Đời người cần nhất 6 loại tư duy, trẻ kiếm tiền như nước, già nhàn nhã hưởng thành quả

Giáo sư tâm lý học Đại học Stanford Carol Dweck đã đề cập trong cuốn sách có tên "Tăng trưởng suốt đời": Điều quyết định sự khác biệt giữa con người không phải là tài năng hay sự siêng năng mà là cách tư duy.

01. Tư duy hàng đầu trong giao tiếp: Kể chuyện

Vào năm Kiến An thứ 22, Tào Tháo từng hỏi Tuân Du, Dương Tu, Trần Quần về việc lập người thừa kế. Những câu trả lời mà những người này đưa ra thường dài dòng hoặc quá mang tính mục đích.

Sau đó Tào Tháo đến gặp Giả Hủ và hỏi ý kiến. Giả Hủ không nói thẳng mà dẫn lại câu chuyện cũ giữa Viên Thiệu và Lưu Biểu. Viên Thiệu lập con trai thứ 3 lên làm vua, từ đó khơi dậy sự oán giận của con trai cả, sau đó, hai anh em tương tàn và dễ dàng bị Tào Tháo loại bỏ. Lưu Biểu cũng lập con thứ Lưu Tông khiến con cả trốn đi xa và đóng quân ở Giang Hạ.

Khi Tào Tháo đưa quân về phía nam, Lưu Tông, nhanh chóng đầu hàng. Nói xong, Giả Hủ ý này và biết rằng Giả Hủ kể chuyện này để thuyết phục mình không bỏ con trưởng mà lập các em, để không gây bất hòa giữa các anh em. Vì vậy, ngay sau đó, ông đã lập con trai cả Tào Phi làm người thừa kế.

Khi giao tiếp với người khác, cảm xúc sẽ luôn đi trước lý trí.

Không ai thích những sự thật phũ phàng, lạnh lùng, cho dù đề xuất của bạn có đúng đến đâu.

Một câu chuyện hay và thuyết phục còn hơn là một đống sự thật vĩ đại.

02. Tư duy hàng đầu để kiếm tiền: lòng vị tha (mang lại lợi ích cho người khác)

Tôi đã đọc được một câu chuyện trong cuốn "Cách làm" (tạm dịch) của Kazuo Inamori.

Năm 1973, nhiều công ty ở Nhật Bản sa thải nhân viên. Kyocera cũng bị ảnh hưởng, với số lượng đơn đặt hàng giảm xuống còn 1/10 so với mức ban đầu. Nhưng trong giai đoạn khó khăn đó, Inamori không hề sa thải một nhân viên nào. Ông cho phép 1/10 số người tiếp tục làm việc, số còn lại đi học hoặc dọn dẹp, nhưng họ vẫn được trả lương.

Các nhân viên rất biết ơn Inamori Kazuo và cố gắng tìm mọi cách giúp công ty vượt qua khó khăn. Kết quả này đúng với những gì Kazuo Inamori đã nói: "Mọi thành công đều bắt nguồn từ lòng vị tha".

Nói cách khác, giá trị quý giá nhất là lòng vị tha. Mọi thứ đều gói trong sự tương hỗ giữa mọi người. Tất cả những phần thưởng tốt đẹp bạn nhận được đều đến từ giá trị bạn tạo ra cho người khác.

Chiếc ô bạn cầm cho người khác sẽ trở thành mái nhà che mưa cho bạn trong tương lai. Lối thoát mà bạn để lại cho người khác cuối cùng sẽ trở thành con đường của riêng bạn. Không ai muốn làm việc với một người ích kỷ, và không ai thích làm việc với một người luôn so đo. Lòng vị tha tối thượng là lợi ích cá nhân tốt nhất.

03. Tư duy cấp cao nhất trong giải quyết mọi việc: tư duy ngược

Nhà văn nổi tiếng Dan Heath đã đề xuất một khái niệm gọi là "tư duy ngược": Khi gặp vấn đề, đừng vội giải quyết mà hãy nhìn ngược lại và truy tìm nguồn gốc. Chỉ bằng cách này, vấn đề mới có thể được giải quyết.

Nhà giáo dục John Dewey, khi còn học ở trường, lớp của ông có nhiều muỗi đến nỗi nhiều bạn cùng lớp của ông đã bị cắn và không thể tập trung trong lớp. Tan học, cô giáo yêu cầu học sinh mang theo dụng cụ riêng và chuẩn bị cho hoạt động diệt muỗi. Ngày thứ hai, các bạn mang theo nhiều dụng cụ khác nhau như vỉ diệt muỗi, màn chống muỗi, máy diệt muỗi, v.v.

Nhưng Dewey mang theo liềm. Các bạn cùng lớp đều cười nhạo sự thiếu hiểu biết của ông, và sau đó họ bắt đầu diệt muỗi. Nhưng dù cố gắng tới đâu muỗi vẫn không ngừng bay ra.

Lúc này, người ta nhìn thấy Dewey đang đứng trên bãi cỏ ngoài cửa sổ, vung mạnh chiếc liềm của mình. Khi cỏ dại bị cắt đi, từng đàn muỗi bay lên không trung và bay đi xa.

Điều này làm tôi nhớ đến một nguyên tắc làm việc được đề cập trong "Phương pháp tư duy sơ đồ của McKinsey" - đừng chơi trò đập chuột. Việc giải quyết vấn đề không thể giống như việc đánh một con chuột chũi, hạ gục chúng ở bất cứ nơi nào chúng xuất hiện.

Theo cách này, vấn đề sẽ không bao giờ thực sự được giải quyết. Khi gặp vấn đề, người bình thường thay đổi kết quả, người xuất sắc thay đổi nguyên nhân, chuyên gia hàng đầu thay đổi suy nghĩ. Chỉ bằng cách truy ngược nguồn gốc, tập trung vào tình hình tổng thể và tìm ra những điểm mấu chốt của vấn đề, chúng ta mới có thể giành chiến thắng chỉ bằng một đòn.

04. Tư duy giao tiếp xã hội đỉnh cao: Lợi dụng lẫn nhau

Nhà xã hội học người Mỹ Homans cho rằng mối quan hệ gần gũi và lâu dài nhất trên thế giới chính là mối quan hệ giữa đất và cây.

Cây được đất nuôi dưỡng và phát triển thành những cây cao chót vót; đất hấp thụ những chiếc lá rụng mục nát và trở nên màu mỡ hơn.

Điều tương tự cũng xảy ra với các mối quan hệ xã hội lâu bền.

Có một câu chuyện như sau: Năm 1970, Jobs gặp nhà phát minh Wozniak qua lời giới thiệu của một người bạn cùng lớp. Khi đó, Woz đã lắp ráp máy tính Apple-1, cố gắng quảng bá nhưng gặp trở ngại khắp nơi. Chỉ có Jobs cho rằng đây là cơ hội kinh doanh tốt nên đã tận dụng mối quan hệ cá nhân của mình để bán máy tính cho Woz.

Sau này, khi Jobs đang làm việc tại Atari, ông gặp phải một vấn đề khó khăn và được yêu cầu thiết kế một sản phẩm trong vòng 4 ngày. Woz đến để giúp đỡ và với kỹ năng lập trình siêu việt của mình, anh đã giúp Jobs hoàn thành việc giao hàng đúng thời hạn quy định.

Logic cơ bản của tương tác xã hội thực chất là sự trao đổi lợi ích bình đẳng. Nếu bạn có khả năng cầm ô che mưa cho người khác thì người khác sẽ mở đường xây cầu cho bạn. Không có tình bạn vĩnh viễn, chỉ có lợi ích vĩnh viễn. Chìa khóa quyết định liệu một mối quan hệ có thể tồn tại lâu dài hay không nằm ở "vòng giá trị khép kín".

Khi bạn có giá trị trao đổi, bạn có thể khiến từ trường của chính mình, thu hút người khác hợp tác cùng bạn và tiến xa hơn.

05. Tư duy hàng đầu cho sự phát triển: nhìn lại

Fernando Pessoa nói: Không tính giấc ngủ, đời người chỉ có hơn 10.000 ngày. Nhiều người chỉ sống được một ngày vì họ lặp lại điều đó hơn 10.000 lần.

Điều này hoàn toàn đúng. Những người không biết nhìn lại, phản ánh và tổng hợp kinh nghiệm của mình giống như những cỗ máy đồng hồ, lặp đi lặp lại lao động cơ khí trong suốt cuộc đời.

Nhà lãnh đạo tài chính Howell từng tiết lộ rằng mỗi tối cuối tuần, ông đều xem xét lại công việc của mình trong tuần rồi tự hỏi bản thân: "Tuần này tôi đã làm gì? Điều gì đúng? Tôi có thể cải thiện công việc của mình bằng cách nào khác?"

Cuộc sống sẽ luôn gặp phải những cạm bẫy, kiểu này hay kiểu khác. Nếu bạn vấp ngã, nếu có thể đứng dậy, bạn sẽ trở nên mạnh mẽ hơn. Nhưng nếu có thể nhìn lại, tổng kết kinh nghiệm của mình để tránh đứng dậy khỏi hố này rồi rơi xuống hố tiếp theo thì những người như vậy là người khôn ngoan.

Như người ta thường nói: "Kẻ ngốc làm việc theo quán tính, người khôn ngoan tìm cách làm". Không ngừng học hỏi và nâng cấp từ kinh nghiệm, khoảng cách giữa bạn và các đồng nghiệp sẽ ngày càng rộng hơn.

Trước khi đi ngủ mỗi ngày, hãy đặt điện thoại xuống, nhìn lại trong 15 phút và nghĩ về cách bạn đã trải qua một ngày. Phản hồi kịp thời biến trải nghiệm thành bài học, biến sai lầm thành kinh nghiệm, điều này giúp bạn tránh được những con đường vòng và có một hành trình suôn sẻ trong suốt quãng đời còn lại.

06. Tư duy hàng đầu trong công việc: Tâm lý ông chủ

Một nhà văn người Trung Quốc có tên Lưu Đồng, sau khi tốt nghiệp đã làm việc trong một đài truyền hình, cùng đợt đó, có khoảng 10 sinh viên tốt nghiệp khác gia nhập cùng ông.

Khi đó, Lưu Đồng mỗi ngày đều rất bận rộn, quay phim và viết kế hoạch, thường xuyên làm thêm giờ đến tận khuya, làm việc hơn 15 tiếng.

Còn những người khác lại luôn tìm cách để chỉ phải làm việc không quá 6 giờ một ngày. Lưu Đồng cảm thấy không công bằng và phàn nàn với bạn bè: "Mọi người đều nhận được mức lương như nhau, tại sao chỉ có tôi là người làm việc vất vả?"

Sau khi nghe điều này, người bạn nói: "Cậu nghĩ như vậy là sai rồi. Thực tế thì chỉ có bấy nhiêu công việc và cậu đang ở trong một mối quan hệ cạnh tranh. Cậu càng làm nhiều, bạn càng có nhiều trải nghiệm, dần dần nó trở thành nhiều kinh nghiệm và sự phát triển. Thật ra là cậu đang đánh cắp cơ hội của người khác đấy." Những lời này đã đánh thức Lưu Đồng đang trong trạng thái bối rối. Từ sau đó, anh không còn quan tâm đến việc làm nhiều hay ít, chỉ tập trung vào công việc của mình.

Vài năm sau, trong khi những đồng nghiệp đó vẫn loay hoay, Lưu Đồng từng bước trưởng thành và trở thành phó giám đốc công ty.

Một nhà kinh tế từng nói: "Mỗi chúng ta, mỗi một giây phút, đều đang làm việc cho CV của chính mình."

Làm việc không chỉ vì tiền lương, quan trọng hơn là bạn có thể sử dụng nền tảng này để trau dồi bản thân và nâng cao giá trị của bản thân. Nếu luôn có tâm lý làm việc cho người khác, bạn sẽ giam cầm sự trưởng thành của chính mình.

Khi bạn làm việc với tư duy của một ông chủ, ngay cả khi cuối cùng bạn không trở thành ông chủ, khả năng và tầm nhìn của chính bạn cũng sẽ thay đổi.

***

Triết gia Nietzsche đã nói: Rắn không lột da sẽ chết và con người cũng không ngoại lệ. Để được tái sinh, tâm trí phải được chuyển hóa.

Trong thời đại luôn thay đổi này, nếu muốn có được chỗ đứng lâu dài, bạn phải học cách làm mới bản thân và tích cực tìm kiếm sự thay đổi. Nâng cấp suy nghĩ của bạn là cách tốt nhất để làm phong phú chính mình.