Góc nhìn Marketing vụ Katinat ủng hộ cứu trợ bão lụt ở miền Bắc 1,000VND/ly

Có bạn hỏi ý kiến tui vụ Katinat ủng hộ cứu trợ bão lụt ở miền Bắc 1,000VND/ly. Dù là đang bận chuẩn bị cho buổi chia sẻ live về Data trong Business vào sáng Chủ Nhật này, tui cũng tìm đọc xem sao. Đọc xong cái định viết một bài về đạo đức đồ. Nhưng chợt nhớ ra mình không phải nhà đạo đức học nên … thôi. Vậy mình chỉ chia sẻ về góc nhìn Marketing thui nhen.

Cứu trợ bão lụt miền Bắc hiện nay là trend lớn nhất trên mạng xã hội lẫn ở ngoài đời ở Việt Nam. Các thương hiệu (brand) lẫn nhân hiệu (personal brand) đều rất khó cưỡng lại sức hấp dẫn của nó trong việc sử dụng nó để làm gia tăng giá trị của mình (ở đây mình xin phép chỉ nói về khía cạnh Marketing, mình không bàn về đạo đức và nhân văn các bạn nhé, đó là một chủ đề khác). Việc làm một việc tốt, có ích cho xã hội để gia tăng giá trị thương hiệu thì không có gì mới và không có gì xấu.

Thế nhưng trong các thiên tai đang có nhiều mất mát thì cảm xúc của người tiêu dùng rất mạnh và rất khó đoán. Do đó, bất kỳ hoạt động Marketing nào liên quan đến các sự kiện này đều có nhiều rủi ro và bất định (risk and uncertainty). Tức là có thể rất thành công và cũng có thể bị phản ứng ngược rất lớn. Và cái khó là, chúng ta rất khó dự đoán được phản ứng của đám đông sẽ như thế nào vì tình trạng tâm lý của họ đang trong trạng thái dễ có nhiều cảm xúc mạnh. Chỉ cần một sơ suất từ phía làm Marketing, hoặc chỉ từ một suy diễn tiêu cực từ người tiêu dùng, ngọn lửa có thể sẽ bùng lên rất nhanh và mạnh. Đó là chưa kể những đối thủ cạnh tranh, các anti-fans có thể châm mồi cho ngọn lửa đó bằng nhiều cách.

Nên tóm lại là, làm Marketing dựa vào các sự kiện nhiều cảm xúc mạnh như cứu trợ thiên tai tiềm ẩn nhiều rủi ro và bất định. Bạn có thể rất thành công, nhưng bạn cũng có thể bị thiêu rụi. Và bạn rất khó dự đoán được nó sẽ đi theo chiều nào.

Nếu bạn chưa có gì trong tay, bạn dám chấp nhận rủi ro cao, được ăn cả ngã về không thì bạn cũng có thể cân nhắc đến cách làm này.

Nhưng nếu bạn đã có nhiều thứ như danh tiếng, giá trị thương hiệu, thị phần, tập khách hàng trung thành, … thì có lẽ là không nên đi vào con đường rủi ro và bất định này vì có thể bạn sẽ mất rất nhiều. Nếu bạn muốn đóng góp thì có lẽ nên làm một cách chân phương nhất có thể.

P.S. Hôm nay MTTQ công bố 12 ngàn trang sao kê đóng góp, có lẽ là một nỗ lực minh bạch hóa và chứng minh là MTTQ thu chi đàng hoàng, chống lại các tin đồn tiêu cực nhắm vào tổ chức này. Nhưng hành động này lại tạo ra một rủi ro rất lớn cho các bạn làm “marketing” ăn theo bão lụt. Nhiều thương thiệu, nhân hiệu sẽ gặp rắc rối to.