Hai thách thức lớn đối với kinh tế Trung Quốc

Chi tiêu tiêu dùng và bất động sản là hai lĩnh vực mà các nhà kinh tế rất quan tâm khi đánh giá về triển vọng tăng trưởng của Trung Quốc. Tuy nhiên, chi tiêu tiêu dùng chậm chạp đã kéo nền kinh tế Trung Quốc đi xuống kể từ sau đại dịch và nhiều khả năng n

Các nhà lãnh đạo hàng đầu ở Bắc Kinh đã cảnh báo tại một cuộc họp hoạch định kế hoạch kinh tế trong tháng cuối cùng của năm 2021 rằng tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc đang phải đối mặt với ba áp lực, đó là nhu cầu thu hẹp, cú sốc nguồn cung và kỳ vọng suy yếu.

"Nếu nhu cầu được cải thiện, thì kỳ vọng sẽ được cải thiện", Wang Jun - Nhà kinh tế trưởng tại Zhongyuan Bank cho biết. Theo ông, lý do chính khiến sự phát triển kinh tế không thể duy trì được phản ánh ở sự suy yếu của nhu cầu, đặc biệt là tác động tiêu cực của đại dịch đối với thu nhập của người dân. Về áp lực thứ ba là các cú sốc nguồn cung, ông cho biết, chúng chủ yếu liên quan đến đại dịch và các biện pháp giảm lượng khí thải carbon quá quyết liệt.

Nhìn chung theo các chuyên gia, sự không chắc chắn về việc làm và thu nhập làm giảm mức độ sẵn sàng chi tiêu của người dân. “Việc tiêu dùng phục hồi thế nào trong năm tới sẽ có tác động rất lớn đến nền kinh tế”, Jianguang Shen - nhà kinh tế trưởng của Công ty thương mại điện tử Trung Quốc JD.com cho biết.

Shen cho biết, các nhà chức trách có thể thúc đẩy tiêu dùng bằng cách làm theo phương pháp của Hồng Kông là cung cấp phiếu mua hàng. Điều đó sẽ buộc chi tiêu của người tiêu dùng vào các doanh nghiệp cụ thể như khách sạn, được khuyến khích hơn nữa bởi cấu trúc phân cấp sẽ không mở khóa các phiếu thưởng tiếp theo cho đến khi phiếu thưởng đầu tiên hết hạn hoặc đã được sử dụng hết.

Doanh số bán lẻ của Trung Quốc đã giảm vào năm ngoái mặc dù nền kinh tế nói chung vẫn tăng trưởng. Mặc dù sự sụt giảm đó đã giúp doanh số bán lẻ tăng vọt trong quý đầu tiên của năm 2021, nhưng tốc độ tăng đã chậm lại, đặc biệt là kể từ mùa hè.

Theo ước tính của các nhà phân tích Goldman Sachs, người tiêu dùng đã tăng chi tiêu cho thực phẩm và quần áo hơn là các dịch vụ như giáo dục và giải trí. Họ kỳ vọng rằng sự phân hóa giữa hàng hóa và dịch vụ sẽ giảm nhẹ trong năm tới.

Nhưng ngay cả với dự đoán về mức tăng trưởng 7% trong tiêu dùng thực tế của hộ gia đình trong năm tới, nó vẫn “sẽ vẫn ở dưới mức trước Covid vào cuối năm 2022”, các nhà phân tích cho biết. Họ chỉ ra những cản trở từ chính sách "không khoan nhượng" của Trung Quốc đối với việc kiểm soát Covid và sự suy thoái trong lĩnh vực bất động sản. Ngân hàng đầu tư này dự kiến GDP của Trung Quốc sẽ tăng trưởng chậm lại 4,8% trong năm tới, giảm từ mức 7,8% dự kiến trong năm nay.

Bên cạnh tiêu dùng chậm lại, những bất ổn trên thị trường bất động sản cũng đang tác động tiêu cực đến kinh tế Trung Quốc. Bất động sản đang gây ra "cơn gió ngược" lớn nhất đối với tăng trưởng năm 2022, Larry Hu - Nhà kinh tế trưởng về Trung Quốc của Macquarie cho biết trong báo cáo triển vọng của mình. Ông kỳ vọng lượng nhà ở mới và diện tích sàn được bán sẽ giảm với tốc độ thậm chí còn nhanh hơn trong năm tới và đầu tư vào bất động sản sẽ giảm 2%, sau khi tăng 4,8% dự kiến trong năm nay.

“Chính sách tài sản nên chuyển từ thắt chặt sang nới lỏng vào năm tới, vì chúng tôi kỳ vọng các nhà hoạch định chính sách sẽ bảo vệ được mức tăng trưởng GDP 5%”, Hu nói. “Rủi ro là họ có thể phản ứng quá muộn”.

Trên thực tế, cuộc họp lập kế hoạch kinh tế cấp cao nhất của Trung Quốc diễn ra cuối năm 2021 không báo hiệu nhiều thay đổi trong chính sách về bất động sản. Trung Quốc vẫn giữ quan điểm “nhà là để ở, không phải để đầu cơ”. Đối với chính sách kinh tế trong năm tới, Trung Quốc đã nhấn mạnh rằng sự ổn định là ưu tiên hàng đầu. Các nhà chức trách cũng cho biết, chất lượng tăng trưởng ngày càng quan trọng hơn số lượng.