó cho thấy cuộc tấn công của Israel vừa qua vào Iran gây ra những tác động rộng lớn.

Cuộc tấn công của Israel cũng nhắm vào cơ sở chế tạo tên lửa đạn đạo của Iran, trong đó có nhà máy trộn nhiên liệu rắn dùng cho động cơ tên lửa.

Vị cựu quan chức tình báo Israel nói rằng Iran gặp phải tình trạng nút thắt cổ chai trong sản xuất tên lửa. Họ có thể thay thế máy móc, chủ yếu nhờ Trung Quốc, nhưng cần thời gian.

“Không rõ bao nhiêu phần trăm năng lực sản xuất tên lửa của Iran đã bị phá hủy trong cuộc tấn công. Nhưng cuộc tấn công gửi một tín hiệu quan trọng đến Iran, rằng đầu não của hệ thống sản xuất quốc phòng của Iran hoàn toàn nằm trong tầm tấn công của Israel”, ông Javedanfar nói.

Ngoài mức độ thiệt hại, các nhà phân tích cho rằng phạm vi của chiến dịch cũng gửi đi một tín hiệu mạnh mẽ.

Chiến dịch huy động hơn 100 máy bay để thực hiện đợt tấn công cách xa biên giới Israel rồi trở về an toàn, dựa trên thông tin tình báo rõ ràng mà Israel và các đồng minh thu thập được, cùng với sự phối hợp chặt chẽ giữa Israel và Mỹ.

Cựu quan chức tình báo Israel cho rằng Iran sẽ phải nghĩ đến yếu tố này khi tính cách đáp trả.

Ngày 27/10, Đại giáo chủ Iran Ali Khamenei nói rằng cuộc tấn công của Iran không nên bị cường điệu hay hạ thấp. Ông cũng nói rằng Iran phải thể hiện rõ ràng sức mạnh, sự quyết tâm và vai trò của Tehran.