Gần 1.000 dự án bất động sản đang mắc kẹt pháp lý

Thống kê của Bộ Xây dựng cho thấy hiện có 986 dự án với 413.539 căn đang triển khai xây dựng đang gặp khó khăn. Hầu hết các khó khăn, vướng mắc của các dự án bất động sản thuộc thẩm quyền giải quyết của địa phương, trong đó nguyên nhân chủ yếu do địa phương hiểu và áp dụng pháp luật chưa đầy đủ, chưa đúng...

Sáng 3/8, Bộ Xây dựng đã có báo cáo hỏa tốc gửi Thủ tướng Chính phủ về tình hình triển khai thực hiện Nghị quyết số 33/NQ-CP về một số giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững.

Theo Bộ Xây dựng, trong quý II, nguồn cung bất động sản, nhà ở vẫn hạn chế. Số lượng dự án hoàn thành chỉ có 7 dự án với 2.424 căn (bao gồm 852 căn hộ; 1.572 căn nhà riêng lẻ); số lượng dự án triển khai chỉ bằng khoảng 50% so với quý I/2023 và bằng khoảng 29,17% so với quý II/2022.

Lý do khiến việc triển khai các dự án bị chậm hoặc bị dừng, theo Bộ Xây dựng, là bởi nhiều dự án gặp khó khăn vướng mắc về pháp lý, nguồn vốn…

Thống kê cho thấy hiện có 986 dự án với 413.539 căn đang triển khai xây dựng đang gặp khó khăn. Trong đó, khu vực miền Bắc có 415 dự án (176.317 căn hộ; 115.622 căn nhà riêng lẻ); khu vực miền Trung có 372 dự án (13.822 căn hộ, 75.770 căn nhà riêng lẻ); ở miền Nam có 197 dự án (2.170 căn hộ, 29.804 căn nhà ở riêng lẻ).

Trong khi đó, về nguồn vốn, theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước, tính đến 30/6/2023, dư nợ tín dụng đối với hoạt động kinh doanh bất động sản đạt 947.890 tỷ đồng tăng trưởng 17,41% so với 31/12/2022.

Vốn FDI đầu tư vào các ngành nghề kinh tế đều giảm nhẹ; riêng bất động sản ghi nhận giảm sút mạnh nhất, với tổng vốn đăng ký là 1,53 tỷ USD (giảm 51,5% so với cùng kỳ năm trước).

Đánh giá về tình triển khai thực hiện Nghị quyết số 33/NQ-CP, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết cơ bản các khó khăn, vướng mắc về mặt thể chế, pháp luật liên quan đến việc đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản thuộc thẩm quyền giải quyết của Chính phủ, Thủ tướng và các bộ, ngành, đã được tháo gỡ thông qua việc ban hành các nghị định và thông tư liên quan.

Tuy nhiên, ông Sinh lưu ý một phần nguyên nhân khiến các dự án bị chậm còn liên quan đến một số vướng mắc về mặt thể chế, pháp luật thuộc quy định của Luật đang được Chính phủ đề xuất tháo gỡ trong dự thảo các luật trình Quốc hội xem xét thông qua trong thời gian tới.

Đơn cử như việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về vấn đề đất đai trong các quy định của Luật Đất đai về phương pháp xác định giá đất, tính tiền sử dụng đất, bảng giá đất, giải phóng mặt bằng; tháo gỡ khó khăn về phát triển nhà ở xã hội trong các quy định của Luật Nhà ở về quy hoạch, bố trí quỹ đất làm nhà ở xã hội, lựa chọn chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, ưu đãi và trách nhiệm của chủ đầu tư.

Ngoài ra, qua tổng hợp, nghiên cứu, xem xét các văn bản báo và kiến nghị của địa phương, doanh nghiệp, hiệp hội và người dân, Bộ Xây dựng nhận thấy hầu hết các khó khăn, vướng mắc của các dự án bất động sản thuộc thẩm quyền giải quyết của địa phương. Nguyên nhân chủ yếu do địa phương hiểu và áp dụng pháp luật chưa đầy đủ, chưa đúng...

“Hiện tại các địa phương đều đã đang tích cực tập trung giải quyết tháo gỡ khó khăn, vướng mắc nhưng chưa có kết quả cụ thể; một số cán bộ, công chức, cơ quan, đơn vị thực thi pháp luật có tâm lý sợ sai, sợ trách nhiệm, sợ rủi ro pháp lý dẫn đến đùn đẩy, né tránh, giải quyết chậm, không dám quyết định,” ông Sinh nhấn mạnh.

Về trái phiếu doanh nghiệp, ông Sinh cho biết Bộ Tài chính đã có nhiều văn bản chỉ đạo doanh nghiệp đã phát hành trái phiếu tập trung nguồn lực thanh toán nợ trái phiếu, bảo đảm quyền lợi của các nhà đầu tư. Tuy nhiên thời gian qua, một số doanh nghiệp bất động sản đã phát hành một lượng trái phiếu rất lớn trong khi đang gặp rất nhiều khó khăn về dòng tiền để trả nợ.

“Số lượng trái phiếu lên tới hàng nghìn tỷ đồng và có hạn trả nợ vào năm 2023. Đây là áp lực rất lớn cho các doanh nghiệp trong thời gian tới”, ông Sinh nói.