Giảm 2% thuế VAT thêm 6 tháng, ngân sách có thể hụt 24.000 tỉ đồng

Thường vụ Quốc hội nhất trí với việc tiếp tục chính sách giảm 2% thuế VAT đến hết 31-12-2024.

Ngày 13-6, tiếp tục phiên họp thứ 34, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (QH) cho ý kiến đối với dự thảo Nghị quyết của QH về giảm thuế giá trị gia tăng (VAT).

Dự kiến cả năm giảm thu gần 47.500 tỉ đồng

Theo tờ trình Chính phủ, giống như các lần giảm trước đây, chính sách lần này vẫn chỉ áp dụng với một số nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp thuế suất 10% về còn 8%. Thời gian thực hiện từ ngày 1-7 đến hết 31-12-2024.

Các lĩnh vực tiếp tục không được áp dụng hạ 2% thuế VAT gồm bất động sản, chứng khoán, dịch vụ ngân hàng, viễn thông, công nghệ thông tin, than cốc, sản phẩm hóa chất, hàng hóa và dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu tại phiên họp. Ảnh: PHẠM THẮNG

Chính phủ cho hay việc nới thời gian giảm thuế 2% dự kiến làm giảm thu ngân sách nửa cuối năm nay khoảng 24.000 tỉ đồng (tương đương 4.000 tỉ đồng/tháng). Sáu tháng đầu năm, số thu thuế này giảm gần 23.500 tỉ đồng. Vì thế, nếu tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế VAT cho nửa cuối năm nay, dự kiến cả năm giảm gần 47.500 tỉ đồng.

Chính phủ đánh giá việc giảm thuế VAT tác động làm giảm thu ngân sách nhưng sẽ giúp hạ chi phí sản xuất, giá bán nên kích thích sản xuất, kinh doanh và tạo nguồn thu ngân sách.

Ngoài ra, người dân cũng sẽ được hưởng lợi thông qua việc giảm chi phí tiêu dùng hàng hóa và dịch vụ. Doanh nghiệp cũng giảm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm, tăng khả năng cạnh tranh, qua đó mở rộng sản xuất, tạo thêm công ăn việc làm cho người dân…

Đánh giá kỹ hơn mục tiêu kích cầu khi áp dụng giảm VAT

Thẩm tra nội dung này, Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách cho biết có hai luồng quan điểm. Quan điểm thứ nhất nhất trí với sự cần thiết ban hành chính sách giảm thuế VAT như đề xuất của Chính phủ với các lý do nêu tại tờ trình.

Trong khi đó, các ý kiến không đồng tình cho rằng quý I năm nay tổng mức bán lẻ hàng hóa, dịch vụ tăng 8,2% so với cùng kỳ năm ngoái. Nếu loại trừ yếu tố giá thì mức này chỉ tăng 5,1%, thấp hơn tốc độ tăng GDP quý I là 5,66%.

Điều này cho thấy thuế VAT được giảm song đến thời điểm hiện nay không còn phát huy tác dụng kích cầu tiêu dùng, nguyên nhân là do sức mua và khả năng tiêu dùng trong nước của người dân đã giảm sút đáng kể.

“Đề nghị Chính phủ đánh giá kỹ hơn về khả năng đạt được mục tiêu kích cầu tiêu dùng khi ban hành và thực thi chính sách này” - ý kiến nêu.

Ngoài ra, một số ý kiến cho rằng từ ngày 1-7 sẽ tiến hành cải cách tiền lương đồng thời với điều chỉnh lương hưu, trợ cấp xã hội, trợ cấp ưu đãi người có công… Điều đó có nghĩa là vẫn cần một nguồn lực rất lớn cho đầu tư, do vậy cần tăng số thu ngân sách năm 2024 và các năm sau để cải cách tiền lương, chi đầu tư và thiết yếu khác.

Cũng theo cơ quan thẩm tra, có ý kiến đề nghị xem xét giảm với tất cả hàng hóa, dịch vụ, thay vì loại trừ một số mặt hàng như hiện nay để tránh vướng mắc phát sinh trong thực tế.

Báo cáo thẩm định của Bộ Tư pháp đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo “nghiên cứu, rà soát các quy định hiện hành để đề xuất nội dung quy định cụ thể các loại hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng áp dụng thuế suất 8%, tránh phát sinh vướng mắc trong thực tiễn, đảm bảo tính thống nhất trong hệ thống pháp luật…”.

Cơ quan này cũng cho rằng “điều này có thể ảnh hưởng đến tính thống nhất trong hệ thống pháp luật, tính khả thi trong thực tiễn, làm tăng chi phí tuân thủ pháp luật”.

Nếu QH đồng ý thì đây là lần thứ ba QH quyết định kéo dài thời gian thực hiện chính sách giảm thuế VAT từ 10% xuống còn 8% đối với một số nhóm hàng hóa, dịch vụ.

Làm rõ giải pháp xử lý các vướng mắc

Nêu quan điểm, Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách nhất trí với đề xuất của Chính phủ về việc tiếp tục cho phép áp dụng chính sách giảm 2% thuế VAT từ ngày 1-7 đến hết 31-12-2024.

Tuy nhiên, cơ quan này đề nghị Chính phủ làm rõ giải pháp xử lý các vướng mắc trong trường hợp được QH cho phép tiếp tục áp dụng trong sáu tháng cuối năm 2024, đảm bảo mục tiêu dễ thực hiện và tạo thuận lợi cho người nộp thuế.

Điều hành phiên họp, Phó Chủ tịch QH Nguyễn Đức Hải cho biết các thành viên Ủy ban Thường vụ QH đồng ý cần kéo dài thời gian chính sách tài khóa này đến hết năm nay. Nội dung này được đưa vào nghị quyết chung của kỳ họp thứ bảy, thay vì ban hành một nghị quyết riêng.