Gói thầu hơn 500 tỷ đồng thuộc Dự án Bờ tả Sông Sài Gòn: Nhiều hệ lụy từ nhượng thầu trái phép

Việc giao thầu phụ trái pháp luật đã dẫn đến những hậu quả như: các hạng mục công trình đình trệ thi công, thiếu nhân công, máy móc, thiết bị để triển khai, nhiều hạng mục dang dở, mất an ninh trật tự, làm ảnh hưởng đến tổng tiến độ thi công, chất lượng, hiệu quả toàn bộ gói thầu. Đó là thực trạng diễn ra tại một gói thầu trị giá hơn 500 tỷ đồng thuộc Dự án Bờ tả Sông Sài Gòn.

3 nhà thầu phụ “kêu cứu”

Ngày 25/8/2019, đại diện 3 công ty, gồm: Công ty CP Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng Hoàng Nguyên, Công ty TNHH Thi công cơ giới Komatsu và Công ty TNHH Pacific VN đã có đơn kêu cứu gửi Ban Quản lý dự án (QLDA) đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị TP.HCM. Đơn kêu cứu liên quan trực tiếp đến các hợp đồng kinh tế thi công xây lắp Gói thầu XL2 Đoạn kè còn lại và 4 cống kiểm soát triều thuộc Dự án Bờ tả sông Sài Gòn (đoạn còn lại) từ rạch Cầu Ngang đến Khu đô thị Thủ Thiêm.

Trước đó, ngày 22/12/2017, Ban Quản lý dự án 1547 - Trung tâm Điều hành chương trình chống ngập nước TP.HCM đã phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu Gói thầu XL2. Nhà thầu trúng thầu là Liên danh Công ty TNHH Xây dựng và Khảo sát công trình Thanh Tuấn - Công ty CP Tư vấn và Xây dựng Phú Xuân - Công ty CP Xây dựng công trình Cảng (CT Công trình Cảng)- Công ty CP Sài Gòn Công nghệ nước - Tổng công ty 319 Bộ Quốc phòng. Giá trúng thầu là 501.403.206.928 đồng.

Theo Đơn kêu cứu, 3 nhà thầu Hoàng Nguyên, Komatsu và Pacific VN là thầu phụ trực tiếp thi công toàn bộ hạng mục cống Ông Hóa và cống Thảo Điền thuộc Gói thầu XL2, hạng mục do CT Công trình Cảng đảm nhận.

Theo đó, tháng 3/2018, CT Công trình Cảng ký thỏa thuận cam kết giao khoán cho ông Nguyễn Việt Cường (đại điện cho Công ty CP Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng Hoàng Nguyên) về việc giao khoán lại toàn bộ hạng mục cống Ông Hóa và Thảo Điền. Sau đó thỏa thuận cam kết được cụ thể hóa bằng 3 hợp đồng với 3 nhà thầu Hoàng Nguyên, Komatsu và Pacific VN để thi công toàn bộ 2 hạng mục công trình nêu trên (giá trị khoảng 64 tỷ đồng) và bàn giao mặt bằng thi công của 2 cống trên cho các nhà thầu phụ này quản lý và thi công. Hiện nay, các nhà thầu này đang thi công các hạng mục hai cống Ông Hóa và Thảo Điền, đã hoàn thành 80% giá trị công trình. Trong quá trình thi công, CT Công trình Cảng vi phạm hợp đồng, không thanh toán đầy đủ tiền cho các nhà thầu này. Đến ngày 31/7/2019, CT Công trình Cảng còn nợ các nhà thầu này khoảng 12,3 tỷ đồng. Mặc dù không thanh toán tiền, nhưng đến tháng 7/2019, CT Công trình Cảng vẫn đơn phương gửi công văn chấm dứt hợp đồng với 3 nhà thầu phụ này.

3 nhà thầu phụ đã đề nghị CT Công trình Cảng tôn trọng hợp đồng đã ký kết, tiến hành đối chiếu công nợ, thanh toán các khoản nợ trước khi thanh lý hợp đồng nhưng không được công ty này phản hồi. Chưa hết, theo phản ánh, do những tranh chấp này mà tình hình diễn biến rất lộn xộn, phức tạp, ảnh hưởng đến an ninh trật tự khi CT Công trình Cảng tổ chức giữ lán trại, cẩu tại công trình cống Ông Hóa. Sáng 23/8/2019, công ty này còn tự ý đưa máy móc và tháo dỡ lán trại trái pháp luật, coi thường sinh mạng công nhân đang sinh hoạt trong lán, làm hư hỏng, mất mát vật tư, thiết bị của Nhà thầu Hoàng Nguyên.

Để bảo vệ tài sản, tính mạng, uy tín của nhà thầu, 3 đơn vị thầu phụ này đã có đơn kêu cứu gửi Chủ đầu tư (CĐT), Công an Quận 2 (TP.HCM).

Chuyển nhượng 33,81% giá trị hợp đồng

Được biết, sau khi nhận được đơn kêu cứu của 3 nhà thầu phụ nói trên, CĐT đã kiểm tra, rà soát toàn bộ hồ sơ dự thầu (HSDT) của Liên danh trúng thầu cũng như thành viên CT Công trình Cảng. Qua đó, CĐT xác nhận, CT Công trình Cảng không đề xuất sử dụng nhà thầu phụ. Đồng thời, trong quá trình thực hiện hợp đồng, công ty này không đề xuất CĐT về việc sử dụng thầu phụ. Vì vậy, CĐT cũng không chấp thuận bất kỳ nhà thầu phụ nào do CT Công trình Cảng sử dụng.

Theo Hợp đồng số 181/HĐ-QLDA.1547 ngày 25/12/2017 giữa CĐT và Liên danh trúng thầu, CT Công trình Cảng thực hiện các hạng mục: cống Bà Dìm, cống Ông Hóa, cống Thảo Điền và một phần đoạn kè 2.2, với tổng giá trị là 185.107.566.666 đồng (tỷ lệ đảm nhận 36,92% giá trị Hợp đồng). Trong khi đó, tổng giá trị CT Công trình Cảng đã giao thầu phụ cho 3 nhà thầu là 56.899.326.125 đồng (không bao gồm chi phí dự phòng), chiếm tỷ lệ 33,81% giá trị hợp đồng đã ký kết với CĐT. Báo cáo của đơn vị tư vấn giám sát Gói thầu XL2 cho thấy, trong quá trình thi công, CT Công trình Cảng không đệ trình, đề xuất thầu phụ và Tư vấn giám sát cũng không chấp thuận cho nhà thầu này sử dụng bất kỳ thầu phụ nào.

Mặc dù CĐT đã kiểm tra, rà soát, từ đó khẳng định việc giao thầu là có thì CT Công trình Cảng vẫn cố ý giải trình không đúng bản chất. Ngày 6/9/2019, CT Công trình Cảng có văn bản cho rằng “các công ty nói trên chỉ là cung cấp các dịch vụ để CT Công trình Cảng thi công tốt hơn chứ không thực hiện thi công”. Tuy nhiên, ngay lập tức, 3 nhà thầu phụ phản ứng dữ dội và tái khẳng định: “Việc chuyển nhượng thể hiện bằng 3 hợp đồng để thi công toàn bộ 2 công trình (giá trị khoảng 64 tỷ đồng) và bàn giao mặt bằng thi công của 2 cống trên cho chúng tôi quản lý thi công. Cho đến nay chúng tôi khẳng định, toàn bộ khối lượng đã thi công hạng mục cống Ông Hóa, cống Thảo Điền là do chúng tôi thi công”.

Theo CĐT, CT Công trình Cảng đã vi phạm hợp đồng, giao thầu phụ không đúng quy định, có hành vi chuyển nhượng thầu trái phép, vi phạm Điều 89 Luật Đấu thầu.