Dự án cấp nước nghìn tỷ có nguy cơ đổ bể

Sau nhiều nỗ lực, dự án cấp nước thô với quy mô 1.260 tỷ đồng trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá đã và đang hoàn thiện những bước cuối cùng để triển khai. Nhưng mới đây bỗng dưng dự án bị dừng lại, có nguy cơ rẽ đi hướng khác chỉ vì một doanh nghiệp được thành lập chưa đầy hai tháng...

Dự án lớn

Dự án “Xây dựng hệ thống cấp nước thô chuỗi đô thị dọc QL47, TP.Thanh Hoá và vùng phụ cận” (từ đây viết là dự án) được UBND tỉnh Thanh Hoá khởi động từ năm 2017. Đây là dự án lớn, có ý nghĩa xã hội cao. Dự án sẽ xây dựng trạm bơm nước thô ở đập Bái Thượng thuộc thôn Xuân Tân, xã Xuân Bái, huyện Thọ Xuân. Công suất thiết kế là 300.000m3/ngày đêm; giai đoạn 1 là 150.000m3/ngày đêm với 8 máy bơm. Cùng với đó là xây dựng tuyến ống dẫn nước thô từ địa điểm trên về các nhà máy sản xuất nước sạch dọc QL 47 và TP.Thanh Hoá với tổng chiều dài là 58km. Đây là dự án công trình kỹ thuật, nhóm B.

Dự án sử dụng vốn vay ODA của Chính phủ Hungary đã được Thủ tướng Chính phủ đồng ý và cho lập Báo cáo đề xuất chủ trương tại văn bản số 10141/VPCP-QHQT ngày 23/9/2017.

Dự án có tổng mức đầu tư khoảng 1.260 tỷ đồng, trong đó vốn ODA khoảng 1.031 tỷ đồng. Trong 1.031 tỷ đồng này, vốn vay ODA được ngân sách trung ương cấp phát là hơn 825,4 tỷ đồng, vốn vay ODA do ngân sách tỉnh vay lại là 206,3 tỷ đồng. Vốn đối ứng từ ngân sách trung ương và địa phương khoảng 228 tỷ đồng. Giai đoạn chuẩn bị đầu tư từ năm 2018 đến năm 2020, giai đoạn thực hiện dự án từ tháng 1/2021 đến tháng 6/2024.

Dự án đã được UBND tỉnh Thanh Hoá bố trí 2 tỷ đồng vốn đối ứng từ nguồn ngân sách để thực hiện công tác chuẩn bị đầu tư. Đến nay, Ban QLDA các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn (chủ đầu tư) đã hoàn thành lập Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư, UBND tỉnh Thanh Hoá đã trình Bộ KHĐT thẩm định để báo cáo Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo quy định; Dự án cũng đã được Bộ TNMT phê duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường...

Đáng chú ý, ngày 7/6/2018, Văn phòng Chính phủ có công văn số 5372/VPCP-QHQT thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh. Theo đó, Chính phủ giao Bộ KHĐT chủ trì phối hợp với các bộ, ngành liên quan “khẩn trương hoàn tất hồ sơ, bảo đảm tranh thủ được nguồn vốn ODA của Chính phủ Hungary trong thời gian còn hiệu lực của Hiệp định khung tài trợ đã ký giữa hai Chính phủ; trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư”.

Nguy cơ dừng lại vì DN... “trên trời rơi xuống”

Công tác chuẩn bị đầu tư đang rất khẩn trương theo đúng quy định thì bỗng dưng, ngày 22/7/2019, Công ty CP đầu tư - XNK Thanh Bình (Công ty Thanh Bình) có hồ sơ đề nghị chấp thuận chủ trương đầu tư dự án hầu như trùng với dự án tỉnh Thanh Hoá đang triển khai. UBND tỉnh Thanh Hoá đã chỉ đạo các sở ngành cho ý kiến.

Theo Ban QLDA ĐTXD các công trình nông nghiệp và PTNT Thanh Hoá, Công ty Thanh Bình mới thành lập được 1 tháng “chưa có kinh nghiệm về thi công và quản lý, kinh doanh công trình cấp nước”. Về tài chính thì “chưa đủ cơ sở chứng minh sự đáp ứng về mặt tài chính, tiềm ẩn nhiều rủi ro, dẫn tới khả năng không hoàn thành dự án” và “giá bán nước thô do DN đưa ra để tính hiệu quả kinh tế là không có cơ sở vì giá thành năm 2022 tại TP. Thanh Hoá sẽ có khả năng là 15.000 đồng/m3, cao hơn hiện nay là 5.500 đồng/m3”.

Theo ông Nguyễn Văn Nam - Trưởng ban QLDA, nếu để Công ty Thanh Bình làm chủ đầu tư thì nguy cơ dự án không hoàn thành, mất cơ hội tiếp cận nguồn vốn ODA, hoặc nếu hoàn thành thì giá nước sạch sẽ rất cao, gây ra nhiều hệ luỵ tiêu cực đến nền kinh tế.

Ngày 16/8/2019, Sở KHĐT có văn bản tổng hợp ý kiến của các đơn vị. Theo đó, đa số các sở ngành không đồng ý hoặc đồng ý chung chung về chủ trương đầu tư đường nước thô, không nói rõ về dự án của Công ty Thanh Bình. Sau khi tổng hợp, phân tích, Sở KHĐT tỉnh Thanh Hoá cũng cho rằng, “Công ty Thanh Bình là DN mới thành lập, hồ sơ đề xuất dự án chưa cung cấp các tài liệu có liên quan để đánh giá trình độ và năng lực quản lý, kinh nghiệm thực hiện dự án”.

Tuy vậy, Sở KHĐT vẫn đưa ra đề xuất, là do dự án vay vốn ODA đã được Thường vụ Tỉnh uỷ và Thường trực HĐND tỉnh thống nhất chủ trương đầu tư nên bây giờ đề xuất Tỉnh uỷ, HĐND xem xét lại.

Công ty Thanh Bình được thành lập ngày 10/7/2019 do ông Ngô Ngọc Tùng (thường trú tại phường Đông Hải, Q.Hải An, TP.Hải Phòng) làm Tổng giám đốc. Địa chỉ trụ sở tại số 17 Lê Hữu Lập, P.Lam Sơn, TP.Thanh Hoá. Đáng lưu ý, khi PV đến thì địa chỉ này chỉ là đại lý cửa hàng bán buôn bán lẻ quần áo, không ai biết gì về Công ty Thanh Bình, không ai biết ông Tùng là ông nào.