Giao dịch hàng hóa bằng đồng Pi là chiêu 'lùa gà'?

Dù việc sử dụng tiền ảo làm phương tiện thanh toán là vi phạm pháp luật, nhiều người dùng trên các diễn đàn cộng đồng Pi Network tại Việt Nam, nhiều người đang rầm rộ “khoe” các giao dịch, trao đổi hàng hóa bằng đồng tiền ảo Pi gây hoang mang cho dư luận. Nhiều dấu hiệu cho thấy đây chỉ là chiêu “lùa gà”, đẩy giá của những người đang ôm Pi mà thôi.

Trên các cộng đồng Pi Network tại Việt Nam, loạt bài viết chia sẻ về giao dịch bằng Pi xuất hiện nhiều tuần qua kể từ khi Pi Network vào giai đoạn chạy mạng chính thức và cho giao dịch từ ngày 13/7. Nhiều người cho biết đã mua bán thiết bị điện tử, thực phẩm... bằng Pi, hoặc trao đổi Pi với giá gần 1 USD.

Theo Thanh Niên, trên một diễn đàn về Pi tại VN, tài khoản tên M.Kim viết: “Sau 2 năm cày cuốc dành trọn hết tâm huyết cho dự án, bỏ mặc lời nói của những người không hiểu biết giá trị của Pi. Cuối cùng cũng được hưởng trái ngọt, có giá trị cao đầu tiên mình bỏ 324 Pi trao đổi lấy xe máy Future trị giá 37 triệu, vài ngày nữa có xe mình sẽ tiếp tục đăng lên cho mọi người thấy…”.

Kèm theo đó là hình ảnh chiếc xe máy Future và ảnh chụp màn hình giao dịch chuyển Pi. Nếu tính ra thì 1 Pi tương đương hơn 114.000 đồng. Hay có tài khoản khoe mua xe Honda SH với giá 150 Pi hoặc một tài khoản khác thông báo: “iPad2 tôi vừa đưa lên Group sáng nay, đã giao dịch P2P, 15 Pi, thành công. Em trai nhiệt tình tặng mình 1 Pi”.

Đồng Pi tự nhiên được sinh ra qua một ứng dụng trên điện thoại di động, không có gì cạnh tranh hay giới hạn nên quá vô lý. Kiểu không làm gì mà vẫn có ăn.TS Nguyễn Hữu Huân, Trưởng bộ môn Tài chính (Trường ĐH Kinh tế TP. HCM)

Ngược lại, có lúc nhiều thành viên muốn trao đổi hàng hóa bằng Pi thì lại rơi vào im lặng, không có ai trả lời. Chẳng hạn, một tài khoản tên N.P.Văn rao: “Tôi cần mua 2 laptop cấu hình mạnh với giá 2 Pi, anh em nào có bán máy tính vui lòng inbox, trao đổi tại Sài Gòn, hoặc ai có thông tin về người bán cho tôi biết” thì chỉ thấy hàng loạt trao đổi bên dưới là “cũng cần tìm người trao đổi, nếu có ai báo mình nhé”…

Nhiều hội nhóm xôn xao vì những câu chuyện trao đổi hàng hóa bằng Pi thành công - Ảnh chụp màn hình

Việc trao đổi hàng hóa bằng Pi dựa trên “giá đồng thuận”, tức hai bên tự thỏa thuận với nhau nên không xác định được chính xác 1 Pi tương đương bao nhiêu tiền. Có nhiều người rao chấp thuận đổi Pi với hàng hóa với giá mong muốn hơn 50 USD hoặc 100 USD nhưng cũng có người rao đồng thuận lên mức 1 Pi là 314 USD. Thậm chí, có người tự xưng là chủ vườn lan đột biến tại VN khẳng định Pi có giá 10.000 USD và rao bán một cây “lan đột biến” với giá 20.000 USD hoặc người mua có thể thanh toán bằng 2,1 Pi…

Tuy nhiên, sáng qua, trong diễn đàn Pi Network King với hơn 20.000 thành viên thì có tài khoản lên tiếng cảnh báo tình trạng có kẻ lừa đảo đổi xe SH lấy Pi nhưng sau khi người này nhận cọc 47 Pi thì xóa Facebook, hủy kết bạn Zalo. Theo cảnh báo này, đã có khoảng 20 - 30 người bị lừa. Ngay sau đó, có nhiều thành viên cho biết đã bị lừa cọc và không còn liên lạc được với người đổi hàng. Đồng thời, nhiều người từng tham gia đào Pi và quan tâm đến các đồng tiền số cho rằng đây chỉ là chiêu trò dụ thêm người tải Pi bằng mã giới thiệu.

Nhiều người kỳ vọng đồng Pi sẽ có giá trị

Bên cạnh đó, thông tin được tung ra nhằm “vực dậy niềm tin” của cộng đồng Pi Network sau hơn 3 năm tham gia và miệt mài “đi đào” nhưng đồng tiền này vẫn vô giá trị. Rõ ràng, đây là một trong những nỗ lực vô vọng để đẩy giá đồng Pi của người chơi. Song song đó, không thiếu những kẻ lợi dụng thông tin trao đổi hàng hóa để lừa lấy Pi của người khác hoặc chiếm đoạt tài khoản người dùng…

Việc sử dụng tiền ảo để thanh toán là vi phạm pháp luật Việt Nam. Tại Hội nghị phòng ngừa vi phạm, tội phạm trong chuyển đổi nền kinh tế số cuối năm ngoái, ông Phạm Tiên Phong, Cục trưởng Cục phòng chống rửa tiền - Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, khẳng định tiền ảo không phải phương tiện thanh toán hợp pháp. Việc phát hành, cung ứng, sử dụng các loại tiền ảo làm phương tiện thanh toán là hành vi trái pháp luật.

Theo Nghị định số 80/2016/NĐ-CP bổ sung cho nghị định về thanh toán không dùng tiền mặt, các phương tiện thanh toán có thể sử dụng gồm: séc, lệnh chi, ủy nhiệm chi, nhờ thu, ủy nhiệm thu, thẻ ngân hàng và các phương tiện thanh toán khác theo quy định của Ngân hàng Nhà nước. Phương thức thanh toán không có trong danh sách trên sẽ không hợp pháp tại Việt Nam.

Quy định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng cập nhật năm 2021 cũng nêu rõ, những người "phát hành, cung ứng, sử dụng các phương tiện thanh toán không hợp pháp mà chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự" sẽ bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng.

Dẫn lời VNExpress, quản trị viên một cộng đồng trao đổi Pi tại Việt Nam cho biết, có tình trạng giả vờ rao bán hàng hóa bằng Pi, nhưng thực chất để quảng cáo sản phẩm, hoặc lừa chiếm Pi của người khác. Có nhiều bài rao những món có giá trị cao và nhận thanh toán Pi, nhưng khi có người hỏi mua bằng Pi thì họ không bán. Một số yêu cầu chuyển Pi trước nhưng sau đó chặn liên hệ.

Pi Network rộ lên từ năm 2019, được quảng cáo là "sở hữu tiền ảo mà không mất gì". Người dùng sau khi tải ứng dụng, mỗi ngày sẽ vào bấm điểm danh, sao đó số đồng Pi trên ứng dụng tự động tăng. Ứng dụng từng nhiều lần nằm trong danh sách tải nhiều tại Việt Nam. Theo công bố hồi cuối tháng 6, dự án có hơn 35 triệu người dùng trên toàn cầu.

Trong khi đó, giới chuyên gia lo ngại dự án không mang lại giá trị, khiến người dùng tốn công sức và có thể gây rò rỉ dữ liệu cá nhân. Bên cạnh đó, Pi thiếu tính minh bạch của một dự án blockchain khi không công khai mã nguồn, còn ứng dụng smartphone yêu cầu nhiều quyền truy cập danh bạ của người dùng.