Fed và Cuộc chiến Lạm Phát: Thử thách "Hạ Cánh Mềm" của kinh tế Mỹ

Từ đầu năm 2022, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Jerome Powell và các nhà hoạch định chính sách đã cố gắng sử dụng lãi suất cao hơn để giảm áp lực giá cả mà không gây ra suy thoái kinh tế - một mục tiêu lý tưởng được gọi là "hạ cánh mềm".

Mặc dù lịch sử cho thấy điều này gần như không thể, nhưng với lạm phát giảm và sản lượng kinh tế tăng, ngày càng có nhiều nhà kinh tế tin rằng lần này Fed có thể thành công.

Tuy nhiên, sự sụt giảm đột ngột về số lượng việc làm và tình trạng hỗn loạn của thị trường toàn cầu vào đầu tháng 8 đã đặt ra câu hỏi liệu Fed có cần cắt giảm lãi suất mạnh hơn dự kiến để tránh một cuộc hạ cánh khó khăn hay không.

"Hạ cánh mềm" là khi ngân hàng trung ương có thể làm chậm nền kinh tế đủ để hạn chế nhu cầu và đưa lạm phát gần mục tiêu (2% đối với Fed) mà không gây ra suy thoái đáng kể và tăng tỷ lệ thất nghiệp. Để đạt được điều này, cần có sự kết hợp giữa chính sách thông minh và may mắn.

Lịch Sử "Hạ Cánh Mềm" Của Fed

Fed đã từng đạt được một "hạ cánh mềm" vào năm 1994-1995 dưới thời Chủ tịch Alan Greenspan, khi lãi suất tăng gấp đôi lên 6% mà không giết chết tăng trưởng kinh tế.

Tuy nhiên, điều này cũng gây ra hậu quả bất lợi như lỗ lớn cho các nhà đầu tư trái phiếu và phá sản của Quận Cam, California. Mexico cũng phải tìm kiếm cứu trợ từ Mỹ và Quỹ Tiền tệ Quốc tế.

Một số nỗ lực khác của Fed cũng đạt được kết quả khá tốt. Năm 2001, tăng lãi suất của Fed đã gây ra một đợt suy thoái nhẹ kéo dài tám tháng.

Hiện tại, Powell đã đề cập đến khả năng "hạ cánh mềm" cho nền kinh tế, nơi tỷ lệ thất nghiệp tăng nhưng không quá nhiều trong khi lạm phát giảm và kinh tế vẫn tăng trưởng yếu ớt - một tình huống mà một số nhà kinh tế gọi là "suy thoái tăng trưởng".

Khả Năng "Hạ Cánh Mềm" Lần Này

Dù thị trường lao động đang điều tiết nhanh chóng, khả năng "hạ cánh mềm" lần này là có thể. Lạm phát giá tiêu dùng đã giảm xuống 3,0% vào tháng 6/2024 từ mức cao 9,1% vào tháng 6/2022. Thị trường việc làm cũng đã dịu đi, với tỷ lệ thất nghiệp tăng lên 4,3% vào tháng 7.

Tuy nhiên, một số nhà kinh tế, bao gồm cả Goldman Sachs, đã tăng khả năng xảy ra suy thoái ở Mỹ trong năm tới từ 15% lên 25% sau sự hạ nhiệt gần đây của việc làm.

Dù tăng trưởng kinh tế và thị trường lao động đã chậm lại, nền kinh tế vẫn dễ bị ảnh hưởng bởi các cú sốc bên ngoài như chiến tranh ở Trung Đông. Tác động của việc Fed tăng lãi suất gần đây vẫn chưa được cảm nhận đầy đủ.

Các hộ gia đình và công ty đang đối mặt với chi phí vay cao hơn. Powell thừa nhận rằng công việc của Fed chưa kết thúc và họ vẫn theo dõi để điều chỉnh chính sách theo diễn biến kinh tế.

Chiến Lược Hiện Tại Của Powell

Powell thận trọng chuẩn bị cắt giảm lãi suất vào tháng 9 và sau đó, nhằm hạ lãi suất song song với sự suy giảm của lạm phát mà không làm bùng phát lại áp lực giá.

Sự lo lắng của thị trường sau khi công bố số liệu việc làm tháng 7 có thể làm phức tạp thêm nhiệm vụ của ông, với một số nhà đầu tư kêu gọi Fed hành động khẩn cấp để hạ lãi suất ngay bây giờ thay vì chờ đến tháng 9.

Fed hiếm khi sử dụng các động thái lớn, trừ trong các trường hợp khẩn cấp. Trong nhiệm kỳ của Powell, Fed chỉ thực hiện các động thái siêu lớn khi cần thiết, như cắt giảm lãi suất 1,5 điểm phần trăm vào tháng 3/2020 khi Covid-19 tấn công kinh tế Mỹ.

Dữ liệu thị trường lao động tháng 7 chưa đạt mức đe dọa sắp xảy ra khiến Fed phải có những động thái lớn ngay lập tức. Các quan chức Fed thường dựa vào xu hướng phát triển trong nhiều tháng để đưa ra quyết định chính sách.