Giá thép đã tạo đáy?

Chỉ trong chưa đầy 2 tháng, giá thép trong nước liên tục có đến 5 lần tăng giá giúp mức giá hiện tại cao hơn thời điểm cuối năm 2022 khoảng gần 10%. Cái gì mới tăng thì người ta cũng bắt đầu nghĩ đến những viễn cảnh màu hồng. Thực sự thì viễn cảnh có màu hồng hay không hay lại là “thép vã tôi thế đấy” nhỉ.

1. Có một sự đồng pha không hề nhẹ của giá thép Việt Nam và giá thép Trung Quốc.

Dữ liệu giá thép của Trung Quốc và Việt Nam từ 2020 đến nay (chart 1) cho thấy mối quan hệ “người đi trước, kẻ theo sau” của 2 mặt hàng này. Trong những đợt điều chỉnh hoặc tăng giá đủ lớn của giá thép Trung Quốc, giá thép trong nước cũng có sự điều chỉnh ngay sau đó với thời gian delay khoảng 1 tháng. Trung Quốc vừa là công xưởng sản xuất thép lớn nhất thế giới vừa là thị trường tiêu thụ thép với trên 50%, lại còn giáp ranh với Việt Nam nên không có gì khó hiểu khi giá thép trong nước biến động cùng chiều với giá thép Trung Quốc.

Do vậy, đợt tăng giá gần đây của giá thép trong nước, theo mình một phần nguyên nhân cũng đến diễn biến của giá thép Trung Quốc, nguyên nhân khác mình xin phép trình bày bên dưới.

2. Thị trường thép Trung Quốc vẫn tương đối ảm đạm do nhu cầu yếu

Thị trường xây dựng là thị trường tiêu thụ chính ngành thép Trung Quốc vẫn đang rất ảm đạm. Điều này thể hiện qua diện tích sàn bất động sản mới khởi công đang ở mức rất thấp (chart 2). Sau khi tăng trưởng nóng trong 2021, các biện pháp siết chặt khiến tăng trưởng đầu tư bất động sản Trung Quốc (chart 3) suy yếu rõ rệt. Điều này cũng cho thấy những chính sách lỏng gần đây của chính phủ Trung Quốc dường như chưa đem lại hiệu quả.

3. Sự gia tăng của giá thép Trung Quốc trong ngắn hạn chủ yếu đến từ yếu tố mùa vụ

Ngồi tổng hợp dữ liệu vui thì mình nhận thấy giá thép Trung Quốc thường có xu hướng tăng trong các tháng cuối năm (chart 4). Điều này mình thấy khá logic vì chu kỳ hàng tồn kho thép thành phẩm Trung Quốc thường giảm dần vào các tháng cuối năm và tăng dần trong các tháng đầu năm (chart 5). Túm lại, mình chưa tìm được cơ sở nào cho thấy đà tăng của giá thép Trung Quốc sẽ kéo dài.

4. Ngành thép Việt Nam cùng chung bức tranh

Ngành thép trong nước cũng không khá khẩm là mấy. Dòng tiền bất động sản bị đóng băng kéo theo nhu cầu xây dựng dân dụng thấp, tăng trưởng của ngành xây dựng chắc có lẽ sẽ phụ thuộc nhiều vào xây dựng hạ tầng nhưng mình thấy cơ sở này là chưa đủ lớn. Trong khi đó thì thị trường xuất khẩu vẫn đang tương đối ảm đạm (chart 6). Chart 7 chốt hạ lý do còn lại của đợt tăng giá thép trong những tháng gần đây. Bên cạnh việc đồng pha với đà tăng của giá thép Trung Quốc tăng trước đó thì lý do thứ 2 đơn giản chính là sản xuất thép trong nước cắt giảm trong những tháng cuối năm dẫn đến sự thiếu nguồn cung trong ngắn hạn. Thực ra là nhìn chart cho nó có tính thuyết phục thế thôi, chứ thấy Hòa Phát giảm hơn phân nửa lò cao đang hoạt động là hiểu vấn đề rồi mà