EU thừa nhận vẫn cần khí LNG của Nga để tránh ‘cú sốc năng lượng’

Cơ quan quản lý năng lượng của Liên minh châu Âu (EU) mới đây đã đưa ra cảnh báo rằng khối vẫn cần nhập khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) của Nga để tránh cú sốc năng lượng, ngay cả khi một nhóm quốc gia thành viên tìm cách cấm mua nhiên liệu từ Moscow.

Quyết tâm “cai nghiện” năng lượng Nga

Acer, cơ quan giám sát năng lượng của EU, ngày 19/4 cho biết những nỗ lực nhằm hạn chế khối lượng nhập khẩu LNG kỷ lục từ Nga của châu Âu “cần được tiếp cận một cách thận trọng” vì nguồn cung khí đốt qua đường ống từ nước này sẽ giảm vào cuối năm nay.

“Việc giảm nhập khẩu LNG của Nga nên được xem xét theo từng bước”, Acer khuyến cáo, đồng thời nhấn mạnh khó khăn của EU trong việc cân bằng an ninh năng lượng với nỗ lực tác động đến tài chính của Nga bằng cách cắt giảm mua khí đốt.

Đóng vai trò chủ đạo trong việc điều phối các cơ quan quản lý quốc gia, Acer luôn giám sát chặt chẽ thị trường năng lượng của châu Âu để phát hiện những diễn biến bất lợi.

Mặc dù EU đã thành công trong việc thay thế khí đốt qua đường ống của Nga bằng LNG sau khi nước này tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine đầu năm 2022, thị trường khí đốt toàn cầu vẫn thắt chặt.

Thị trường năng lượng đã biến động mạnh trong năm nay, trong bối cảnh lo ngại về khả năng leo thang trong cuộc chiến giữa Israel với Hamas và đối đầu giữa Israel với Iran, mặc dù cho đến nay việc tăng giá dầu và khí đốt vẫn tương đối được kiềm chế.

Phần lớn các nước thành viên EU đã chuyển hướng ngừng mua khí đốt qua đường ống của Nga bằng cách tăng cường mua LNG từ nước này cũng như từ các nhà cung cấp khác.

Nga hiện là nhà cung cấp LNG lớn thứ hai cho khối sau Mỹ, chiếm 16% tổng lượng nhập khẩu vào năm ngoái. Theo nhà cung cấp dữ liệu Kpler, 15,5 triệu tấn LNG của Nga được các quốc gia EU mua vào năm ngoái, cao hơn gần 40% so với tổng lượng vào năm 2021.

Căng thẳng tiềm tàng

Các nhà ngoại giao EU cho biết các quốc gia bao gồm Thụy Điển, Phần Lan và các nước vùng Baltic đang thúc đẩy EU áp đặt lệnh cấm hoàn toàn ngay lập tức đối với LNG của Nga, một bước đi đòi hỏi sự nhất trí của các quốc gia thành viên. Các quan chức của các quốc gia thành viên dự kiến sẽ vận động Ủy ban châu Âu về kế hoạch này vào tuần tới.

Một nhà ngoại giao tham gia đàm phán cho biết: “Đây là một vấn đề đặc biệt quan trọng đối với các quốc gia quanh Biển Baltic”. Những nhiên liệu này được các nước như Pháp, Tây Ban Nha và Bỉ nhập khẩu, và một phần được bán cho Đức và các nước láng giềng Trung Âu, những nước lo ngại về việc giảm chi phí năng lượng cho ngành công nghiệp.

Cơ quan giám sát EU cũng bày tỏ lo ngại về việc các quốc gia thành viên riêng lẻ sử dụng các quyền lực mới “để tạm thời hạn chế nguồn cung cấp khí đốt, bao gồm LNG, từ Nga và Belarus”.

Cơ quan này lưu ý rằng những động thái như vậy có thể ảnh hưởng đến các hợp đồng cung cấp dài hạn đã thỏa thuận với Moscow trước khi chiến sự nổ ra. Việc phá vỡ các hợp đồng như vậy có thể buộc các công ty châu Âu phải trả những khoản phạt nặng.

Acer cũng nhấn mạnh rằng việc chấm dứt vận chuyển qua đường ống từ Nga qua Ukraine tới EU trong năm nay sẽ làm giảm nguồn cung cấp khí đốt của khối này khoảng 13,6 tỷ mét khối, tương đương khoảng 4% tổng lượng tiêu thụ của năm ngoái.

Hợp đồng trung chuyển hết hạn sẽ chấm dứt dòng chảy qua một trong hai tuyến đường ống duy nhất còn lại từ Nga tới châu Âu; chuyến còn lại đi qua Biển Đen tới Thổ Nhĩ Kỳ và Bulgaria.

Nhìn chung, nhập khẩu khí đốt của châu Âu từ Nga đã giảm khoảng 2/3 so với mức trước chiến sự, ngay cả khi nguồn cung đã chuyển từ đường ống sang LNG.

Các quan chức EU đã kêu gọi các công ty châu Âu tránh mua LNG của Nga khi mức dự trữ khí đốt đang ở mức kỷ lục và giá đã giảm so với mức đỉnh sau chiến sự.

Khối đã cấm nhập khẩu dầu và than của Nga và ủy ban đã đề xuất chấm dứt tất cả việc nhập khẩu nhiên liệu hóa thạch từ Nga vào năm 2027.

Trong một dấu hiệu nữa về căng thẳng tiềm tàng trong nội bộ EU về an ninh năng lượng, Áo, Hungary, Cộng hòa Séc và Slovakia đã cảnh báo rằng việc Đức đánh thuế vận chuyển khí đốt từ nước này có thể buộc họ phải tăng nhập khẩu từ Nga.