Dừng cho vay ngoại tệ: Một mũi tên trúng nhiều đích

Việc hạn chế cho vay ngoại tệ thực chất giảm đi phần cung-cầu ngoại tệ "ảo" và nếu xét ở góc độ vĩ mô, điều này sẽ góp phần giảm đôla hóa trong nền kinh tế.

Quy định thắt chặt cho vay ngoại tệ của NHNN nằm trong lộ trình dài hơi chống đôla hóa của NHNN. Từ năm 2012, NHNN đã có chủ trương siết chặt tín dụng ngoại tệ với một số nhu cầu, thay vì cởi mở hoàn toàn như trước. Rồi đến chính sách huy động USD với lãi suất 0%/năm. Đặc biệt, giá trị đồng VND duy trì ổn định trong những năm qua, trong khi chênh lệch lãi suất VND với USD không còn lớn… khiến cho dư địa dùng đòn bẩy tài chính dựa trên biến động tiền tệ của DN không còn nhiều như trước kia…

Trước những thông điệp đó, DN cũng hiểu rằng chính sách của NHNN đối với tín dụng ngoại tệ sẽ theo chiều hướng thắt chặt lại, buộc DN phải chủ động điều chỉnh kế hoạch kinh doanh, thay vì trông chờ vào vay ngoại tệ sẽ chuyển sang vay tiền đồng. Phạm vi đối tượng được vay ngoại tệ ngày càng thu hẹp lại đồng nghĩa với dư nợ ngoại tệ tại các ngân hàng giảm. Tuy nhiên hiện dư nợ ngoại tệ chỉ chiếm một tỷ trọng nhỏ trong tổng dư nợ của các ngân hàng, ví dụ tại VIB dư nợ ngoại tệ chỉ chiếm 3,3%, nên khi triển khai quy định tại Thông tư 42 không tác động diện rộng lên thị trường cũng như chỉ tác động rất ít đến hoạt động kinh doanh của ngân hàng.

Trong khi theo tôi, đây là định hướng tốt của NHNN đối với nền kinh tế, đặc biệt là các DN. Tôi lấy ví dụ, đối với DN nhập khẩu hàng tiêu dùng trong nước, họ vay ngoại tệ nhưng thường không có nguồn thu ngoại tệ nên buộc phải mua ngoại tệ để trả nợ. Nếu tỷ giá tăng, DN đó có nguy cơ bị thu hẹp lợi nhuận do phải sử dụng nhiều tiền đồng hơn mua ngoại tệ thực hiện nghĩa vụ trả nợ cho ngân hàng. Chưa kể cầu ngoại tệ thường tăng cao trong một số thời điểm các khoản vay đáo hạn.

Do vậy, việc hạn chế cho các DN nhập khẩu vay ngoại tệ thực chất giảm đi phần cung - cầu ngoại tệ ảo. Xét ở góc vĩ mô, điều này chắc chắn rất tốt đảm bảo sự phát triển bền vững và là một trong những nỗ lực lớn giảm đôla hóa trong nền kinh tế của NHNN.