MỚI

Lãi suất Bank nào cao nhất?

#KT vĩ mô

24HMONEY đã kiểm duyệt

Hà Nội cấm giờ xe xăng: Kịp thời hay thử thách?

Chuyên gia giao thông Phan Lê Bình nhận định, lộ trình cấm xe xăng ở Hà Nội mở ra cơ hội thúc đẩy người dân giảm phương tiện cá nhân, đồng thời tăng cường sử dụng giao thông công cộng, hướng tới đô thị xanh và bền vững.

Tại tọa đàm phân tích về quyết sách cấm xe máy xăng theo giờ của Hà Nội, chuyên gia giao thông Phan Lê Bình đã đưa ra góc nhìn sắc bén về thách thức môi trường và tính khả thi của lộ trình chuyển đổi phương tiện.

Bí ẩn ô nhiễm: Vì sao Hà Nội tệ hơn TP.HCM?

Ông Bình mở đầu bằng việc lý giải nguyên nhân khiến chất lượng không khí tại Hà Nội thường xuyên ở mức báo động hơn TP.HCM, mặc dù TP.HCM có dân số và số lượng phương tiện lớn hơn.

Chuyên gia khẳng định: Dù giao thông sử dụng nhiên liệu hóa thạch là nguồn phát thải đáng kể, nhưng không phải là thủ phạm duy nhất. Các hoạt động công nghiệp và đốt rác cũng đóng góp vào lượng khí độc, bụi mịn.

Tuy nhiên, yếu tố địa lý và khí hậu mới là mấu chốt:

Ô nhiễm không khí ở Hà Nội

Hà Nội nằm ở vùng trũng, bị bao bọc bởi địa hình khiến gió khó khuếch tán không khí và bụi bẩn.

Đặc biệt trong mùa đông, hiện tượng nghịch nhiệt (không khí lạnh bị giữ gần mặt đất) ngăn cản sự thoát ly của bụi mịn và khí độc, khiến chất lượng không khí Thủ đô trở nên xấu đi nghiêm trọng.

Tình trạng rát cổ, khó chịu mà người dân cảm nhận được chính là lời cảnh báo khẩn cấp, đặt ra yêu cầu phải chuyển đổi sang các phương tiện ít phát thải hơn.

Bài học từ Tokyo và Bắc Kinh: "Cú hích" cho giao thông công cộng

Tham khảo kinh nghiệm quốc tế, ông Bình phân loại hai mô hình thành công:

Nhóm các quốc gia phát triển (ví dụ Tokyo): Giao thông công cộng (đường sắt đô thị) đóng vai trò chủ đạo, đáp ứng đến 70% nhu cầu đi lại, khiến nhu cầu sử dụng xe cá nhân rất thấp.

Nhóm các thành phố phát triển sau (ví dụ Bắc Kinh): Từng đối mặt với ô nhiễm kinh hoàng ("cách 5 mét không nhìn thấy gì" khoảng 20 năm trước). Bắc Kinh đã giải quyết triệt để bằng cách xây dựng mạng lưới đường sắt mật độ cao và khuyến khích chuyển đổi sang xe điện thông qua trợ giá, hỗ trợ chi phí. Kết quả là chất lượng không khí được cải thiện nhanh chóng.

Ông Phan Lê Bình 

Từ đó, ông Bình nhận định Hà Nội đang đi đúng hướng chiến lược khi triển khai xe buýt điện. Ông đánh giá chất lượng dịch vụ xe buýt Hà Nội đang ở mức rất tốt, vượt trội so với mặt bằng chung Đông Nam Á, hoàn toàn có khả năng thu hút tỷ lệ lớn người dân, thay vì mức 15-17% hiện nay.

Lệnh cấm xe máy: "Mũi tên trúng hai đích" và chiến lược từng bước

Chuyên gia bày tỏ sự đồng thuận với lộ trình mở rộng vùng phát thải thấp ra Vành đai 2 và Vành đai 3, nhưng nhấn mạnh việc cần truyền thông rõ ràng để tránh hiểu lầm: Lệnh cấm theo giờ chỉ áp dụng cho phương tiện đang lưu hành trong các khu vực hạn chế, người dân vẫn có quyền sở hữu và lưu thông ở các khu vực, khung giờ khác.

Ông Bình chốt lại bằng khẳng định sắc bén về lợi ích kép của chính sách:

"Chuyển từ xăng sang điện chỉ giúp giảm ô nhiễm, nhưng không giảm ùn tắc. Chỉ khi chuyển hẳn sang phương tiện công cộng, chúng ta mới giải quyết được cả hai bài toán: ô nhiễm và tắc đường."

Tỷ lệ người dân sử dụng phương tiện công cộng vẫn quá thấp 

Để hiện thực hóa điều này, lộ trình triển khai theo từng bước là hợp lý. Chính quyền có cơ hội đánh giá, điều chỉnh các biện pháp tạo "cú hích" ngay từ Vành đai 1. Đồng thời, Hà Nội cần triển khai thêm các tuyến đường ưu tiên cho xe buýt để tăng tốc độ và rút ngắn hành trình. Ông cho rằng, hiện tại, xe buýt có giá vé rẻ nhưng không có ưu thế về thời gian di chuyển, nên không đủ sức hấp dẫn để chuyển đổi hành vi người dân.