Fed 'chốt hạ' lãi suất 0,5 điểm %, cơ hội cho doanh nghiệp Việt phát triển kinh tế

Quyết định 'chốt hạ' lãi suất 0,5 điểm % ngày 18/9 của Fed có tác động tích cực tới nền kinh tế toàn cầu, trong đó có Việt Nam như thúc đẩy xuất khẩu, giảm áp lực lên tỷ giá, ổn định lãi suất.

Cơ hội cho doanh nghiệp phát triển kinh tế

Đánh giá nhanh về quyết định hạ lãi suất của Fed với kinh tế Việt Nam, TS. Cấn Văn Lực và Nhóm tác giả Viện Đào tạo và Nghiên cứu BIDV chia sẻ trên báo Tin tức, trước tiên, lãi suất toàn cầu có xu hướng giảm sẽ kích cầu tiêu dùng, đầu tư, sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp và người dân, giúp kinh tế thế giới giữ đà tăng trưởng và bền vững hơn, kích cầu hàng hóa - dịch vụ, từ đó thúc đẩy nhu cầu hàng xuất khẩu của Việt Nam, trong bối cảnh độ mở của nền kinh tế Việt Nam ở mức cao và Mỹ, châu Âu là thị trường xuất khẩu hàng đầu của Việt Nam. Trong 8 tháng qua, xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ tăng 25,4%, chiếm 29%; sang châu Âu tăng 18,5%, chiếm 13% tăng tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam…. Cùng với đó, kỳ vọng dòng vốn FDI vào thị trường mới nổi, trong đó có Việt Nam cũng sẽ tăng lên.

Tiếp đó, quyết định hạ lãi suất của Fed giúp giảm áp lực tỷ giá. Việc Fed giảm lãi suất sẽ khiến đồng USD xuống giá so với hầu hết các đồng tiền khác (trong đó có VND) làm giảm sức ép tỷ giá USD/VND. Thực tế là thị trường đã chiết khấu một phần lớn, tỷ giá hạ nhiệt từ mức tăng khoảng 4,9% hồi cuối tháng 5/2024 xuống còn 1,6% hết ngày 18/9/2024. Dự báo tỷ giá USD/VND sẽ chỉ tăng khoảng 1,3-1,7% cả năm 2024.

Việc tỷ giá ổn định hơn góp phần giảm chi phí nhập khẩu trong khi tác động không nhiều đối với xuất khẩu của Việt Nam do cấu trúc nền kinh tế. Nghiên cứu năm 2022 về mối quan hệ giữa tỷ giá và cán cân thương mại quốc tế của Việt Nam giai đoạn 2006-2021 của Nhóm nghiên cứu cho thấy mối quan hệ này là khá lỏng lẻo khi mà tỷ giá biến động tác động không nhiều đến xuất nhập khẩu của Việt Nam bởi xuất khẩu của Việt Nam chủ yếu là của khối doanh nghiệp FDI (chiếm trên 70% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam giai đoạn 2011-2022).

Theo đó, để xuất khẩu, khối doanh nghiệp này phải nhập khẩu tương ứng (chiếm khoảng 55% tỷ trọng nhập khẩu của Việt Nam) cho dù tỷ giá thay đổi (khối doanh nghiệp này cũng có lợi thế về nguồn vốn USD từ công ty mẹ). Doanh nghiệp và các tổ chức tài chính ngày càng quan tâm, có nhiều công cụ hơn để kiểm soát rủi ro tỷ giá (bao gồm cả các công cụ phái sinh).

Quyết định hạ lãi suất của Fed cũng góp phần ổn định mặt bằng lãi suất, giảm chi phí vốn nợ và đầu tư bằng ngoại tệ của doanh nghiệp tại Việt Nam, theo TS. Cấn Văn Lực và Nhóm tác giả Viện Đào tạo và Nghiên cứu BIDV. Việc Fed giảm lãi suất sẽ làm cho lãi suất toàn cầu có xu hướng hạ nhiệt như nêu trên.

Tại Việt Nam, lãi suất ngoại tệ (nhất là bằng đồng USD và EUR) giảm, góp phần ổn định mặt bằng lãi suất nói chung (trong bối cảnh lãi suất huy động đang tăng), giảm chi phí vốn vay bằng ngoại tệ đối với cả vốn vay cũ và mới. Ngoài ra, chi phí vốn vay của Chính phủ và doanh nghiệp FDI bằng ngoại tệ cũng giảm một phần. Điều này vừa góp phần giảm rủi ro nợ vay vừa kích cầu tín dụng, đầu tư trong thời gian tới.

Chia sẻ trên báo Chính phủ, chuyên gia kinh tế TS Nguyễn Trí Hiếu cho biết, việc giảm lãi suất sẽ tác động tới kinh tế Việt Nam. Có thể thấy rõ là việc giảm chênh lãi suất tiền VND và USD, từ đó, làm giảm áp lực lên tỉ giá. Nếu trước đây, lãi suất USD cao, trong khi lãi suất VND thấp thì có hiện tượng giá trị VND so với giá trị USD thấp (áp lực tỉ giá lên).

Ở chiều ngược lại chênh lệch lãi suất giảm đi, giảm áp lực lên tỉ giá. Do đó, vị chuyên gia tài chính dự báo, có thể từ nay đến cuối năm không chịu áp lực phá giá VND.

Điều đó có lợi cho ngoại thương và đầu tư ở mức hàng nhập khẩu của Việt Nam. Vì nếu tỉ giá ổn định thì ổn định giá nhập khẩu, từ đó không ảnh hưởng nhiều đến lạm phát. Ngược lại khi tỉ giá không tăng, về lí thuyết có thể bất lợi cho xuất khẩu, nhưng nhìn rộng ra thì xuất khẩu vẫn tăng từ đầu năm. Về tổng thể, việc Fed lãi suất giảm sẽ làm giảm áp lực tỉ giá, làm giá hàng nhập ổn định, giảm bớt áp lực lên lạm phát của VND.

"Nếu tính toán tác động việc áp lực tỉ giá và lãi suất USD giảm, có thể giảm lãi suất điều hành khoảng 0,5%, từ đó, giúp giảm các loại lãi suất huy động, hạ lãi suất cho vay, hỗ trợ các DN, nền kinh tế sớm hồi phục, ổn định", chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu nói.