Gian nan xin hoàn thuế thu nhập cá nhân: Bỏ thì mất tiền, theo thì quá mệt

Nhiều người dân thấy nản khi mất quá nhiều thời gian, công sức làm thủ tục để được nhận tiền hoàn thuế thu nhập cá nhân. Nhưng bỏ thì tiếc, bởi đây là tiền mồ hôi, công sức mình làm ra.

Bỏ thì tiếc, theo thì quá mệt

Đã hơn 4 tháng nay, vợ chồng chị Q.P (Hà Nội) vẫn chưa thể hoàn tất thủ tục hoàn thuế thu nhập cá nhân để nhận lại hơn 10 triệu đồng. Chồng chị có hộ khẩu ở TPHCM, đăng ký tạm trú ở Hà Nội. 4 cơ quan chi trả thu nhập cho anh đều ở Hà Nội nhưng tại các quận Đống Đa, Thanh Xuân, Long Biên.

“Theo như tôi tìm hiểu có thể khai hồ sơ hoàn thuế gửi tới cơ quan thuế nơi mình đăng ký tạm trú hoặc nơi chi trả thu nhập cho mình. Thế nhưng lần đầu gửi hồ sơ về Chi cục Thuế quận Thanh Xuân, là nơi đăng ký hộ khẩu tạm trú, họ bảo hộ khẩu ở TPHCM thì phải gửi vào trong đó.

Gửi hồ sơ vào TPHCM thì Cục Thuế TPHCM trả lại với lý do nguồn chi trả thu nhập ở Hà Nội thì phải gửi cơ quan thuế ở Hà Nội để hoàn thuế.

Chúng tôi lại gửi hồ sơ về Chi cục Thuế quận Thanh Xuân và được hướng dẫn phải gửi sang Chi cục Thuế quận Long Biên - khu vực chồng tôi được ký hợp đồng lao động chính thức (tại các cơ quan chi trả thu nhập khác, anh chỉ có hợp đồng cộng tác viên). Gửi sang Chi cục Thuế quận Long Biên vẫn bị trả lại. Chúng tôi đã phải nhiều lần gửi hồ sơ qua email theo hướng dẫn của cơ quan thuế, mỗi lần lại bị từ chối hồ sơ với 1 lý do khác nhau”, chị Q.P kể lại hành trình làm thủ tục hoàn thuế với giọng mệt mỏi.

Theo chị Q.P, việc khai báo trên hệ thống eTax Mobile khá đơn giản, chỉ cần kế toán hướng dẫn 1 lần, chị có thể tự làm được. Mấy năm trước chị đều đã làm thủ tục hoàn thuế, không gặp vướng mắc gì, có năm nhận hơn 30 triệu đồng tiền hoàn thuế.

Thế nhưng năm nay, dù 4 nơi chi trả thu nhập cho chồng chị đều có đủ xác nhận đóng thuế, số liệu đều khớp với hệ thống của ngành thuế, vậy mà mấy tháng ròng vẫn chưa thể hoàn tất thủ tục.

“Bực lắm. Không làm thủ tục hoàn thuế thì mình mất tiền, cũng tiếc vì khoản tiền đó là mồ hôi công sức mình làm ra. Mình không làm đúng nghĩa vụ kê khai và nộp thuế thì sẽ bị phạt, đến khi mình được hoàn thuế, họ không hoàn cho mình thì lại chẳng bị phạt gì cả”, chị Q.P ấm ức.

Tương tự, anh T.C (Hà Nội) cũng đang loay hoay chưa biết phải làm thế nào để lấy được hơn 10 triệu đồng tiền hoàn thuế thu nhập cá nhân vì không thể thu thập đủ thông tin của các cơ quan chi trả.

“Tôi đã lên hệ thống eTax kiểm tra xem có bao nhiêu đơn vị xuất hóa đơn khấu trừ thuế cho mình, để xin đủ chứng từ theo yêu cầu của cơ quan thuế. Thế nhưng phát hiện 1 đơn vị không biết ở đâu ra, không giống bất kỳ nơi nào tôi đã từng làm. Một số người bảo, không khéo mã số thuế của tôi đã bị đơn vị nào đó lấy rồi tự khai", anh T.C chia sẻ và cho hay "không có cách nào để truy ra được".

Cần giảm bớt khó khăn cho người nộp thuế

Theo quy định hiện hành, hồ sơ hoàn thuế thu nhập cá nhân cần có: văn bản đề nghị hoàn thuế thu nhập cá nhân; tờ khai quyết toán thuế thu nhập cá nhân; chứng từ khấu trừ thuế thu nhập cá nhân.

Bởi vậy, một khi người nộp thuế có thu nhập ở nhiều nơi thì sẽ mất khá nhiều thời gian để tập hợp đủ chứng từ khấu trừ thuế.

Chị Q.P hay anh T.C không phải trường hợp cá biệt gặp khó khăn khi làm thủ tục hoàn thuế thu nhập cá nhân.

Tại TPHCM, 6 tháng đầu năm 2024, Cục Thuế TPHCM tiếp nhận 174.478 hồ sơ đề nghị hoàn thuế thu nhập cá nhân, nhưng vẫn còn hơn 20.000 hồ sơ chưa có kết quả giải quyết cuối cùng, trong đó hơn 10.584 hồ sơ không đủ điều kiện hoàn thuế.

Loạt nguyên nhân chậm giải quyết hoàn thuế thu nhập cá nhân được Bộ Tài chính chỉ ra như: do người nộp thuế nộp quyết toán sai cơ quan thuế, khai thiếu thu nhập chịu thuế, khai sai thời gian giảm trừ người phụ thuộc hoặc khai người phụ thuộc không đủ điều kiện giảm trừ, khai thiếu các khoản bảo hiểm bắt buộc được trừ... Phần lỗi sai đều từ người nộp thuế.

PGS.TS Lê Xuân Trường, Trưởng Khoa Thuế - Hải quan, Học viện Tài chính nhận định: Để giảm bớt khó khăn cho người nộp thuế khi hoàn thuế thu nhập cá nhân thì phải khắc phục triệt để nguyên nhân gây ra khó khăn.

Một mặt, cần tăng cường tuyên truyền để người nộp thuế hiểu biết quy định pháp luật, xác định đúng thu nhập chịu thuế và các khoản giảm trừ khi kê khai quyết toán thuế, giảm thiểu trường hợp kê khai sai.

Kể từ năm 2023, cơ quan thuế đã triển khai ứng dụng eTax Mobile trên điện thoại di động, cho phép người nộp thuế tra cứu thông tin thu nhập, số thuế đã đóng. Cơ quan thuế cần tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn, hỗ trợ người nộp thuế sử dụng ứng dụng này trong kê khai, quyết toán thuế, hoàn thuế thu nhập cá nhân, tránh rủi ro khi kê khai.

Cùng với đó, cơ quan thuế cũng cần tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin để luân chuyển, phê duyệt chứng từ và ra quyết định hoàn thuế điện tử, đẩy nhanh tiến độ giải quyết hoàn thuế cho người nộp thuế.

“Về lâu dài, cần sửa đổi quy định pháp luật để giảm bớt hồ sơ hoàn thuế thu nhập cá nhân.

Khi tổ chức chi trả đã kê khai quyết toán thuế đối với các khoản chi trả cho cá nhân trong hệ thống kê khai thuế điện tử thì nên bãi bỏ chứng từ khấu trừ thuế thu nhập cá nhân khỏi bộ hồ sơ hoàn thuế”, PGS.TS Lê Xuân Trường khuyến nghị.