Đứng tên mua nhà cho người nước ngoài là tội danh

Tình trạng người Việt Nam đứng tên thay cho người nước ngoài mua nhà đang diễn ra với chiều hướng phức tạp.

Mới đây, Công ty CP Thanh Yến (huyện Bến Lức, Long An) đã bán 45 căn hộ tại dự án Trung tâm thương mại Bờ Biển Vàng - Gold Coast tại số 1 Trần Hưng Đạo cho các tổ chức, cá nhân nước ngoài. Trong khi đó, dự án Gold Coast chưa được cơ quan có thẩm quyền công bố thuộc khu vực tổ chức, cá nhân nước ngoài được phép sở hữu nhà ở tại Việt Nam.

Một lãnh đạo tỉnh Khánh Hòa thừa nhận dự án Gold Coast nằm ở vị trí hết sức nhạy cảm, đó là đối diện trụ sở Tỉnh ủy Khánh Hòa, một cơ quan cần được bảo vệ nghiêm ngặt về an ninh, trật tự. Khu vực dự án này cách bờ biển chỉ vài chục mét, ngay trung tâm TP Nha Trang.

Tương tự, Công ty TNHH Cat Tiger Khareal đã bán 20 căn hộ tại chung cư 40 tầng Napoleon Castel 1 ở số 25-26 Nguyễn Đình Chiểu cho các cá nhân nước ngoài. Trong khi đó, dự án chung cư Napoleon Castel 1 chưa được cơ quan thẩm quyền công bố thuộc khu vực tổ chức, cá nhân nước ngoài được phép sở hữu nhà tại Việt Nam. Chung cư này được xem là cao nhất TP Nha Trang với 40 tầng và nằm trên một ngọn đồi.

Còn Công ty TNHH KN Cam Ranh báo cáo với Sở Xây dựng cũng có nhu cầu bán căn hộ cho tổ chức, cá nhân nước ngoài tại dự án khu phức hợp giải trí và nghỉ dưỡng KN Paradise. Tuy nhiên, đến nay Sở Xây dựng Khánh Hoà chưa có ý kiến và công ty TNHH KN Cam Ranh chưa triển khai bán căn hộ.

Đến thời điểm hiện tại chưa có một số liệu nào thống kê chính xác về việc người Việt Nam đứng tên thay cho người nước ngoài để mua nhà, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, thuê đất trên lãnh thổ Việt Nam.

Tuy nhiên, đây lại là vấn đề nóng được các cơ quan chức năng và dư luận quan tâm vì thực tế số lượng người nước ngoài sở hữu không chính thức tài sản bất động sản ở Việt Nam hiện nay tương đối lớn.

Tình trạng đứng tên hộ để mua, thuê bất động sản dễ dấn đến nguy cơ ảnh hưởng đến vấn đề nhạy cảm liên quan đến an ninh, quốc phòng; đồng thời gây khó khăn cho các cơ quan quản lý nhà nước trong việc xác lập những quy chế về tài chính liên quan đến sản phẩm đó.

Về phía Bộ Xây dựng khẳng định, pháp luật về quản lý người nước ngoài mua nhà ở tại Việt Nam đến nay đã được xây dựng tương đối đồng bộ và đầy đủ.

Cụ thể, theo quy định của Luật Nhà ở năm 2014 và Nghị định số 99/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ (Nghị định số 99/2015/NĐ-CP) thì tổ chức, cá nhân nước ngoài được mua và sở hữu nhà ở (nhà ở riêng lẻ, căn hộ chung cư) tại các dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại không thuộc khu vực bảo đảm quốc phòng, an ninh theo quy định; thời hạn sở hữu nhà ở là 50 năm; hạn chế về tỷ lệ nhà ở được phép bán cho người nước ngoài tại các khu chung cư, khu đô thị mới; quy định phải thanh toán tiền mua nhà qua tổ chức tín dụng đang hoạt động tại Việt Nam...

Theo quy định tại Điều 75 của Nghị định số 99/2015/NĐ-CP thì Bộ Quốc phòng, Bộ Công an có trách nhiệm xác định cụ thể các khu vực cần bảo đảm an ninh, quốc phòng tại từng địa phương và thông báo cho UBND cấp tỉnh để UBND cấp tỉnh làm căn cứ chỉ đạo Sở Xây dựng xác định cụ thể danh mục dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại trên địa bàn không cho phép tổ chức, cá nhân nước ngoài được quyền sở hữu nhà ở.

Văn phòng Quốc hội cũng đã ban hành Nghị quyết số 82 của Quốc hội, yêu cầu Chính phủ rà soát thực trạng, ban hành chính sách để quản lý, xử lý nghiêm việc người Việt Nam đứng tên thay cho người nước ngoài để mua nhà, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, thuê đất trái pháp luật.

Theo nguyên tắc các giao dịch về tài sản nói chung, bất động sản nói riêng đều bắt buộc phải thể hiện đúng tên chủ thể tham gia giao dịch, đúng bản chất và sự thật. Việc nhờ người khác đứng tên hay đứng tên dùm người khác để mua nhà, mua đất là hoàn toàn vi phạm pháp luật. Đó là hành vi lách luật, lừa dối cơ quan quản lý nhà nước.

Để góp phần ngăn chặn, nghiêm cấm việc người Việt Nam đứng tên mua nhà, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, thuê đất cho người nước ngoài một cách hữu hiệu hơn cần quy định bổ sung vào Bộ Luật hình sự tội danh "đứng tên dùm cho người nước ngoài trong giao dịch về bất động sản" với tình tiết tăng nặng là bất động sản thuộc khu vực nhạy cảm về an ninh, quốc phòng.

Việc bổ sung quy định như vậy hoàn toàn không gây ảnh hưởng đến nhu cầu hay cản trở quyền đầu tư, giao dịch dịch về nhà đất, mà sẽ góp phần ngăn chặn và xử lý nghiêm những bất cập, kẽ hở trong pháp luật và quản lý nhà nước hiện nay.