EU vạch 'lằn ranh đỏ' với Trung Quốc về tình hình Ukraine

Vấn đề Ukraine chiếm phần trung tâm trong hội nghị thượng đỉnh trực tuyến giữa EU và Trung Quốc nhưng quan điểm giữa hai bên được cho là vẫn còn quá khác biệt.

Tối 1.4, các lãnh đạo EU và Trung Quốc có cuộc gặp đầu tiên từ cuối năm 2020, trong đó, tình hình Ukraine trở thành vấn đề trung tâm.

Phía EU bước vào cuộc họp với mục đích là kêu gọi Trung Quốc đưa ra cam kết rõ ràng về việc tác động lên Nga để chấm dứt cuộc chiến tại Ukraine. Từ khi chiến dịch quân sự của Nga diễn ra, Trung Quốc được cho là cố giữ vai trò cân bằng, phù hợp với lợi ích riêng của nước này khi một mặt ủng hộ độc lập của Ukraine, nhưng mặt khác lên án lệnh cấm vận của phương Tây đối với Nga và kêu gọi giải quyết “lo ngại chính đáng” của tất cả các bên.

Đáp lại, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường tuyên bố nước này sẵn sàng đóng vai trò xây dựng trong việc giải quyết tình hình chiến sự, nhưng nhấn mạnh sẽ thúc đẩy đối thoại hòa bình “theo cách riêng”.Tuy nhiên, Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen nói việc giữ khoảng cách cân bằng là không đủ mà còn phải tích cực đóng góp vì hòa bình, theo tờ South China Morning Post. Chủ tịch Hội đồng Châu Âu Charles Michel cho rằng sự bất ổn toàn cầu không có lợi cho Trung Quốc và EU, đồng thời kêu gọi Bắc Kinh “giúp chấm dứt cuộc chiến tại Ukraine”.

Chủ tịch Tập Cận Bình hoan nghênh EU đóng vai trò dẫn đầu trong việc đối thoại và ủng hộ đối thoại giữa “châu Âu, Nga, Mỹ và NATO”, không nhắc đến Trung Quốc. Ông cho rằng nguyên nhân cốt lõi của khủng hoảng Ukraine là từ các cuộc xung đột an ninh khu vực, tích tụ tại châu Âu trong thời gian dài. Do đó, “giải pháp nền tảng là giải quyết lo ngại an ninh chính thức của tất cả các bên liên quan”, nhà lãnh đạo phát biểu.

Theo Euronews, trong cuộc họp báo sau hội nghị, giới phóng viên liên tục đặt câu hỏi cho hai lãnh đạo châu Âu về việc họ đã nhận được sự đảm bảo từ Trung Quốc rằng sẽ không can thiệp vào xung đột và hỗ trợ Nga. Tuy nhiên, những câu trả lời né tránh của cả hai vị gợi ý sự đảm bảo đã không được đưa ra.

Sau cuộc họp, các lãnh đạo châu Âu cho biết đã nhắc nhở Trung Quốc về những nguy cơ kinh tế nếu cuộc chiến tại Ukraine kéo dài, đồng thời vạch lằn ranh đỏ về việc hỗ trợ quân sự, tài chính hoặc giúp Moscow né cấm vận. “Bất kỳ hành động nào nhằm lách qua lệnh cấm vận hoặc hỗ trợ Nga sẽ kéo dài cuộc chiến. Điều đó sẽ dẫn đến thêm mất mát nhân mạng và tác động kinh tế lớn hơn”, ông Michel nói.

Bà von der Leyen cảnh báo Trung Quốc rằng “nếu không ủng hộ thì ít nhất không được can thiệp vào lệnh cấm vận đối với Nga”, đồng thời cho biết thêm giới doanh nghiệp đang theo dõi sát sao.

Trong cuộc họp báo ngày 2.4, ông Vương Lỗ Đồng, Vụ trưởng Vụ Châu Âu của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, tuyên bố Bắc Kinh không cố ý làm điều gì nhằm gây ảnh hưởng lệnh cấm vận của Mỹ và châu Âu đối với Nga, theo AFP. Đáp lại những cảnh báo của châu Âu, ông Vương nói Trung Quốc không phải là bên liên quan trong khủng hoảng Ukraine, do đó, mối quan hệ thương mại bình thường của Trung Quốc với các nước không nên bị ảnh hưởng. Vị quan chức cũng cho rằng không nên đánh giá quá cao vai trò của Trung Quốc vì mấu chốt của vấn đề Ukraine phụ thuộc vào Mỹ, châu Âu.

Cuộc chiến lớn sắp xảy ra tại miền đông Ukraine

Bộ Quốc phòng Ukraine hôm qua thông báo đang dần chiếm lại các khu vực quanh Kyiv và Kherson, thành phố lớn duy nhất mà Nga kiểm soát được cho đến nay. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho hay binh sĩ Nga đang dần rút khỏi miền bắc Ukraine nhưng cảnh báo Moscow đang chuẩn bị oanh tạc mạnh miền đông và miền nam.

Việc đàm phán giữa hai bên qua cuộc gọi video tiếp tục trong ngày 2.4 trong khi Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế cùng ngày khôi phục nỗ lực sơ tán dân thường tại Mariupol.

Mặt khác, Bộ Quốc phòng Mỹ thông báo cung cấp thêm gói viện trợ an ninh 300 triệu USD cho Ukraine, gồm có rốc két dẫn đường bằng laser, máy bay không người lái, đạn dược, xe bọc thép, thiết bị liên lạc, thuốc men. Tờ The New York Times loan tin Mỹ cũng đang làm việc với các đồng minh để chuyển xe tăng thời Liên Xô cho Ukraine phòng thủ vùng Donbass.