Giữ nguyên Ủy ban Chứng khoán Nhà nước trực thuộc Bộ Tài chính

Chiều 12/8, Ủy ban Thường vụ (UBTV) Quốc hội tiếp tục phiên họp thứ 36 cho ý kiến về Luật Chứng khoán (sửa đổi). Sau khi nghe báo cáo giải trình, tiếp thu và thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển kết luận: UBTV Quốc hội giữ nguyên quan điểm rằn

​

​​Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu ý kiến về Luật Chứng khoán

Về mô hình Sở Giao dịch chứng khoán, UBTV Quốc hội khẳng định, chỉ có một Sở Giao dịch chứng khoán Việt Nam và đặt tại trung tâm tài chính Quốc gia. Còn việc đặt ở đâu do Chính phủ cân nhắc quyết định. UBTV Quốc hội cũng thống nhất không quy định chào bán chứng khoán riêng lẻ cho các DN khởi nghiệp sáng tạo như các DN khác, vì lo ngại nhiều rủi ro và sẽ gây hiệu ứng đô-mi-nô dù biết các DN này rất cần vốn.

Riêng về ngân hàng thanh toán, UBTV Quốc hội đề nghị vẫn giữ nguyên như hiện hành mà chưa đưa ngay về NHNN. “UBTV Quốc hội cũng đề nghị Ủy ban Kinh tế và Chính phủ tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện, còn trong bối cảnh hiện nay vẫn quy định như hiện hành”, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nhấn mạnh.

Trước đó, báo cáo một số vấn đề lớn về dự án Luật Chứng khoán (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, việc cho phép chào bán cổ phiếu thấp hơn mệnh giá sẽ phản ánh đúng bản chất về giá cổ phiếu của DN và quy luật cung cầu trên thị trường chứng khoán (TTCK), bảo đảm giá chào bán cổ phiếu của DN phù hợp với giá thị trường, tạo điều kiện cho DN huy động vốn phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh. Do vậy, đề nghị Chính phủ rà soát, xem xét nội dung này khi đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật DN trong kỳ họp tới.

Về điều kiện chào bán chứng khoán ra công chúng, đại diện Ủy ban Kinh tế thống nhất với điều kiện về mức vốn điều lệ để được chào bán chứng khoán ra công chúng là 30 tỷ đồng. Bởi lẽ, việc nâng điều kiện về vốn điều lệ nhằm nâng cao chất lượng, sự ổn định của công ty đại chúng và phù hợp với thông lệ quốc tế, quy mô TTCK. Quy định này cũng tương thích với điều kiện niêm yết trên Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội để gắn chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng với niêm yết chứng khoán.

Đối với quy định về ngân hàng thanh toán, hiện nay, việc thanh toán tiền cho các giao dịch chứng khoán được thực hiện tại 3 ngân hàng (Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam đối với giao dịch chứng khoán; Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam đối với giao dịch chứng khoán phái sinh; NHNN đối với giao dịch trái phiếu Chính phủ).

Ủy ban Kinh tế cho rằng, theo thông lệ quốc tế, việc thanh toán tiền được thực hiện qua NHTW bởi mức độ tín nhiệm cao và rủi ro tín dụng ít khả năng xảy ra hơn so với NHTM. Điều này cũng phù hợp với Bộ các nguyên tắc hoạt động của Cơ sở thị trường tài chính (CPSS-IOSCO), bảo đảm tính thống nhất một đầu mối, giảm thiểu rủi ro hệ thống trong trường hợp NHTM có thể lâm vào tình trạng khó khăn hoặc phá sản, tạo niềm tin cho NĐT, đặc biệt là các NĐT nước ngoài.

Tuy nhiên, theo Luật Ngân hàng Nhà nước hiện hành, NHNN chỉ cung ứng dịch vụ thanh toán cho các ngân hàng, không có các đối tượng khác như công ty chứng khoán, tổ chức, cá nhân khác. Do vậy, Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ xem xét xây dựng lộ trình đối với việc chuyển giao các chức năng thanh toán chứng khoán từ NHTM tập trung về NHNN và xem xét nội dung này khi đề xuất sửa đổi Luật NHNN trong thời gian tới.

​​Toàn cảnh phiên họp

Liên quan đến quy định về nguyên tắc áp dụng Luật, đại diện Ủy ban Kinh tế cho biết, Luật Các TCTD hiện hành quy định những điều kiện nhất định nhằm hạn chế đầu tư, kinh doanh chứng khoán của TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài để ngăn ngừa rủi ro và bảo đảm an ninh tiền tệ (như việc NHTM phải thành lập công ty con để thực hiện đầu tư, kinh doanh chứng khoán tại Điều 103; hoặc giới hạn góp vốn, mua cổ phần vào lĩnh vực chứng khoán tại Điều 129...).

Do vậy, để bảo đảm tính thống nhất với các Luật chuyên ngành về vấn đề đầu tư, kinh doanh chứng khoán, khoản 2 Điều 3 của dự thảo Luật được chỉnh sửa theo hướng bổ sung thêm quy định: “Riêng đối với hoạt động đầu tư, kinh doanh chứng khoán của các luật khác có quy định hạn chế hơn so với quy định của Luật này thì áp dụng quy định của luật đó”.

Tuy nhiên, khi thảo luận về dự án Luật này, Chủ nhiệm Ủy ban đối ngoại Quốc hội Nguyễn Văn Giàu đã thể hiện những băn khoăn lo ngại về tính thống nhất của dự án Luật này với hệ thống pháp luật hiện nay.

Theo ông Giàu, đọc báo cáo của Ủy ban Kinh tế thấy mỗi điều chỉnh bổ sung là một sáng tạo nhưng lại xung đột với các luật khác. Cụ thể, Luật Chứng khoán liên quan rất lớn đến hoạt động của thị trường tiền tệ và thị trường tài chính. Hai thị trường này liên quan mật thiết với nhau nhưng lại được quy định riêng ở hai luật là Luật các TCTD và Luật Chứng khoán. "Do vậy, Ban soạn thảo cần rà soát thật kỹ để tránh xung đột. Bởi nếu xung đột, việc điều hành các thị trường này sẽ bị rối vì rất nhạy cảm", ông Giàu nói.

Về chọn ngân hàng thanh toán, ông Giàu cho rằng, đến nay việc thanh toán cho hoạt động của TTCK rất ổn định, nên nếu thay đổi Ban soạn thảo cần đánh giá thận trọng.

Về địa vị của Ủy ban Chứng khoán, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhất trí chọn phương án 1: UBCKNN trực thuộc Bộ Tài chính nhưng cần tăng thẩm quyền cho UBCKNN. Riêng với chào bán chứng khoán riêng lẻ của DN khởi nghiệp sáng tạo, bà đồng tình với phân tích của UBKT cho rằng, DN này có mức vốn thấp, rủi ro cao và họ chưa thực sự ổn định trên thị trường, nếu cho phép các DN này chào bán chứng khoán riêng lẻ thì độ rủi ro cao, ảnh hưởng đến an toàn của thị trường. Do đó, trong điều kiện hiện nay ở nước ta chưa nên quy định điều này trong luật.

Giải trình thêm về nội dung này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, các ý kiến tại phiên họp đều cơ bản khớp với tờ trình Chính phủ. Ban soạn thảo sẽ bổ sung tăng quyền cho UBCK, bao gồm: xây dựng văn bản pháp luật; chiến lược phát triển để trình cấp có thẩm quyền ban hành; trực tiếp quản lý giám sát hoạt động của TTCK; giám sát các tổ chức xã hội nghề nghiệp về chứng khoán... Ngoài ra Ban soạn thảo cũng sẽ bổ sung thêm 3 nội dung khác là: tổ chức phát triển TTCK; thêm chức năng thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động nghiệp vụ CK của Sở Giao dịch chứng khoán, Trung tâm lưu ký chứng khoán và công ty con; báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về TTCK…