Fed có thể sẽ hành động mạnh hơn

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) chắc chắn tăng lãi suất 0,25% trong cuộc họp chính sách tháng 3, nhưng cũng để ngỏ khả năng hành động mạnh hơn nếu giá cả tiếp tục tăng nóng.

Ủng hộ việc tăng lãi suất 0,25%

Trong hơn 3 giờ điều trần trước các nhà lập pháp hôm thứ Tư, Chủ tịch Fed Jerome Powell đã phải đối mặt với một loạt các câu hỏi về giá cả từ các nhà lập pháp trong bối cảnh cử tri lo lắng trước chi phí sinh hoạt tăng cao. "Chính sách tiền tệ đã và đang thích ứng với môi trường kinh tế. Chúng tôi đã loại bỏ dần việc mua tài sản ròng của mình. Với lạm phát trên 2% và thị trường lao động mạnh mẽ, chúng tôi kỳ vọng việc tăng lãi suất liên bang tại cuộc họp vào cuối tháng này là phù hợp", ông Powell nói và cho biết, nếu lạm phát không bắt đầu giảm bớt thì NHTW có thể gặp khó khăn và cần hành động mạnh hơn.

Đặc biệt, trước câu hỏi trực diện về lãi suất sẽ thế nào từ Hạ nghị sĩ Patrick McHenry, ông Powell cho biết ủng hộ việc tăng lãi suất 0,25% trong cuộc họp chính sách tới. “Tôi có xu hướng đề xuất và ủng hộ việc tăng lãi suất 25 điểm cơ bản vào cuộc họp chính sách cuối tháng này”, ông Powell nói trước Ủy ban Tài chính của Hạ viện Mỹ. Chủ tịch Fed cũng cho biết: “Trong trường hợp lạm phát tăng cao hơn hoặc tiếp tục duy trì ở mức cao trong thời gian dài, chúng tôi sẽ chuẩn bị hành động mạnh mẽ hơn bằng cách tăng lãi suất có thể ở mức trên 25 điểm cơ bản tại một hoặc một số cuộc họp chính sách”.

Những quan điểm mới nhất mà ông Powell đưa ra cho thấy Fed đang đặt cuộc chiến chống lạm phát lên ưu tiên hàng đầu hiện nay. Tuy nhiên, điều ấy không có nghĩa những rủi ro từ cuộc xung đột quân sự Nga – Ukraine sẽ không tác động đến nền kinh tế và hướng điều hành của Fed. Theo Jeanette Garretty, kinh tế gia trưởng tại Robertson Stephens, tỷ lệ lạm phát đã ở mức cao nhất trong 40 năm và nếu có bất cứ điều gì khiến giá năng lượng và hàng hóa cơ bản khác cao hơn do xung đột sẽ khiến vấn đề trở nên tồi tệ hơn trong ngắn hạn. “Chính sách tiền tệ hiện tại chủ yếu mang tính chiến thuật. Theo thời gian, tác động của sự kiện Ukraine và các lệnh trừng phạt sẽ trở nên rõ ràng hơn và sau đó vấn đề dài hạn sẽ là lạm phát và tăng trưởng”, Garretty nói.

Trong khi đó tại phiên điều trần ông Powell cho rằng hiện còn quá sớm để kết luận sự kiện Ukraine sẽ ảnh hưởng như thế nào đến nền kinh tế Mỹ và cũng như đối với chính sách. Nhưng ông thừa nhận, xung đột này có thể kích hoạt sự sắp xếp lại các mối quan hệ quốc tế trong thời gian dài, cũng như có khả năng sẽ định hình lại các nền kinh tế của Tây Âu. Song cũng vì yếu tố “còn quá sớm” để nói về ảnh hưởng như vậy nên ông Powell cho biết Fed không muốn thêm vào sự không chắc chắn hoặc biến động của thị trường. Điều này hàm ý khả năng tăng 0,5% lãi suất vào phiên họp ngày 15-16/3 tới đang không nằm trong lịch trình của Fed.

Sẽ tăng lãi suất mạnh

Theo các chuyên gia Anna Wong và Yelena Shulyatyeva của Bloomberg Economics, bất ổn xung đột Nga-Ukraine sẽ kéo dài trong năm nay. “Theo quan điểm của chúng tôi, điều đó có nghĩa là hiện nay có ít khả năng xảy ra việc lãi suất sẽ tăng mạnh - mức 0,5% - trong cuộc họp của Fed vào tháng 3 này hay trong các cuộc họp tiếp theo trong năm nay - so với nhận định của thị trường trước khi xảy ra sự kiện xung đột hiện nay. Tuy nhiên, do lạm phát cao và với tốc độ tăng lãi suất dự kiến sẽ chậm hơn trong năm nay cũng có nghĩa là Fed có thể phải tăng mạnh trong năm tới”.

Song cũng có một số thành viên của Fed muốn để ngỏ khả năng nâng lãi suất 0,5% ngay trong cuộc họp chính sách tới, nhất là trong trường hợp chỉ số CPI tháng 2 tiếp tục tăng (CPI tháng 2 dự kiến sẽ được công bố vào ngày 10/3). Ví dụ ngay trong những ngày gần đây, có 3 quan chức Fed đã thảo luận công khai về việc cần tăng lãi suất 0,5% trong tháng này nếu CPI tháng 2 tiếp tục tăng nóng. Các thành viên này gồm các Thống đốc Christopher Waller, Michelle Bowman và Chủ tịch Fed St. Louis, ông James Bullard. Chia sẻ quan điểm tại một sự kiện hôm thứ Tư, ông James Bullard cho rằng uy tín của NHTW trong chống lạm phát đang bị đe dọa. “Tình hình hiện nay đòi hỏi phải nhanh chóng rút lại chính sách nới lỏng để đảm bảo dư địa cơ hội tốt nhất cho sự mở rộng lâu dài và bền vững”, Chủ tịch Fed St. Louis nhấn mạnh.

Nhận định về phiên điều trần của Chủ tịch Fed Jerome Powell tại Ủy ban Tài chính Hạ viện vừa kết thúc, Brett Ryan - chuyên gia kinh tế cao cấp về Hoa Kỳ tại Deutsche Bank AG cho rằng, vì lợi ích của việc có được sự ổn định và chắc chắn trong bối cảnh tình hình địa chính trị không chắc chắn hiện nay, ông Powell đã đề cập rất rõ tới khả năng Fed tăng lãi suất 0,25% trong cuộc họp chính sách tới. Tuy nhiên, Chủ tịch Fed rõ ràng cũng không “nói không” với khả năng tăng lãi suất 0,5% và khả năng đó hoàn toàn có thể xảy ra trong các cuộc họp tiếp theo tùy thuộc thực tế tình hình.

Báo cáo Beige Book (dựa trên thông tin thu thập đến ngày 18/2) được Fed công bố vào thứ Tư cho thấy, trong bối cảnh chi phí đầu vào tăng và lương cao hơn, các doanh nghiệp trên toàn nước Mỹ cho biết họ đang và sẽ tiếp tục phải tăng giá hàng hóa bán ra. “Các doanh nghiệp đã báo cáo về việc tăng giá bán tới người tiêu dùng. Trong hầu hết các trường hợp, nhu cầu vẫn mạnh mặc dù giá tăng. Các doanh nghiệp cho biết họ dự kiến sẽ tăng giá thêm trong vài tháng tới”, báo cáo Beige Book mới nhất cho biết.

Dù thông điệp mạnh mẽ và rõ ràng nhất trong phiên điều trần này là Fed sẽ hành động để đối phó với lạm phát nhưng ông Powell cũng từ chối cho biết đường đi của tăng lãi suất sẽ kéo dài đến đâu và “lên dốc” tới mức nào. Điều mà Fed mong muốn đạt được nhất là tiến tới mức lãi suất “trung tính” (neutral rate) - mức không khiến hoạt động kinh tế quá nóng, đồng thời cũng không bị chậm lại. “Chúng tôi nói về việc tiến tới lãi suất “trung tính” - nằm trong khoảng 2-2,5%. Cũng có thể lãi suất cần phải cao hơn mức đó. Hiện chúng tôi không chắc được”, ông Powell nói, nhưng tin rằng có thể đạt được mục tiêu thắt chặt mà không gây ra suy thoái, nền kinh tế sẽ có được “sự hạ cánh nhẹ nhàng”.