Giảm thuế thu nhập doanh nghiệp: Quyết nhanh để hỗ trợ kịp thời

Ngày 16/6, Quốc hội thảo luận dự thảo Nghị quyết về việc giảm thuế thu nhập DN phải nộp của năm 2020 nhằm giảm bớt khó khăn cho các DN nhỏ trong giai đoạn khó khăn hiện nay.

Cần thiết vì các DN đang mong đợi

Thời gian qua do ảnh hưởng của Covid-19, nhiều ngành nghề, lĩnh vực gặp khó khăn, hoạt động sản xuất kinh doanh của nhiều DN, nhất là DN có quy mô nhỏ bị đình trệ, tác động không nhỏ đến nền kinh tế và việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của năm 2020. Để hỗ trợ cho các DN có quy mô nhỏ vượt qua các tác động tiêu cực hiện nay Chính phủ trình Quốc hội xem xét ban hành Nghị quyết về việc giảm thuế thu nhập DN phải nộp của năm 2020 đối với DN, hợp tác xã, đơn vị sự nghiệp và tổ chức khác.

Thảo luận tại phiên họp ngày 16/6, các đại biểu Quốc hội cơ bản nhất trí về sự cần thiết ban hành dự thảo Nghị quyết như Tờ trình của Chính phủ. Điều này vừa nhằm hỗ trợ, giảm bớt khó khăn cho các DN trong giai đoạn nền kinh tế gặp nhiều khó khăn do tác động tiêu cực của dịch bệnh Covid-19, vừa để cụ thể hóa một phần các Điều 10, Điều 16 của Luật Hỗ trợ DNNVV năm 2017 đã được Quốc hội thông qua.

“Nghị quyết nhằm giảm bớt khó khăn cho các DN nhỏ trong giai đoạn khó khăn hiện nay. Sự hỗ trợ này vì vậy là kịp thời, đáp ứng mong đợi của các DN nhỏ, hợp tác xã và các đơn vị kinh tế nhỏ khác, phù hợp với các quy định về hỗ trợ DN của Luật Hỗ trợ DNNVV”, đại biểu Nguyễn Tạo (Lâm Đồng) bày tỏ tán thành và cho rằng, tên của Nghị quyết nên bổ sung thêm cụm từ “có quy mô nhỏ” để dễ hiểu hơn, khái quát hóa được nội dung tinh thần của Nghị quyết.

Về nội dung đối tượng thụ hưởng, theo Tờ trình, để được giảm 30% số thuế thu nhập DN phải nộp của năm 2020, DN cần đáp ứng 2 tiêu chí: Doanh thu dưới 50 tỷ đồng; Sử dụng dưới 100 lao động. Theo đại biểu Nguyễn Tạo, nếu áp dụng như trên sẽ tạo ra chính sách cào bằng chung, không công bằng đối với tình hình thực tế khác nhau trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Do đó, cần thiết phải đánh giá và thẩm định đầy đủ, rõ ràng từng DN, từng ngành hàng dịch vụ sản xuất kinh doanh về doanh thu, lao động cụ thể và thiệt hại thực tế do ảnh hưởng của Covid-19 gây ra. Trên cơ sở đó xác định đối tượng được thụ hưởng một cách khoa học và chặt chẽ hơn.

Tán thành với việc ban hành chính sách giảm thuế thu nhập DN như Tờ trình của Chính phủ, tuy nhiên, đại biểu Quốc hội Nguyễn Hoàng Mai (Tiền Giang) đề nghị cân nhắc bỏ điều kiện áp dụng tiêu chí về lao động (dưới 100 lao động) để thực hiện chính sách giảm thuế thu nhập DN. Bởi trong điều kiện dịch bệnh hết sức khó khăn như hiện nay, những DN đang cố gắng nỗ lực để giữ được việc làm cho người lao động là rất đáng trân quý.

Nên mở rộng đối tượng thụ hưởng

Cũng băn khoăn về các tiêu chí này, đại biểu Nguyễn Văn Thân (Thái Bình) cho rằng, tiêu chí xác định DN nhỏ là doanh thu không quá 100 tỷ đồng. “Như vậy nếu trên 50 tỷ đồng thì không được hưởng Nghị quyết này, như vậy thì tôi không đồng ý”, đại biểu nói. Bên cạnh đó, một DN có trên 100 lao động có bảo hiểm xã hội thì cũng không được hưởng. Hay một DN giả sử có doanh thu 50 tỷ đồng mà sử dụng nhiều hơn 100 lao động thì đáng lẽ càng phải được hưởng, chứ tại sao lại không được hưởng? Với hàng loạt vấn đề đặt ra như vậy, đại biểu Thân đề nghị Ban soạn thảo cần nghiên cứu lại, tránh mâu thuẫn và mất đi tính khuyến khích, động viên.

Hơn nữa, nhiều ý kiến cũng cho rằng, không chỉ các DN nhỏ mà các DN cỡ vừa (dù chỉ chiếm khoảng 4%) nhưng cũng rất cần được hỗ trợ. Theo đại biểu Nguyễn Văn Thân, các DN vừa dù chỉ chiếm khoảng 4%, nhưng đây là đối tượng nòng cốt, tạo rất nhiều việc làm, kết nối rất mạnh trong chuỗi cung ứng và chuỗi giá trị giữa DNNVV thì cũng nên thuộc đối tượng giảm.

Trong khi đó theo đại biểu Mai Hồng Hải (Hải Phòng), tinh thần của Nghị quyết này không có chỗ nào nói đến DNNVV mà có 3 đối tượng. Một là DN (nếu thỏa mãn được điều kiện là doanh thu nhỏ hơn 50 tỷ và lao động nhỏ hơn 100); Hai là hợp tác xã, đây cũng là một đối tượng hết sức quan trọng; Ba là các tổ chức kinh tế khác có lợi nhuận mà không phải là tổ chức nước ngoài. Nên đây là một nghị quyết bao trùm rất rộng đối với các tổ chức kinh tế.

Theo đại biểu Hải, vấn đề có thể vướng là ở chỗ Nghị quyết này giảm thuế thu nhập DN của năm 2020. Nhưng theo luật thì phải đến 31/3/2021 mới quyết toán được chính xác DN đó có lợi nhuận đến đâu. “Như vậy, hàng quý bây giờ các DN phải tạm kê khai thuế thu nhập DN và tự kê khai số thuế được giảm 30% này. Nhưng nếu đến 31/3/2021 mà DN đó có lợi nhuận nhưng lúc bấy giờ mới xét đến tiêu chí doanh thu và nếu không đạt thì xử lý việc chậm nộp trong năm 2020 như thế nào?. Có phải vi phạm việc chậm nộp không, bởi vì lúc đó mới xét doanh thu trên 50 tỷ. Theo tôi đó là vấn đề vướng”, đại biểu này đặt vấn đề.

Vấn đề vướng thứ hai là vô hình trung chúng ta phải đi làm một bộ hồ sơ để xác nhận từng DN một có đạt được tiêu chí của Nghị quyết này không, khiến phát sinh chi phí thực hiện chính sách không cần thiết. “Tôi suy nghĩ cứ coi như Chính phủ có được một gói hỗ trợ từ 18.500 đến 22.400 tỷ cho đối tượng là DN, các tổ chức kinh tế và nên chăng có thể xem xét và cân nhắc ban hành một chính sách chung cho tất cả các DNNVV theo đúng Nghị định 39 thay vì giảm 30% thuế thu nhập DN… Tôi xin đề xuất thêm một hướng với mức như vậy”, đại biểu Hải nói.

Giải trình, làm rõ một số nội dung mà đại biểu Quốc hội quan tâm, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, về đối tượng, qua ý kiến của các đại biểu, phía cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, sẽ báo cáo với Chính phủ theo hướng mở rộng. “Nhưng chúng tôi cho rằng, chỉ nên mở đến DN vừa và cũng phải chọn các tiêu chí làm sao để khi tổ chức thực hiện và quản lý thuận lợi, tránh rủi ro trong quản lý”, Bộ trưởng Dũng nói và lưu ý, đây chỉ là một trong các giải pháp đồng bộ đã, đang và sẽ làm để hỗ trợ DN chứ không phải là chỉ “trông” vào mỗi giải pháp này.