Giao dịch T+0, thị trường sẽ sôi động và hiệu quả hơn

Năm 2020, TTCK Việt Nam đã phát triển cơ bản về chất. Giá trị giao dịch bình quân trên thị trường cơ sở đạt 7.281 tỷ đồng/phiên, tăng 56% và mức vốn hóa cả 3 sàn HOSE, HNX, UPCoM đạt 5,31 triệu tỷ đồng, tăng 20,3% so với năm 2019.

Năm 2020, thị trường chứng khoán (TTCK) phát triển vượt kỳ vọng, trong đó có sự trưởng thành của các thành viên thị trường. Bà có nhận xét gì về những chuyển động này?

TTCK phái sinh mới ra đời nhưng đã có tốc độ phát triển tốt, trong hơn 3 năm qua có tổng cộng hơn 82,6 triệu hợp đồng tương lai được giao dịch. Năm 2019, khối lượng giao dịch bình quân là 88.740 hợp đồng/phiên, tăng 12,6% so với năm 2018; năm 2020 đạt 158.498 hợp đồng/phiên, tăng xấp xỉ 79% so với năm 2019. Khối lượng hợp đồng mở (open interest - OI) cuối năm 2020 gấp 5,4 lần so với cuối năm 2017, đạt 43.871 hợp đồng.

Sau 20 năm thành lập, thông qua TTCK, Chính phủ và các doanh nghiệp đã huy động được trên 2,4 triệu tỷ đồng để đưa vào sản xuất - kinh doanh. Điều này cho thấy, TTCK thực sự là một kênh huy động vốn quan trọng của nền kinh tế.

Số lượng tài khoản giao dịch chứng khoán tăng mạnh trong năm 2020 và đạt mức 2,73 triệu tài khoản, trong đó riêng tháng 12 có 63.000 tài khoản mới, cho thấy kênh đầu tư chứng khoán ngày càng thu hút các nhà đầu tư cá nhân.

Bà có đánh giá như thế nào về chính sách kinh tế vĩ mô, bao gồm chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa?

Bà Phùng Thị Thanh Hà, Phó tổng giám đốc Công ty Chứng khoán MB (MBS).

Định hướng điều hành chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước rất đúng đắn, kịp thời, điều này đóng vai trò quan trọng trong việc đạt được mục tiêu trọng yếu là ổn định kinh tế vĩ mô trước bối cảnh phức tạp của dịch bệnh Covid-19.

Chính sách điều hành của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước đã góp phần giữ vững niềm tin của xã hội nói chung và cộng đồng doanh nghiệp nói riêng, qua đó giúp ổn định thị trường chứng khoán.

Về chính sách tài khóa, mặc dù chịu áp lực lớn từ việc giảm thu ngân sách (49.000 tỷ đồng) nhưng Chính phủ vẫn tung ra các gói hỗ trợ kịp thời dành cho các đối tượng chọn lọc là cá nhân chịu ảnh hưởng trực tiếp từ dịch bệnh và cộng đồng doanh nghiệp đang gặp khó khăn.

Chúng tôi đánh giá, quy mô của các gói hỗ trợ ở mức độ vừa phải (ước tính 4% GDP), vừa đảm bảo mục tiêu hỗ trợ nền kinh tế, vừa không gây áp lực quá cao lên ngân sách.

Giải ngân đầu tư công được đẩy mạnh là một điểm sáng trong điều hành của Chính phủ trong năm 2020. Theo báo cáo của Bộ Tài chính, ước đến 31/12/2020 đã giải ngân gần 390.000 tỷ đồng, đạt 82,8% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, cao nhất trong cả giai đoạn 2016 - 2020.

Về chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước đã tận dụng được bối cảnh thuận lợi từ môi trường lãi suất thấp trên thị trường tài chính toàn cầu, áp lực lạm phát thấp để giảm mạnh các mức lãi suất điều hành nhằm hỗ trợ giảm chi phí vay vốn của doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, mức độ nới lỏng chính sách tiền tệ vừa phải và phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa nên vẫn đảm bảo điều kiện vĩ mô ổn định và kiểm soát lạm phát, ổn định nền kinh tế, thị trường tiền tệ và ngoại hối, hỗ trợ phục hồi kinh tế trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh.

Trong công tác điều hành tỷ giá, thị trường ngoại tệ duy trì ổn định, tỷ giá USD/VND có sự linh hoạt và đảm bảo phù hợp với điều kiện thị trường, cân đối kinh tế vĩ mô và tiền tệ. Ngân hàng Nhà nước đã tận dụng cơ hội thuận lợi gia tăng dự trữ ngoại hối lên mức 100 tỷ USD, tạo dư địa điều hành chủ động tỷ giá trong thời gian tới.

Từ sự vận động của dòng tiền, sự gia nhập của các nhà đầu tư mới trong năm 2020, TTCK cần làm gì để phát huy và lan tỏa sức hấp dẫn, trở thành kênh dẫn vốn quan trọng của các doanh nghiệp?

Thị trường đã có những phiên giao dịch tỷ đô với dấu ấn từ dòng tiền nội và sự gia nhập mạnh mẽ của các nhà đầu tư mới. Tuy nhiên, so với TTCK các nước trong khu vực, thị trường Việt Nam vẫn chưa thực sự đủ lớn về quy mô, mức độ chuyên nghiệp và hiện đại.

Do vậy, TTCK Việt Nam cần tiếp tục hoàn chỉnh và cải thiện về các mặt như vốn hóa, thanh khoản, mức độ phổ biến, tính chuyên nghiệp của nhà đầu tư, cơ cấu các nhà đầu tư. Hiện nhà đầu tư nhỏ lẻ chiếm tỷ trọng cao, trong khi các nhà đầu tư tổ chức chưa nhiều.

Bên cạnh đó, nguồn cung hàng hóa chưa phong phú, nhóm cổ phiếu ngân hàng đang chiếm 1/3 giá trị vốn hóa toàn thị trường.

TTCK cần hoàn thiện và triển khai Luật Chứng khoán mới để tiệm cận và bắt kịp với thông lệ quốc tế, qua đó nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi và phát triển.

Theo đánh giá của tôi, nhà đầu tư mới là một trong những động lực chính dẫn tới sự tăng trưởng về thanh khoản trong năm 2020. Tuy nhiên, nhà đầu tư gặp trở ngại với cơ chế giao dịch T+3, đặc biệt khi thị trường có biến động lớn. Nếu thị trường triển khai giao dịch T+0, chắc chắn sự tham gia của nhà đầu tư sẽ sôi động và hiệu quả hơn.

Bên cạnh đó, nhiều nhà đầu tư vẫn chưa thực sự hiểu biết về chứng khoán và chưa quen với các biến động tăng giảm hàng ngày của thị trường, nên hoạt động đào tạo kiến thức về thị trường và sản phẩm, đặc biệt là các sản phẩm có mức độ an toàn cao hơn như chứng chỉ quỹ ETF cần được đẩy mạnh.

Ngoài ra, nếu ngành chứng khoán cho phép triển khai mở tài khoản và xác thực điện tử (EKYC) trọn vẹn cho khách hàng, có giải pháp thay thế bước gửi hồ sơ cứng như hiện tại, thì tăng trưởng tài khoản mới sẽ rất lớn. Hiện nay, đa số các nghiệp vụ chứng khoán khác đã được thực hiện trên các phương tiện giao dịch điện tử.

Thị trường phát triển, song cạnh tranh giữa các công ty chứng khoán quyết liệt hơn trước. Với MBS, đâu là chiến lược của Công ty?

MBS tiếp tục cung cấp các sản phẩm tư vấn đầu tư cho khách hàng ở cả thị trường cơ sở, phái sinh và chứng quyền.

Bên cạnh đó, Công ty đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện hệ thống công nghệ, cải thiện nền tảng giao dịch cũng như đề xuất phương án miễn giảm thuế giao dịch chứng khoán, thuế cổ tức cho nhà đầu tư.

Ngoài ra, MBS mở rộng danh mục cho vay giao dịch ký quỹ (margin) để phục vụ nhu cầu đa dạng của nhà đầu tư.

Trong ngành tài chính nói chung và chứng khoán nói riêng, cạnh tranh rất mạnh, nhưng tiềm năng tăng trưởng của thị trường rất lớn khi tỷ lệ nhà đầu tư tại Việt Nam ở mức thấp so với các nước trong khu vực như Trung Quốc, Ấn Độ. Chuyển đổi số và công nghệ sẽ giúp tháo gỡ những rào cản gia nhập thị trường của nhà đầu tư.

MBS đang triển khai các chính sách giảm phí giao dịch và cung cấp trải nghiệm số dễ dàng, thuận tiện tới khách hàng. Chiến lược của Công ty là số hóa để cạnh tranh, áp dụng công nghệ để cắt giảm chi phí hoạt động và nâng cao trải nghiệm của khách hàng.

Chúng tôi đã triển khai các kênh môi giới mới, trong đó Kênh MBS Online có chi phí thấp, đáp ứng nhu cầu giao dịch của nhà đầu tư đại chúng và các nhà đầu tư ưa thích giao dịch chủ động. Kênh Private đáp ứng nhu cầu của những khách hàng đặc thù.

Chúng tôi cũng tập trung cải thiện các sản phẩm giao dịch với khách hàng như Bảng giá thông minh Plus24, Mobile APP tích hợp giao dịch cơ sở và phái sinh. MBS đã và đang tiếp tục số hóa vận hành để tăng tốc độ cung cấp dịch vụ.

Định hướng mà MBS sẽ tập trung thực hiện trong năm 2021 là gì?

Năm 2020, MBS hoàn thành vượt mức kế hoạch kinh doanh. Trong năm 2021, Công ty tiếp tục thực hiện chuyển đổi số và đặt mục tiêu có mặt trong Top 5 công ty chứng khoán có thị phần lớn nhất.

MBS đã có sự phối hợp tốt với MB Group để cung cấp các sản phẩm, dịch vụ chứng khoán cho khách hàng của Tập đoàn. Sản phẩm EKYC trên App MB kết hợp với Ngân hàng MB đã giúp chúng tôi mở được hơn 5.000 tài khoản mới chỉ trong quý IV/2020 và chúng tôi kỳ vọng sẽ triển khai mở tài khoản chứng khoán thành công cho nửa triệu khách hàng của Tập đoàn trong năm 2021.

Hệ thống thông tin được kết nối trong Tập đoàn giúp cho khách hàng dễ dàng lựa chọn giải pháp quản lý tài sản tập trung. Bên cạnh đó, MBS đã có sự chuẩn bị tốt về nhân sự, công nghệ để sẵn sàng cung cấp các sản phẩm, dịch vụ đa dạng và phục vụ tốt nhất cho các khách hàng mới gia nhập TTCK.