Hai chiến lược đầu tư mà ai cũng nên biết

Khi còn là du học sinh ở London, có lẽ điều tiếc nuối nhất là tôi chưa thật sự chú tâm vào bài giảng của các giáo sư trên trường. Đến độ ngày nào cũng đi học muộn và đôi lúc lại trốn tiết để dạo chơi loanh quanh các khu chợ. Vì thế có một học kỳ tôi phải thi lại môn "Định giá đầu tư", và chật vật lắm giáo sư mới để tôi qua.

Mãi sau này tôi mới nhận thấy, những gì mình học trên trường đều là tinh hoa mà giới tài chính vẫn dùng. Và dưới đây, tôi sẽ chia sẻ hai chiến lược tôi đã học trong môn của thầy.

1) Chiến lược Top-down

Bản chất của phương pháp này là phân tích các yếu tố vĩ mô, những điều kiện, dữ liệu của thị trường một cách tổng thể rối từ đó xem xét, đanh giá tiềm năng nhóm ngành, thực trạng doanh nghiệp để đi đến kết luận cuối cùng.

Đặc điểm

Phương pháp Top-down tập trung phần lớn vào các yếu tỗ vĩ mô. Đa phần nhà đầu tư khi lựa chọn phương pháp này tin rằng một ngành hoạt động tốt trong bối cảnh kinh tế hiện tại thì những cổ phiếu thuộc nhóm ngành đó sẽ có tiềm năng phát triển mạnh mẽ và mang lại khoản lợi nhuận đáng kể.

Những yếu tố được nhà đầu tư Top-down chú trọng bao gồm:

Những yếu tố vĩ mô như: Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) hay khả năng tăng trưởng kinh tế, biến động của dòng tiền, cán cân thương mại, chính sách tiền tệ và các khía cạnh khác.

Các nhà đầu tư sẽ phân tích các yếu tố trên để xác định ngành hoặc lĩnh vực có triển vọng phát triển. Từ đó lựa chọn các công ty thuộc ngành có tiềm năng phát triển để đem đến cơ hội lớn hơn cho công cuộc đầu tư.

Phương pháp này thường được ưa thích bởi các nhà đầu tư lướt sóng ngắn hạn. Bởi cách đầu tư này giúp họ tìm thấy những cơ hội thu lợi từ biến động thị trường và xảy ra dựa trên các yếu tố nằm ngoài công ty.

Ưu điểm

Chiến lược Top-down mang đến cho nhà đầu tư cái nhìn toàn cảnh về thị trường, hiểu biết sâu rộng về nhiều khía cạnh và không bị tác động bởi sự vận động phức tạp của dòng tiền ngắn hạn. Hướng tiếp cận từ trên xuống giúp các nhà đầu tư giữ được sự tập trung và nhất quán khi tìm kiếm các cơ hội.

Nhược điểm

Tuy nhiên, góc nhìn từ trên xuống thường khiến nhà đầu tư đưa ra ý kiến chủ quan, thậm chí có phần bảo thủ trong nhận định. Ngoài ra, để phân tích các yếu tố vĩ mô thì nhà đầu tư cần rất nhiều kinh nghiệm, kỹ năng để bao quát thị trường cũng như có tầm nhìn xa trông rộng để nhận định toàn cảnh nền kinh tế.

2) Chiến lược Bottom-up

Trái ngược hoàn toàn với Top-down thì bản chất của Bottom-up phương pháp này lại đi từ phân tích nội tại doanh nghiệp hay nói đúng hơn là từ vi mô đi lên. Nhà đầu tư khi chọn cách này thường chú trọng vào phân tích các chỉ số cơ bản và định tính của cổ phiếu. Sau đó mới xem xét kỹ hơn đến nguyên nhân và tiềm lực của doanh nghiệp.

Nhà đầu tư theo đuổi chiến lược Bottom-up cho rằng mỗi nhóm ngành đều có doanh nghiệp xuất sắc hàng đầu. Những doanh nghiệp này có thể đứng vững và phát triển lâu dài bất kể sự lên xuống của thị trường. Vì vậy, mục tiêu của họ là đi tìm những cái tên sáng giá nhất trong mỗi nhóm ngành.

Đặc điểm của phương pháp đầu tư Bottom-up

Chiến lược tập trung chú trọng đến các yếu tố kinh tế vi mô. Những yếu tố thuộc về nội tại doanh nghiệp như: Báo cáo tài chính, đội ngũ lãnh đạo, các sản phẩm dịch vụ… là điều mà nhà đầu tư lưu tâm. Nhà đầu tư Bottom-up cho rằng, yếu tố nội tại tốt chứng tỏ doanh nghiệp hoạt động tốt và có tiềm năng.

Những yếu tố được nhà đầu tư Bottom-up chú trọng bao gồm:

Khả năng tăng trưởng thu nhập, khả năng tăng trưởng doanh thu

Chiến lược công ty theo đuổi

Các báo cáo tài chính của công ty

Quy mô doanh nghiệp

Tình hình tăng trưởng của dòng tiền công ty

Đội ngũ lãnh đạo

Năng lực của nhân viên

Sản phẩm của công ty, lợi thế cạnh tranh và thị phần

Ưu điểm

Bottom-up thường được sử dụng bởi các nhà đầu tư dài hạn và giàu kinh nghiệm. Lý do đầu tiên là bởi phương pháp này hướng tới những cổ phiếu nắm giữ trong dài hạn. Cốt lõi của Bottom-up là niềm tin rằng các công ty đầu ngành sẽ tiếp tục hoạt động hiệu quả, trong mọi điều kiện kinh tế. Mặc dù giá cổ phiếu có thể thoái lui nếu có diễn biến xấu nhưng nó vẫn sẽ tăng trở lại khi thị trường hồi phục.

Nhược điểm

Bottom-up đòi hỏi sự chọn lựa và phân tích sâu một vài doanh nghiệp trong ngành. Nhà đầu tư chưa có nhiều kinh nghiệm sẽ dễ bối rối khi phải khoanh vùng các doanh nghiệp tốt để phân tích. Với nhà đầu tư lâu năm, dày dặn kinh nghiệm và thông tin hẳn có lợi thế hơn nhiều.

Việc lựa chọn phương pháp đầu tư phụ thuộc vào mục tiêu đầu tư, khả năng chấp nhận rủi ro cũng như mong muốn sử dụng cá nhân.

Bạn có thể sử dụng một trong hai hoặc kết hợp cả hai cho kế hoạch đầu tư của mình. Giả sử bạn có thể sử dụng Top-down trong giai đoạn đầu để tìm kiếm ngành có khả năng tăng trưởng tốt trong tương lai. Sau đó chuyển sang chiến lược Bottom-up để lựa chọn công ty nổi bật trong ngành và đầu tư.

Top down và Bottom up hay bất kỳ phương pháp phân tích tài chính nào khác được tạo ra nhằm mục đích duy nhất là đem lại hiệu quả đầu tư tốt nhất, không có lựa chọn nào tốt hơn hay kém hơn. Việc nó có phát huy được tác dụng hay không còn tùy thuộc vào khả năng ứng dụng của nhà đầu tư. Vì vậy, các nhà đầu tư hãy tìm hiểu kỹ lưỡng và có chiến lược áp dụng phù hợp để đạt hiệu quả cao nhất.