Đừng bao giờ mua đỉnh

Hôm nay đọc lướt báo cũ, thấy bài báo này thì tôi thầm nghĩ, chỉ cần 5 năm nữa thôi, chúng ta lại thấy một lớp nông dân gánh nợ. Nó cũng chẳng có gì mới, đó chỉ là chuyện xảy ra nhan nhản hàng ngày, hàng giờ, từ nông dân cho tới doanh nghiệp.

Tại sao tôi lại đặt cái tiêu đề tút này là "đừng bao giờ mua đỉnh", nó cũng như trong chứng khoán vậy, đầu tư lúc giá vút lên cao, gãy cổ thì nhiều chứ ăn được bao nhiêu. Cứ mua đỉnh, rồi ăn đôi ba lai, tham bát bỏ mâm, bán đi một con đang ở đáy rồi đua vào con đang ở đỉnh. Kết cục thì ai cũng biết rồi. Cháy tài khoản là điều dễ hiểu. Khi sầu riêng sốt giá thì tôi đã đoán được thể nào cũng có một lớp công ty chuyên đi bán giống giá cao, nông dân ồ ạt chặt cây có giá bán thấp để trồng cây có giá bán cao. Nhưng hỡi ôi, trồng cây đâu phải như lướt cổ. Lướt cổ còn chết chứ huống gì trồng. Trồng cây cũng mất 5-7 năm sau mới biết kết quả. Đợi 5-7 năm sau, nhà nhà thu hoạch, vườn vườn thu hoạch, cung lại vượt cầu, giá lao dốc, trả không nổi nợ, phá sản, bán đất mất luôn tư liệu sản xuất cơ bản.

Đâu chỉ có sầu riêng, trong quá khứ gần chúng ta đã thấy rất rất nhiều case như vậy rồi. Ví dụ gần nhất là macca, được mệnh danh là cây vua dinh dưỡng, giá thành phẩm cao chất ngất 200-300k/kg, người dân ào ạt trồng, đến giờ bán ra ít người thu mua, giá tại vườn chỉ còn 25-30k/kg, lỗ chổng vó. Bởi vì sao vì người ta không ước lượng được cung cầu, cũng không dự báo được giá, chẳng biết được câu chuyện 5-10 năm sau thế nào.

Đó là nông dân, chứ đơn giản nữa là một doanh nghiệp cũng khá nổi tiếng trên TTCK Việt Nam. Khi giá cao su cao ngất ngưởng vào năm 2012-2013 thì họ bỏ đi ngành kinh doanh chính đang khó khăn là BĐS để lao vào trồng hàng chục nghìn hecta cao su. Bán nhà cũng phải trồng cao su là câu nói của vị doanh nhân này. Sau 10 năm giá cao su lao dốc, lỗ chổng vó, bán tháo doanh nghiệp để trả nợ. Đó là bài học lớn lao.

Gần hơn chút xíu là tiêu. Nhớ lại thời 2015, giá tiêu ngất ngưởng 200k/kg, người dân ở Nâm N Jang, huyện Đắk Song, nhiều hộ thu về hàng chục tỷ đồng/năm, nhiều tỷ phú nông dân xuất hiện, nên gọi nơi đây là Làng Tỷ Phú. Thế là bà con ào ào vay vốn ngân hàng, trồng tiêu dù giá giống cho tới nọc đều cao chót vót. Sau vài năm giá tiêu lao dốc chỉ còn 40k/kg. Người dân lỗ chổng lỗ cheo, bán tháo vườn tược để trả nợ, phá sản trắng tay.

Thế mới nói, bài học đầu tiên cần phải né, đó chính là mua đỉnh. Thà hụt cơ hội còn hơn sa cơ lỡ bước. Nếu trong nông nghiệp muốn đầu tư thì hãy đầu tư cái gì mà giá lao dốc không phanh, đi ngang một thời gian, khi đó đầu tư sau vài năm giá sẽ quay lại thì họa chăng có cơ có lãi. Còn cứ đầu tư lúc cao trào thì ra đi là điều khó tránh khỏi. Như cổ phiếu cũng vậy, đừng thấy nta lãi mà ham, đừng thấy nta lời mà bù vào. Bởi bạn đâu có biết nta đã mua từ lúc nó chẳng ai để ý, mua lúc nó thấp tè tè, âm thầm gom lượm, kiên nhẫn chờ đợi thì mới tới thời hái quả. Tất cả đều phải đánh đổi bằng sự kiên nhẫn và thời gian. Nếu bạn muốn trồng cây, hãy trồng cái cây gì, con gì đang có giá thật thấp, bị sụt mạnh, bởi lúc đó chi phí đầu tư của bạn chắc chắn thấp, sau vài năm hồi phục, cũng là lúc bạn thu hoạch. Còn nếu bạn muốn đầu tư cổ phiếu, hãy chọn cổ phiếu thật tốt nhưng khó khăn nhất thời, giá giảm liên miên, khi nó đi ngang thì hãy âm thầm lượm vào, chờ đợi kiên nhẫn khi nó qua cơn bĩ cực thì ăn dày. Cũng như cổ phiếu LPB, lúc tôi bắt đầu mua nó là năm 2017-2018, giá chỉ còn có 7k/cp, ai cũng chê ỏng chê eo, tôi mua và chờ đợi đến 2021 thì bán được 30k/cp. Lâu thật nhưng rất xứng đáng. Hay việc mua vào cp du lịch lúc đại dịch chưa rõ ra sao, thì giờ thành quả đã đến. Đó là sự kiên nhẫn, chờ đợi. Bạn cần nhìn xa, nhìn rộng, kiên nhẫn và lỳ lợm thì kết quả sẽ đến mỹ mãn. Nhưng trước mắt hãy học cách né "mua đỉnh" đã.

Bản thân tôi cũng chẳng khá hơn là mấy, bước vào TTCK ngay đầu đỉnh 2007, gãy cổ và tưởng đã ra đi tìm đường cứu nước. Phải mất đúng 11 năm sau tôi mới quay lại cái điểm tôi mua đỉnh ngày ấy. Nhưng cũng may mắn tôi đã hồi sinh và thầm nói với bản thân sẽ không bao giờ mua đỉnh thêm lần nào nữa. Ít nhất đến giờ này chưa vấp lại lỗi cũ. Chính vì vậy tôi rất mong muốn chia sẻ với mọi người câu chuyện này hi vọng chúng ta sẽ né được vết xe đổ của người đi trước. Bởi khi sai lầm xảy ra, chúng ta phải trả giá ít nhất 1 chục năm mới có thể quay về chỗ cũ. Tôi mất 11 năm, cty nào đó cũng mất 10 năm rồi, giờ vẫn chưa quay lại đỉnh cao, và hàng ngàn hàng vạn người nông dân có lẽ không thể quay lại bờ nữa. Nên hãy luôn cân nhắc cẩn thận trước khi ENTER!!!