Fed tăng lãi suất cao hơn trong thời gian dài sẽ gây áp lực lên chính phủ như thế nào?

Lợi suất trái phiếu Chính phủ Mỹ tăng lên mức cao nhất kể từ 2006 đã làm dấy lên mối lo ngại Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ tiếp tục tăng lãi suất và lo ngại lãi suất và giữ ở mức cao trong thời gian dài hơn.

Mặc dù hiện tại đã giảm nhẹ vào phiên hôm qua 5/10, nhưng hiện tại vẫn ở mức cao trên 4,5% trong hơn hai tuần qua. Lợi suất trái phiếu Chính phủ tăng 50 điểm cơ bản trong một tháng đã thu hút sự chú ý của nhà đầu tư vì lợi suất trái phiếu Chính phủ Mỹ sẽ có tác động lớn đối với Ngân sách liên bang.

Theo ước tính, lãi suất nợ chính phủ có thể lên đến 10.000 tỷ USD trong thập kỷ tới. Trong năm tài chính 2022, chi phí lãi cho các khoản nợ quốc gia đã lên đến 475 tỷ USD. Hiện tại con số đã lên đến 640 tỷ USD. Tính theo tỷ lệ GDP hiện tại, chi phí trả nợ được dự đoán sẽ tăng từ 2,4% vào năm 2023 lên 3,3 % vào năm 2033.

Thâm hụt chi tiêu có thể đóng vai trò là một chiến lược kinh tế hiệu quả, đặc biệt là để kích thích nền kinh tế trong thời kf suy thoái. Một số chuyên gia cho rằng gánh nặng nợ chính phủ cao hơn có thể khiến các khoản chi tiêu khác giảm xuống, điều này có tác động ăn mòn tăng trưởng kinh tế.

Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ đã ước tính vào đầu năm nay nếu tất cả lãi suất, bao gồm cả lãi suất tín phiếu kho bạc kỳ hạn 3 tháng và trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10 năm cao hơn 0,1 điểm % mỗi năm so với dự báo trước đó thì thâm hụt sẽ tăng dần trong năm tới. Thâm hụt lũy kế từ năm 2024 đến 2033 sẽ tăng lên 303 tỷ USD.

Mặc dù lãi suất hiện tại không quá cao so với mức đỉnh lịch sử nhưng giai đoạn trước khi lãi suất đạt gần 5% lại trùng hợp với tỷ lệ nợ chính phủ trên GDP ít hơn nhiều, do đó gánh nặng nợ sẽ dễ dàng quản lý hơn.

Ngay cả khi Fed sẽ chỉ tăng lãi suất thêm một lần nữa vào cuối năm nay thì chi phí trả nợ chính phủ sẽ vẫn tiếp tục tăng do các khoản vay mới của chính phủ có lãi suất cao hơn.

Ước tính của chính phủ về các khoản thanh toán lãi trong tương lai đã vẽ nên một bức tranh khó khăn mà các chuyên gia cho rằng có thể dẫn đến vượt qua khả năng của ngân sách. Trong 10 năm, các khoản thanh toán lãi dự kiến sẽ vượt quá 1,4 nghìn tỷ USD hàng năm. Con số này cao hơn mức chi tiêu quốc phòng dự kiến trong giai đoạn đó.

Các khoản vay khẩn cấp trong giai đoạn hỗn loạn ban đầu của cuộc khủng hoảng Covid có chi phí lãi thấp. Lúc này Fed chuyển sang chế độ giải cứu và hạ lãi suất để tránh suy thoái. Lúc đó lạm phát cũng không phải là vấn đề lớn. Mặc dù có các khoản lãi vay thấp hơn trong thời điểm đó nhưng chính phủ không có kế hoạch trả số tiền đã vay. Điều đó có nghĩa là các khoản nợ lãi suất thấp của chính phủ đang chuyển thành nợ lãi suất cao.