Đồng nhân dân tệ đạt mức thấp kỉ lục trong 11 năm, Trung Quốc kiểm soát thế nào?

Đồng Nhân dân tệ của Trung Quốc đang được theo dõi chặt chẽ trong bối cảnh nền kinh tế của nước này đang chậm lại và Bắc Kinh vẫn bị khóa trong cuộc chiến thương mại với Hoa Kỳ đã làm chao đảo thị trường toàn cầu một năm trở lại đây.

Vào thứ Hai, Đồng nhân dân tệ nội địa đã giảm xuống mức thấp chưa từng thấy kể từ tháng 2 năm 2008 và đồng nhân dân tệ ra nước ngoài đã giảm xuống mức yếu nhất kể từ khi nó bắt đầu được giao dịch trên thị trường quốc tế vào khoảng năm 2010.

Sự leo thang những căng thẳng gần đây khiến các nhà phân tích và đầu tư tự hỏi Bắc Kinh sẽ cho phép đồng tiền này suy yếu đến mức nào?

Dưới đây là một góc nhìn về cách Trung Quốc kiểm soát đồng nhân dân tệ của mình

Một loại tiền tệ, hai tỷ giá hối đoái

Không giống như các loại tiền tệ lớn khác như đồng đô la Mỹ hoặc đồng yên Nhật Bản, có tỷ giá hối đoái thả nổi tự do, Trung Quốc luôn duy trì kiểm soát chặt chẽ tỷ giá nhân dân tệ trên đại lục.

Mỗi buổi sáng, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) đặt ra một thứ gọi là “trung điểm”, dựa trên mức đóng cửa nhân dân tệ ngày hôm trước và trích dẫn từ các đại lý liên ngân hàng.

Tiền tệ sẽ được phép giao dịch trong một phạm vi hẹp 2% trên hoặc dưới tỷ lệ "trung điểm" trong ngày. Nếu nó đi quá xa, ngân hàng Trung ương Trung Quốc sẽ bước vào để mua hoặc bán đồng nhân dân tệ, để giảm sự biến động hàng ngày của nó. Tỷ giá hối đoái này được gọi là tỷ giá nhân dân tệ nội địa.

Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc, chịu ảnh hưởng lớn từ chính phủ Trung ương, đặt ra trung điểm hàng ngày để đưa ra hướng đi cho thị trường và hướng dẫn tiền tệ. Đồng nhân dân tệ nội địa được quản lý chặt chẽ đã suy yếu khoảng 4% so với đồng đô la trong tháng này.

Đồng nhân dân tệ cũng giao dịch ở bên ngoài Trung Quốc đại lục, không chỉ ở Hồng Kông mà còn ở Singapore, London và New York.

Được biết đến như đồng nhân dân tệ ra nước ngoài, đồng này không được kiểm soát chặt chẽ như đồng nhân dân tệ nội địa. Cung và cầu thị trường cũng ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái đồng nhân dân tệ ra nước ngoài, nhưng khối lượng giao dịch tương đối nhỏ hơn.

PBOC ảnh hưởng đến đồng nhân dân tệ ra nước ngoài như thế nào?

Theo các chuyên gia, ngân hàng Trung ương Trung Quốc muốn duy trì sự chênh lệch nhỏ giữa đồng nhân dân tệ trong và ngoài nước vì chúng là cùng một loại tiền tệ.

Họ nói rằng nếu tỷ giá ở bên ngoài lệch quá xa so với con số nội địa, ngân hàng Trung ương sẽ can thiệp để làm giảm sự biến động và chống đỡ sự chênh lệch tiền tệ bằng cách sử dụng dự trữ ngoại hối rộng lớn, trị giá hơn 3 nghìn tỷ đô la Mỹ, theo số liệu vào tháng Bảy.

Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc cũng có thể dựa vào các ngân hàng quốc doanh để tham gia vào thị trường nước ngoài và đổi đô la lấy nhân dân tệ.

Để ngăn đồng nhân dân tệ ra nước ngoài mất giá quá nhanh, ngân hàng Trung ương Trung Quốc cũng phát hành các loại tín phiếu ngắn hạn nhân dân tệ ở Hồng Kông, về cơ bản để tăng tính thanh khoản từ thị trường và tăng chi phí vay cho đồng nhân dân tệ, khiến cho đồng Nhân dân tệ ở nước ngoài đắt đỏ hơn

Đầu tháng này, ngân hàng trung ương đã phát hành 30 tỷ tín phiếu nhân dân tệ (4,19 tỷ USD) ở nước ngoài tại Hồng Kông - đưa tổng số tín phiếu ra nước ngoài tăng lên 120 tỷ nhân dân tệ kể từ tháng 11 năm 2018.

Vào tuần trước, lần đầu tiên Trung Quốc đã cho phép đồng tiền của mình suy yếu vượt qua mức 7 nhân dân tệ so với một đồng đô la vào đầu tháng 8 kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008. Điều đó đã khiến Bộ Tài chính Hoa Kỳ chỉ định Bắc Kinh là một kẻ thao túng tiền tệ. Sau đó, PBOC đã đặt mức “trung điểm” của đồng nhân dân tệ ở mức vượt quá 7 lần đầu tiên sau 11 năm vào ngày 8 tháng 8.

Nhiều chuyên gia ngân hàng tại Hồng Kông nói với CNBC rằng mức độ "trung điểm" tiếp theo của Trung Quốc có thể là khoảng 7,25 và tùy thuộc vào sự phát triển của cuộc chiến thương mại Hoa Kỳ - Trung Quốc, nó có thể còn yếu hơn nữa nếu mức thuế tăng thêm.

Một loại tiền tệ yếu hơn làm cho xuất khẩu của Trung Quốc rẻ hơn và cạnh tranh hơn trên thị trường quốc tế, và có khả năng có thể bù đắp một số tác động từ thuế quan.

Tuy nhiên, không có khả năng Bắc Kinh sẽ để đồng nhân dân tệ mất giá quá nhanh.

Đó là vì sợ rằng đồng nhân dân tệ suy yếu nhanh chóng có thể dẫn đến dòng vốn đầu tư trong nước sẽ chuyển ra ngoài do sự bất ổn về tâm lý và các nhà đầu tư lo ngại rằng tài sản của họ sẽ mất giá. Cũng có những lo ngại về việc thị trường tín dụng đóng băng và điều kiện tài chính trong nước thắt chặt, giống như sau khi đồng nhân dân tệ giảm 2% trong năm 2015. Thực tế đã phải mất nhiều năm Trung Quốc mới ổn định được dòng vốn chảy ra kể từ sự kiện đó.

Nỗ lực quốc tế hóa

Về mặt kinh tế, làm cho đồng nhân dân tệ trở nên quốc tế hóa hơn là ưu tiên hàng đầu của Trung Quốc, theo một số chuyên gia.

Trung Quốc đã tăng tốc nỗ lực quốc tế hóa tiền tệ của mình sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu khi Bắc Kinh tạo ra cái gọi là thị trường trái phiếu dim sum - hay trái phiếu bằng đồng nhân dân tệ phát hành bên ngoài đại lục - và cho phép đồng Nhân dân tệ giao dịch xuyên biên giới

Về phần mình, Bắc Kinh muốn có thêm sức mạnh định giá cho các mặt hàng quan trọng, như dầu, và giá tài sản, như vàng. Đất nước này muốn đồng nhân dân tệ trở thành đồng tiền dự trữ hàng đầu, giống như đồng đô la Mỹ.

“Tình trạng đồng đô la là đồng tiền chủ chốt trên thị trường tài chính toàn cầu cho phép Hoa Kỳ vay mà không bị trừng phạt, đồng thời không làm giảm tình cảm của nhà đầu tư đối với các tài sản của Mỹ”, chủ ngân hàng có trụ sở tại Hồng Kông giải thích. “Nếu đồng nhân dân tệ trở thành đồng tiền dự trữ phổ biến, nó có thể cho phép Trung Quốc phát hành thêm nợ để quản lý tốt hơn nhu cầu trong nước”

Đồng nhân dân tệ thực tế đã gia nhập rổ tiền tệ dự trữ của Quỹ tiền tệ quốc tế năm 2016. Nhưng với một thỏa thuận thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc ngày càng không chắc chắn, mối quan hệ nhân dân tệ với đồng đô la vẫn được các nhà đầu tư và các nhà kinh tế theo dõi chặt chẽ.