Giá dầu âm 40 USD/thùng, điều gì tiếp theo?

Đêm qua theo giờ Việt Nam là khoảng thời gian đáng nhớ với thị trường dầu mỏ, khi giá dầu thô ngọt nhẹ WTI xuyên thủng mức 0, đóng cửa trong ngày xuống dưới -37 đô la mỗi thùng (mức thấp nhất đến -40,32 USD mỗi thùng), một cuộc khủng hoảng chưa từng thấy

Tình tiết giảm nhẹ

Lý giải cho “những con số điên rồ” này, Nick Cickyham viết trên oilprice.com rằng mức âm sâu nói trên thuộc về hợp đồng kỳ hạn dầu tháng Năm, sẽ hết hạn ngày thứ Ba tuần này. Và sự sụp đổ về giá là một phản ánh của các thương nhân, khi họ từ bỏ hợp đồng tháng Năm để chuyển sang tháng Sáu.

Cùng thời điểm kết thúc phiên giao dịch hôm qua, hợp đồng kỳ hạn dầu tháng 6 vẫn giao dịch ở quanh mức 20 USD/thùng, tuy giảm so với phiên trước nhưng đây mới thực sự là con số phản ánh sát nhất giá cả thị trường - một mức giá quan trọng cần theo dõi.

“Tuy nhiên, thật khó để bỏ qua những con số lịch sử nhấp nháy trên màn hình”, Nick Cickyham bình luận.

Trên thực tế, khi hợp đồng tương lai hết hạn, nhà đầu tư sẽ phải đối chiếu với thực tế của thị trường vật chất để ra quyết định.

“Giá đã dầu âm là phản ứng của nhà đầu tư trước việc dầu vật chất ở Oklahoma và Texas quá nhiều”, theo Nick Cickyham.

Tuần trước, OPEC+ đã đạt được thỏa thuận cắt giảm sản lượng lịch sử với lộ trình dài có thể đến năm tới, nhưng kế hoạch này bắt đầu từ tháng Năm chứ không phải cho tháng Tư.

“Bất cứ diễn biến thế nào, lượng dầu cắt giảm cũng không bù đắp được sự sụt giảm nhu cầu dầu”, Nick Cickyham.

Trong khi đó với tháng Tư, quan hệ cung - cầu thị trường thậm chí chịu tác động mạnh từ cuộc chiến giá cả giữa Nga và Ả Rập Xê-út, khi các bên tăng mạnh nguồn cung, trong bối cảnh nhu cầu giảm mạnh vì tình trạng phong tỏa trên toàn thế giới.

Trong hoàn cảnh như vậy, không nhà đầu tư nào muốn nhận dầu vật chất để lại phải trả thêm tiền lưu trữ, họ buộc phải cho thêm tiền người mang dầu khỏi tay họ.

“Kết quả thật tồi tệ. Không ai muốn nhận dầu WTI vật lý trong tháng Năm”, Nick Cickyham nói. Khi khả năng dự trữ dầu đã tới hạn ở một số nơi, các thương nhân đã buộc phải đẩy hợp đồng ra với mức chiết khấu điên rồ.

Với hợp đồng hết hạn vào thứ Ba, không ai muốn bị giữ lại sau ngày thứ Hai, không thể chấp nhận được giao hàng trên thực tế. Cuối cùng, các thương nhân đã trả tiền cho ai đó để lấy dầu ra khỏi tay họ.

“Sự hủy diệt đối với giá WTI trong ngày hôm nay chắc chắn đến từ những nguồn tác động quy mô lớn, phần lớn những người hốt hoảng trước hợp đồng tương lai WTI tháng 5/2020 hết hạn vào ngày mai và nỗi sợ không thể lưu trữ”, Nick Cickyham khẳng định.

Mặc dù việc giá dầu WTI âm sâu, như phân tích ở trên, có thể coi là lần “lỗi kỹ thuật” đối với thị trường, nhưng đêm qua là thời khắc lịch sử với giá dầu, dưới tác động tổng lực của cuộc chiến giá cả, đại dịch, vòng xoáy kinh tế đi xuống và sự hoảng loạn trên thị trường.

Diễn biến kỳ quái này có thể nhanh chóng bị lãng quên, khi các thương nhân chuyển sang theo dõi sát sao giá hợp đồng WTI tháng 6, hiện giao dịch ở quanh mức 20 đô la mỗi thùng. Nhưng, ngay cả với giá 20 đô la cũng không thể giúp các công ty dầu mỏ có thể tồn tại trong một khoảng thời gian dài.

“Hơn nữa, không có lý do để nghĩ rằng mức 20 đô la mỗi thùng đã là giá sàn”, Nick Cickyham lưu ý thêm.

Tác động của giá dầu thấp

Tom Kloza, một nhà phân tích kỳ cựu của Oil Price Information Services, cho rằng sự sụp đổ của hợp đồng tương lai dầu thô sẽ biến thành sự sụp đổ về giá tại cây xăng.

“Tôi nghĩ nó sẽ là một trò chơi bóng bàn. Chúng ta sẽ tiếp tục thấy giá xăng, giá dầu diesel và giá nhiên liệu máy bay giảm xuống vào tháng Năm. Mặc dù không đến mức nguyên liệu sẽ được cho không nhưng giá chắc chắn sẽ thấp đáng kinh ngạc, chưa từng có”, Kloza nói.

“Với giá dầu thấp hơn gần đây, một gia đình Mỹ điển hình có thể sẽ tiết kiệm khoảng 150 đến 175 đô la trong tháng này riêng với tiền mua nhiên liệu“, ông nói.

Còn đối với các hãng hàng không vốn đang khan tiền mặt, việc giảm giá dầu thô không giúp nhiều cho việc dự trữ nguyên liệu và gần như không đem lại lợi ích nào cho hoạt động vận chuyển của họ, khi nhiều máy bay phải nằm lại sân bay vì người dân bị buộc phải ở nhà vì virus corona.

Nhà phân tích Savanthi Syth của Raymond James cho biết, sự sụt giảm giá dầu thô tại các hợp đồng tương lai cũng chỉ ra rằng thị trường nhiên liệu không kỳ vọng nhiều vào việc các hãng hàng không có thể sớm quay trở lại hoạt động với số máy bay và chuyến bay như trước.

Khoảng 30 triệu thùng mỗi ngày - tương đương 30% nhu cầu dầu toàn cầu - đã được bơm vào các kho trên toàn thế giới trong 2-3 tháng qua. Vì vậy, ngay cả khi nhu cầu năng lượng trở lại như trước khi khủng hoảng virus xảy ra thì sẽ phải mất rất nhiều thời gian để nền kinh tế toàn cầu có thể “đốt” hết lượng dầu đã tích trữ.

“Những gì đang diễn ra trên thị trường phản ánh rằng nhà đầy tư không kỳ vọng nhu cầu về dầu sẽ sớm quay trở lại”, Kevin Flanagan, người đứng đầu chiến lược thu nhập cố định tại Wisdomtree Asset Management, ở New York cho biết.

Giá của các hợp đồng dầu thô tháng 6 cũng lao đốc mạnh vào thứ Hai, giảm 18,4% xuống còn 20,43 USD/thùng. Diễn biến đó thể hiện rõ tầm nhìn của các nhà giao dịch về nhu cầu năng lượng trong tương lai trước mắt. Nó không phải là dưới 0, nhưng giá đang giảm nhanh chóng.

Sự tuyệt vọng còn dài

Quý II/2020 có thể là quý không chắc chắn và biến động nhất mà ngành công nghiệp năng lượng từng chứng kiến, Olivier Le Peuch, giám đốc điều hành Schlumberger - công ty dịch vụ dầu khí đứng đầu thế giới, cho biết vào tuần trước.

Còn hôm thứ Hai, Halliburton - công ty dịch vụ mỏ dầu lớn thứ hai thế giới hoạt động tại hơn 70 quốc gia - cũng đưa ra một triển vọng nghiệt ngã cho thị trường dầu mỏ. Giám đốc điều hành Jeff Miller cho biết, hoạt động khai thác tại Bắc Mỹ sẽ giảm mạnh trong quý II và kéo dài tình trạng suy giảm sản lượng cho đến hết năm. Tác động tiêu cực là “Gã khổng lồ” dịch vụ mỏ dầu này báo cáo lỗ ròng 1 tỷ đô la trong quý đầu tiên của năm nay.

Số lượng giàn khoan dầu đã giảm thêm 66 vào tuần trước, một mức giảm mạnh mới sau nhiều tuần giảm trước đó.

Dù vậy, “việc đóng cửa các giàn khoan vẫn cần phải được đẩy mạnh hơn vì giá dầu giao ngay đang phải chịu áp lực rất lớn”, Nick Cickyham nói.

Bởi thực tế, thị trường nhiên liệu đang tiếp tục chịu sự chi phối của đại dịch, nhân tố tác động làm giảm mạnh nhu cầu. Khi hàng tỷ người đang bị bó gối ở nhà, tác động xấu đến thị trường tiếp tục kéo dài. Ví dụ, nhu cầu nhiên liệu đối với ngành đường bộ ở Ấn Độ đã giảm 50%.

Các nhà phân tích đã nhiều lần sửa đổi dự báo dầu, với sự thừa nhận ngày càng tăng rằng cú sốc đối với nhu cầu sẽ kéo dài hơn dự kiến ​​trước đó.

“Trong tháng 4, ít nhất nhu cầu sẽ giảm 29 triệu thùng mỗi ngày”, Nick Cickyham dẫn số liệu được báo cáo.

Dù mức giá âm của hợp đồng kỳ hạn dầu tháng Năm có “tình tiết giảm nhẹ”, thì thực tế vẫn có rất ít khả năng nhu cầu dầu sẽ sớm trở lại mức 100 triệu thùng mỗi ngày.

“Có thể chúng ta đã chứng kiến đỉnh cao vĩnh viễn của nhu cầu dầu vừa qua đi”, Mark Lewis, người đứng đầu toàn cầu về nghiên cứu bền vững tại BNP Paribas Asset Management, nói. “Thiết bị dùng điện hiệu quả hơn, và thói quen tiêu dùng thay đổi trong đại dịch sẽ tiếp tục tác động tiêu cực đến nhu cầu dầu trong tương lại”.