Đối đầu trên chiến trường Ukraine, T-90M của Nga hay M1 Abrams của Mỹ sẽ giành lợi thế?

Với việc Mỹ và phương Tây quyết định viện trợ các loại xe tăng chiến đấu chủ lực (MBT) hiện đại, trong đó có M1 Abrams cho Ukraine, giới quan sát quân sự đang chờ đợi khả năng đụng độ thực tế giữa dòng MBT hiện đại của Mỹ với phiên bản MBT nâng cấp T-90M Proryv (tạm dịch là Đột phá) của Nga trên chiến trường Ukraine.

Cả 2 dòng MBT đều được đánh giá cao và đã có những chiến lệ trên chiến trường. Vậy dòng MBT nào sẽ giành lợi thế xét trên các yếu tố: Hỏa lực, cơ động, giáp bảo vệ và khả năng kết nối thông tin chiến trường.

Hỏa lực: Thanh xuyên DU liệu có lợi hại hơn AT-11 Sniper?

Không khó để nhận diện xe tăng M1 Abrams rất nổi tiếng với đạn chống tăng dưới cỡ sử dụng thanh xuyên làm từ hợp kim Uranium nén hay DU danh tiếng. Sức mạnh của loại vũ khí này từng được minh chứng trong chiến tranh Vùng Vịnh khi bắn hạ nhiều xe tăng T-54/55 và T-72 phiên bản xuất khẩu của Quân đội Iraq.

Do là đạn xuyên phá động năng, khả năng xuyên phá của đạn DU sẽ giảm dần ở cự ly khai hỏa. Cự ly tác chiến tối ưu của dòng vũ khí này vào khoảng dưới 2km. Điều này sẽ hoàn toàn bình thường với Quân đội Mỹ với ưu thế tuyệt đối trên không và lục quân đóng vai trò là lực lượng tiến vào giải quyết chiến trường. Tuy nhiên, Quân đội Ukraine không có lợi thế như vậy. Nhất là gặp đối thủ là dòng xe tăng T-90M hiện đại của Nga.

Sức mạnh của xe tăng Nga không phải là cỡ nòng lớn hơn 125mm so với 120mm trên xe tăng Abrams, mà là những loại vũ khí nó được trang bị tối ưu cho khả năng tấn công đối phương ở tầm xa. Trong đó, đáng kể nhất là tên lửa chống tăng 9M119M Refleks (tên mã NATO là AT-11 Sniper) bắn qua nòng pháo chính. Dòng tên lửa chống tăng bám chùm laser này có tầm bắn hiệu quả từ 4 tới 6km. Như vậy, ngay khi phát hiện ra xe tăng M1 Abrams, T-90M đã có thể tung đòn tấn công tầm xa, trước khi đối thủ kịp cơ động vào tầm bắn hiệu quả.

Với đầu đạn nặng 4,5kg, tên lửa Refleks nếu không tiêu diệt được xe tăng Mỹ, thì hậu quả của sóng xung kích và mảnh văng do vụ nổ gây ra có thể làm hư hại hoặc phá hủy các thiết bị trinh sát, liên lạc và dẫn bắn trên xe tăng Abrams để làm giảm khả năng chiến đấu của phương tiện này.

Như vậy, trong cuộc đối đầu trực tiếp, xe tăng Nga sẽ có ưu thế rõ ràng với nhiều lựa chọn tấn công trước và có thể vô hiệu hóa đối thủ trước khi chúng kịp phản đòn.

Giáp bảo vệ: T-90M vượt trội hoàn toàn

Xét về khả năng bảo vệ được minh chứng thực tế trên chiến trường, xe tăng T-90 và biến thể nâng cấp T-90M rõ ràng có lợi thế hơn hẳn “người đồng nhiệm” đến từ bên kia bờ đại dương.

Hệ thống giáp kết hợp cứng-mềm, gồm giáp composite phức hợp kết hợp với giáp phản ứng nổ Relic và hệ thống phòng thủ chủ động Shtoras giúp xe tăng T-90M có khả năng sống sót cao hơn nhiều so với cơ cấu giáp phức hợp Chobham có gia cường trên xe tăng M1 Abrams.

Thực tế chiến trường tại Syria và Ukraine, xe tăng T-90 cũng đã minh chứng khả năng bảo vệ trước các loại tên lửa chống tăng hiện đại như TOW, Javelin bằng con số thiệt hại rất thấp. Trong khi đó, xe tăng Abrams lại có những minh chứng ngược lại. Sự dễ tổn thương trước các loại hỏa lực chống tăng vác vai và tên lửa chống tăng của Abrams được ghi nhận tại nhiều chiến trường Iraq, Yemen...

Đặc biệt, phiên bản M1A2 SEP Abrams viện trợ cho Ukraine đã bị cắt giảm hệ thống giáp bảo vệ hợp kim Uranium nên khả năng sống sót của xe cũng suy giảm đáng kể.

Khả năng cơ động: 46 tấn và 68 tấn

Biệt danh “xe tăng bay” được chính các chuyên gia quân sự phương Tây đặt cho xe tăng T-90 vì khả năng cơ động tuyệt vời của nó trên địa hình dã chiến. Và điều này còn được tăng cường đáng kể trên phiên bản T-90M với hệ thống động cơ mạnh tới gần 1.200 mã lực kết hợp với hộp số tự động.

Thực tế, tư duy thiết kế xe tăng của Liên Xô và Nga đều chú trọng khả năng cơ động cao với thiết kế nhỏ gọn, động cơ mạnh mẽ và trọng tâm xe thấp. Điều này là phù hợp với điều kiện địa hình rộng lớn của Liên Xô, đặc biệt là trên các bình nguyên rộng lớn của Ukraine. Tư duy này hoàn toàn phù hợp giúp xe tăng có thể cơ động tốt trên nền đất yếu, bùn nhão từng là “đặc sản” cầm chân nhiều đội quân xâm lược nhằm vào nước Nga và Liên Xô trong quá khứ.

Với tổng trọng lượng chỉ khoảng 46,5 tấn, xe tăng T-90M đã minh chứng khả năng cơ động tuyệt, kể cả trong điều kiện chiến đấu khắc nghiệt tại Ukraine.

Còn đối với M1 Abrams, cỗ xe tăng nặng tới gần 70 tấn này liệu có khả năng cơ động như đối thủ. Dù được trang bị động cơ turbin khí mạnh mẽ 1.500 mã lực, nhưng Abrams chắc chắn sẽ không dễ cơ động như xe tăng Nga. Điều đó còn chưa kể tới hệ thống đường sá, cầu cống Ukraine liệu có chịu được tải trọng lớn của xe tăng Mỹ sau gần 1 năm xung đột. Điều đó vẫn là câu hỏi lớn, nhưng rõ ràng xe tăng Nga đang có lợi thế.

Hệ thống liên lạc và chỉ huy trên trường: Ưu thế không nằm trên phiên bản viện trợ

Khi nói tới hiệu quả của các hệ thống liên lạc và chỉ huy chiến trường, các loại vũ khí Mỹ và phương Tây luôn được đánh giá cao với khả năng liên kết dữ liệu, chia sẻ thông tin để tăng hiệu quả tác chiến tổng thể, trong đó có xe tăng M1 Abrams. Xét về khía cạnh này, Liên Xô trước đây và Nga có phần tụt hậu và đang được cải thiện dần trên các dòng xe tăng hiện đại sau này như T-90 và T-14 Armata.

Tuy nhiên, theo các thông tin công khai, do lo lắng hệ thống liên lạc và chỉ huy chiến trường trên xe tăng Abrams có thể bị lộ bí mật nếu rơi vào tay Nga, Mỹ đã loại bỏ hệ thống này khỏi các xe tăng viện trợ cho Ukraine. Như vậy, về cơ bản, xe tăng Abrams viện trợ chỉ mang được phần xác của chiến binh thép này, trong khi đó những công nghệ cốt lõi đã bị loại bỏ.

Xét về mặt thông số, xe tăng T-90M của Nga đang có lợi thế hơn xe tăng Abrams Quân đội Ukraine sắp tiếp nhận. Tuy nhiên, thành tích chiến đấu của mỗi dòng xe tăng sẽ còn phụ thuộc vào nhiều tố khác như: Trình độ kíp lái, khả năng phối hợp tác chiến, cũng như 1 phần may mắn trên chiến trường.