Đông Nam Á vượt Mỹ để trở thành đối tác thương mại lớn thứ 2 của Trung Quốc

Thương mại hàng hóa Mỹ – Trung Quốc trong vòng 1 năm qua giảm 14% xuống 258,3 tỷ USD. Trong xuất khẩu, Mỹ chịu cú sốc suy giảm lớn hơn.

Mỹ đang mất đi tầm quan trọng trong vị thế đối tác thương mại lớn của Trung Quốc khi mà chiến tranh thương mại kéo dài; trong nửa đầu năm 2019, Mỹ rớt xuống vị trí thứ 3 sau Liên minh châu Âu (EU) và Đông Nam Á.

Theo thống kê của Nikkei, thương mại hàng hóa Mỹ – Trung Quốc trong vòng 1 năm qua giảm 14% xuống 258,3 tỷ USD. Trong xuất khẩu, Mỹ chịu cú sốc suy giảm lớn hơn.

Đối với phía Trung Quốc, hàng nhập khẩu từ Mỹ bao gồm chủ yếu nông sản và năng lượng hoàn toàn dễ kiếm nguồn thay thế từ nơi khác.

Về chiều ngược lại, nhiều hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc như máy tính, điện thoại di động hay nhiều sản phẩm điện tử khác sẽ cần nhiều thời gian để phía Mỹ có thể điểu chỉnh.

Dù xuất khẩu từ Trung Quốc sang Mỹ giảm 8% xuống 199,4 tỷ USD, xuất khẩu Mỹ sang Trung Quốc giảm 30% xuống 58,9 tỷ USD, nếu chỉ tính riêng tháng 6/2019.

Phát ngôn viên Hải quan Trung Quốc, ông Li Kuiwen, nhận xét: “Các điều kiện bên ngoài đang khá phức tạp và rối rắm, còn nhiều thách thức mới có được dòng chảy thương mại ổn định”.

Trung Quốc đang tìm kiếm một số thị trường lớn khác để bù lại thiếu hụt từ Mỹ. Thương mại giữa Trung Quốc với EU, EU từng vượt Mỹ để trở thành đối tác thương mại lớn của Trung Quốc vào năm 2004, tăng 5% trong nửa đầu năm 2019 lên 337,9 tỷ USD.

Thương mại với nhóm các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) tăng 4% lên 291,8 tỷ USD, vượt qua Mỹ. Nếu căng thẳng Mỹ – Trung Quốc tiếp tục, ASEAN có thể vượt qua Mỹ trong thương mại với Trung Quốc tính chung trong cả năm 2019.

Xuất khẩu từ Trung Quốc sang Việt Năm tăng 14% khi mà nhiều doanh nhân Trung Quốc chuyển nguyên liệu, máy móc sang Việt Nam để thành lập thêm địa điểm sản xuất mới tại Việt Nam. Ít nhất có một phần trong số này chuyển sản xuất sang Việt Nam nhằm né thuế của Mỹ áp với hàng hóa sản xuất tại Trung Quốc.

Việc xem xét kỹ từng loại mặt hàng cho thấy chiến tranh thương mại đang thay đổi dòng chảy hàng hóa như thế nào. Ví dụ, Mỹ áp thuế 10% với sản phẩm đồ nội thất Trung Quốc vào tháng 9/2019, đến tháng 5/2019, Mỹ tăng thuế với sản phẩm này lên 25%.

Xuất khẩu hàng nội thất của Trung Quốc sang Mỹ trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 5/2019 giảm 11% xuống 3,7 tỷ USD, xuất khẩu của Trung Quốc sang các nước Đông Nam Á nói chung tăng 30% lên 1 tỷ USD.

Một nhà quản lý doanh nghiệp tại tỉnh Hà Bắc – Trung Quốc cho biết các khách hàng Mỹ đang đòi giá cao hơn để làm giảm tác động của thuế quan, nhiều công ty đã bắt đầu từ chối đơn hàng từ Mỹ. Xuất khẩu các sản phẩm bán dẫn từ Trung Quốc sang Mỹ giảm 29% trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 5/2019.