Dragon Capital: Quy mô thị trường tăng trưởng hàng chục lần, khối ngoại không còn dẫn dắt cuộc chơi

Thị trường chứng khoán Việt Nam đã khác biệt rất nhiều so với 5-10 năm trước cả về độ rộng và độ sâu. Sự tăng trưởng đã không còn được tính bằng lần mà lên tới hàng chục lần

TS. Lê Anh Tuấn, Giám Đốc Tư vấn Đầu tư của Dragon Capital đã bắt đầu như vậy khi nói về một thập kỷ tăng trưởng rực rỡ của thị trường chứng khoán Việt Nam, tại hội thảo trực tuyến diễn ra chiều ngày 9/4, với chủ đề "Dòng tiền đang về đâu?".

VIỆT NAM VẪN LÀ MỘT TRONG CÁC NƯỚC ĐỊNH GIÁ THẤP NHẤT KHU VỰC

Sự khác biệt của thị trường chứng khoán trong một thập kỷ qua được minh chứng qua các chỉ số khá ấn tượng.

Vốn hoá thị trường đã tăng từ mức 40 tỷ USD (năm 2010) lên 250 tỷ USD (hiện tại).

Số lượng công ty niêm yết tăng rất nhanh nhưng quan trọng hơn là số lượng công ty có giá trị vốn hoá lớn hơn 1 tỷ USD. Năm 2010 con số này mới là 8 công ty trong khi hiện tại đang là 42 công ty.

Đặc biệt, số lượng công ty có giá trị vốn hoá lớn trên 10 tỷ USD hiện nay là 3 công ty so với thời điểm năm 2010 là chưa có công ty nào.

Thanh khoản thị trường đạt 825 triệu USD/ngày, gấp 6,3 lần so với mức hơn 130 triệu USD/ngày của năm 2010.

Về mặt định giá, có thể choáng ngợp với một số cổ phiếu đã tăng100%, bên cạnh mức tăng trung bình là 50-70%. Tuy nhiên, đó là mức tăng từ đáy từ đợt cuối Covid. Top 60 cổ phiếu có lợi nhuận tăng trưởng sau thuế tăng 30%, định giá PE khoảng 12 lần. Nếu xét trong khu vực thì Việt Nam vẫn là một trong các nước định giá thấp nhất khu vực. Theo Giám đốc tư vấn đầu tư của Dragon Capital, việc định giá bằng các nước trong khu vực sẽ cần thêm thời gian, ít nhất là 3-5 năm, do cơ sở nhà đầu tư của chúng ta chưa theo kịp.

KHỐI NGOẠI KHÔNG CÒN DẪN DẮT CUỘC CHƠI?

Tuy nhiên, điều khác biệt lớn nhất sau một thập kỷ tăng trưởng của thị trường chứng khoán Việt Nam vừa qua được đánh giá cao là việc thị trường đã thoát khỏi cái "bóng" của vốn ngoại.

"Thị trường chứng khoán không còn phụ thuộc vào dòng vốn nước ngoài. Bởi vậy, chúng ta không còn quá lo lắng mỗi khi khối ngoại giao dịch đột biến. Thay vào đó, nhà đầu tư cá nhân đã tăng trưởng mạnh và hoạt động rất tích cực", Giám đốc tư vấn đầu tư của Dragon Capital cho hay.

Trong quá khứ, ảnh hưởng của vốn ngoại khá mạnh, đặc biệt là giai đoạn những năm 2017-2018. "Cứ khối ngoại đi vào thì thị trường đi lên, khối ngoại rút ra thị trường đi xuống. Tuy nhiên thời gian gần đây hoạt động khối ngoại không còn ảnh hưởng quá lớn tới thị trường nữa", ông Tuấn phân tích.

Dẫn chứng thêm cho sự "độc lập" của thị trường chứng khoán, ông Tuấn cho biết: "Từ lúc dịch Covid-19 (tháng 2/2020) đến nay, khối ngoại bán ròng gần 3 tỷ USD nhưng thị trường vẫn tăng trưởng rất tốt. Nhà đầu tư cá nhân tham gia rất mạnh kể từ tháng 3/2020".

GDP BÌNH QUÂN ĐẠT 5.000 TỶ ĐỒNG, TÀI KHOẢN NHÀ ĐẦU TƯ TĂNG VỌT

Theo số liệu vừa công bố từ Trung tâm Lưu ký chứng khoán, số lượng tài khoản do nhà đầu tư cá nhân trong nước mở mới tháng 3/2021 tăng vọt lên mức 113.191 tài khoản, cao nhất trong lịch sử thị trường. Trước đó, kỷ lục lịch sử được ghi nhận là tháng 1/2021 với 86.107 tài khoản cá nhân trong nước.

Đặc biệt, số tài khoản do nhà đầu tư cá nhân nước ngoài mở mới trong tháng 3 cũng xác lập kỷ lục với 502 tài khoản, mức cao nhất kể từ tháng 5/2018. Hiện tổng số tài khoản do nhà đầu tư cá nhân nước ngoài mở tại thị trường chứng khoán Việt Nam đạt 32.391 tài khoản.

Tháng 3/2021 cũng ghi nhận số tài khoản của tổ chức đầu tư nước ngoài tăng trở lại sau khi nhóm nhà đầu tư tổ chức này đóng tài khoản nhiều hơn mở mới trong tháng 2. Cụ thể, đã có thêm 33 tài khoản tổ chức mở mới trong tháng 3, nâng tổng số tài khoản tổ chức lên 3.983 tài khoản.

2021 CÓ THÊM 30.000 TỶ ĐỒNG BƠM CHO MARGIN

"Khi không phải lo cơm áo gạo tiền hàng ngày, người dân bắt đầu đầu tư vào sản phẩm tài chính", ông Tuấn lý giải hiện tượng bùng nổ tài khoản giao dịch chứng khoán mới.

Theo DC, số liệu GDP bình quân đầu người -do Tổng cục Thống kê công bố, khoảng 3.700 USD/năm. Nhưng theo cách tính của DC, thực tế còn cao hơn.

"Nếu tính GDP trên đầu người dựa vào thu nhập, nếu tính lương thưởng của 1.600 doanh nghiệp trên sàn chia cho nhân viên, đạt trên 10.000 USD/người. Số doanh nghiệp trên sàn thuê hơn 2 triệu lực lượng lao động, khá đại diện cho nền kinh tế. Nếu tính thêm cả các khu vực doanh nghiệp FDI, nông thôn, doanh nghiệp tư nhân... thì GDP bình quân đầu người tối thiểu là 5.000 USD/ng.

Tại sao mức đó quan trọng? và khi GDP bình quân đầu người đã vượt mốc 5.000 USD thì tác động thế nào tới thị trường chứng khoán?.

Theo ước tính của chuyên gia Dragon Capital, thu nhập bình quân đầu người của Việt Nam khoảng 5.000 USD/đầu người. Kinh nghiệm tại Đài Loan (Trung Quốc) vào những năm 80-88 cho thấy, GDP/đầu người vượt 5.000 USD thì lượng nhà đầu tư cá nhân tham gia thị trường chứng khóan tăng rất mạnh trong những năm tiếp theo.

"Vì khi vượt mức 5.000 USD/người thì chúng ta không phải lo cơm áo gạo tiền hàng ngày, người dân bắt đầu đầu tư vào sản phẩm tài chính, dẫn đến bùng nổ về số lượng tài khoản mở tại Việt Nam. Điều này phần nào lý giải cho hiện tượng: không phải người dân Việt Nam ở nhà Covid rảnh mở tài khoản đâu mà do nhiều yếu tố cộng lại", ông Tuấn cho biết.

Liên quan đến tiền cho vay ký quỹ tại công ty chứng khoán - vốn được xem là chỉ báo cực kỳ quan trọng về rủi ro của thị trường, đang ở trong tình trạng gần như không còn tiền để vay. Theo ông Tuấn, lý do là vì lượng margin/vốn chủ sở hữu đã tăng tương đối, tuy nhiên vì "nút thắt cổ chai" giai đoạn năm 2017-2020, vốn chủ sở hữu của các công ty chứng khoán tăng lên quá thấp, không đuổi kịp tốc độ tăng trưởng của thị trường.

Theo tính toán của Dragon Capital, vốn chủ sở hữu của các công ty chứng khoán sẽ tăng lên mức 650 triệu USD, tương đương với mức tăng khoảng 30.000 tỷ đồng (tăng 30-35%) dành cho vay ký quỹ thêm trong năm 2021.