Dự thảo Thông tư "Made in Vietnam": Còn nhiều vướng mắc

Rất nhiều ý kiến góp ý đã được đưa ra tại Hội thảo lấy ý kiến dự thảo Thông tư quy định về cách xác định sản phẩm, hàng hóa là sản phẩm, hàng hóa của Việt Nam hoặc sản xuất tại Việt Nam.

Còn nhiều vướng mắc

Còn nhiều băn khoăn vì sự “dẫn chiếu vòng” của Thông tư, bà Trần Thị Thu Hương - Giám đốc Trung tâm Xác nhận chứng từ thương mại VCCI nêu vấn đề: “Ở phần 10 của điều 3 có nói đến khái niệm “xuất xứ Việt Nam” là hàng hóa Việt Nam theo quy định tại thông tư này. Vậy có được hiểu ngược lại, hàng hóa Việt Nam là hàng hóa có xuất xứ Việt Nam hay không? Nếu không muốn ghi nhãn là hàng hóa Việt Nam thì có được thay bằng hàng hóa xuất xứ Việt Nam trên nhãn hay không?”.

Dự thảo Thông tư "Made in Vietnam" cũng có những quy định được cho là tương đồng với Nghị định số 31/2018/NĐ-CP ngày 8/3/2018 của Chính phủ quy định chi tiết Luật Quản lý ngoại thương về xuất xứ hàng hóa và Thông tư 05/2018/TT-BCT của Bộ Công Thương quy định về xuất xứ hàng hóa. Vậy có cần thiết ban hành một thông tư riêng hay không? Thay vào đó, tại sao không chỉnh sửa, bổ sung trên nền các văn bản quy phạm pháp luật khác?

Bà Bùi Thị Thùy Dương - Chuyên viên nhãn hàng hóa (Bộ Khoa học và Công nghệ) góp ý kiến, khoản 5, Điều 10 Thông tư cho hay, hàng hóa được coi là không có xuất xứ Việt Nam nếu trải qua quá trình gia công đơn giản cuối cùng như phối trộn đơn giản các sản phẩm, dù cùng loại hay khác loại. Tuy nhiên rất nhiều loại hàng hóa chỉ phối trộn với một loại phụ gia cũng có thể khiến thay đổi tính chất, chất lượng hàng hóa và dễ dẫn đến chuyện nhập nhèm khi doanh nghiệp muốn giả mạo xuất xứ hàng hóa.

Nhiều ý kiến của các doanh nghiệp, hiệp hội cũng băn khoăn rằng Thông tư quy định tỷ lệ giá trị gia tăng 30% trở nên mới được coi là hàng hóa Việt Nam. Với những loại hàng hóa giá trị gia tăng dưới 30% sẽ thể hiện xuất xứ ra sao trên hàng hóa.

Ông Trần Quang Trung - Chủ tịch Hiệp hội Sữa Việt Nam chia sẻ, với mặt hàng sữa bột trẻ em, phải nhập khẩu nhiều loại vitamin, khoáng chất từ nước ngoài để tạo ra sữa dinh dưỡng. Thậm chí nhiều doanh nghiệp phải đầu tư trang trại bò sữa từ nước ngoài rồi nhập khẩu nguyên liệu về Việt Nam để sản xuất. Nhưng về Việt Nam, chi phí bỏ ra cho việc sử dụng chất xám để nghiên cứu, tạo ra sản phẩm sữa cuối cùng thì rất lớn. Vậy hàng hóa đó có đc coi là xuất xứ Việt Nam không? Nếu không, ghi nhãn như thế nào cho hợp lý?

Trực tiếp giải đáp các thắc mắc của diễn giả, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh nêu rõ, thực tế, Nghị định 31 và Thông tư 05, thậm chí là Nghị định 43/2017/NĐ-CP ngày 14/4/2017 của Chính phủ về nhãn hàng hóa đã có những quy định về nhãn hàng hóa, xuất xứ hàng hóa. Tuy nhiên, các văn bản này chỉ quy định xuất xứ hàng hóa với hàng xuất khẩu. Do đó, việc ban hành một Thông tư độc lập về hàng hóa sản xuất và lưu hành ở Việt Nam là việc cấp thiết hiện nay.

Về việc ghi địa chỉ thay vì ghi xuất xứ hàng hóa, từ năm 1996, Chính phủ cho phép ghi địa chỉ thay cho xuất xứ hàng hóa. Nhưng từ khi Nghị định 43 được ban hành thì việc này không được phép, doanh nghiệp buộc phải ghi xuất xứ cho hàng hóa.

Với trường hợp hàng hóa có giá trị gia tăng nhỏ hơn 30% thì không thể ghi là sản phẩm, hàng hóa Việt Nam. Trong trường hợp này, Nghị định 43 quy định cho phép doanh nghiệp được ghi xuất xứ ở bất cứ nước nào trong tầm hiểu biết tốt nhất của mình, miễn không vi phạm pháp luật.

Song song với việc giải thích thắc mắc của các đơn vị, doanh nghiệp, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh khẳng định, Bộ Công Thương sẽ nghiêm túc tiếp thu các góp ý trên tinh thần cầu thị để xây dựng một thông tư hoàn thiện, mang lại lợi ích lớn nhất cho doanh nghiệp.