Doanh nghiệp Việt trước biến động từ bên kia bán cầu

Ngày 5/11/2024 tới đây theo giờ Việt Nam, ngày bầu cử tổng thống Mỹ sẽ diễn ra giữa 2 ứng viên: Phó Tổng thống đảng Dân chủ Kamala Harris và ứng cử viên đảng Cộng hòa Cựu Tổng thống Donald Trump.

Trong báo cáo phân tích mới đây, Công ty Chứng khoán Mirae Asset nhận thấy có nhiều điểm khác biệt về chính sách giữa 2 ứng cử viên, nhưng đều tập trung chủ yếu vào các vấn đề: thuế, lạm phát, thương mại Mỹ - Trung, người nhập cư, luật về nạn phá thai, chiến tranh tại Ukraine và môi trường...

Về tác động của cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ đối với nền kinh tế Việt Nam, Mirae Asset cho rằng, việc đảng Cộng hòa hay đảng Dân chủ Mỹ đắc cử đều có ít nhiều tác động lên nền kinh tế ở cả chiều hướng tích cực và tiêu cực.

Nếu đảng Cộng hòa giành chiến thắng và Donald Trump lên nắm quyền, nhiều thay đổi mạnh mẽ trong chính sách sẽ diễn ra, ảnh hưởng sâu rộng đến nền kinh tế toàn cầu, trong đó có Việt Nam. Việc Mỹ áp thuế cao lên hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc có thể khiến các chuỗi cung ứng dịch chuyển sang Việt Nam, mang lại lợi thế nhất định cho các ngành sản xuất trong nước. Tuy nhiên, Việt Nam cũng sẽ đối mặt với thách thức từ các chính sách bảo hộ mà Mỹ đề ra, cùng với các điều kiện thương mại khắt khe hơn.

Một ví dụ cụ thể là việc Mỹ có thể tăng thuế nhập khẩu đối với hàng hóa từ các quốc gia khác lên từ 10–20%. Điều này có thể ảnh hưởng đến Việt Nam, bởi Mỹ hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Trong 9 tháng đầu năm 2024, Việt Nam đã xuất khẩu sang Mỹ đạt 88,16 tỷ đồng, tăng 25,6% so với cùng kỳ. Trong đó, máy vi tính, sản phẩm điện tử, linh kiện và hàng dệt may là những mặt hàng chủ đạo, đóng góp lớn vào tổng kim ngạch xuất khẩu.

Ngoài ra, Trung Quốc là thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam, ghi nhận đạt 104,81 tỷ USD, tăng 32,4% so với cùng kỳ, có thể ảnh hưởng bất lợi nếu Mỹ đánh thuế lên sản phẩm nhập khẩu có nguồn gốc từ Trung Quốc được sản xuất tại nước thứ 3.

Đối với đảng Dân chủ, nếu bà Kamala Harris cầm quyền, chính sách không có quá nhiều thay đổi do tiếp tục kế thừa những chính sách dưới thời ông Biden. Bà chủ trương hoạt động hợp tác đa phương, thúc đẩy việc tham gia vào các tổ chức thương mại quốc tế.

"Nếu Harris tái gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Việt Nam sẽ có lợi thế vì thuộc thành viên trong khối này, từ đó thúc đẩy các hoạt động xuất khẩu", Mirae Asset nhận định.

Tác động của bầu cử Tổng thống Mỹ đến các nhóm ngành

Dựa trên bảng phân tích tác động của cuộc đua Tổng thống Mỹ 2024 đến các nhóm ngành tại Việt Nam, chúng ta có thể thấy rõ những cơ hội và thách thức cho từng lĩnh vực kinh tế quan trọng.

Đối với bất động sản khu công nghiệp, nếu Donald Trump đắc cử, Việt Nam có thể hưởng lợi từ dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) dịch chuyển khỏi Trung Quốc, do Trump có xu hướng khuyến khích các doanh nghiệp Mỹ rời Trung Quốc. Ngược lại, nếu Kamala Harris thắng cử, ngành này sẽ không chịu tác động đáng kể.

Với ngành dệt may, Trump đắc cử sẽ mang lại lợi thế cho Việt Nam khi các sản phẩm dệt may có thể thay thế hàng Trung Quốc tại thị trường Mỹ, nhưng đồng thời doanh nghiệp sẽ phải đối mặt với mức thuế cao khi nhập khẩu vào Mỹ. Trong khi đó, nếu Harris trở thành Tổng thống, Việt Nam có thể được hưởng lợi nhờ vào việc mở rộng hợp tác đa phương và các hiệp định kinh tế do bà thúc đẩy.

Tương tự, ngành thủy sản sẽ hưởng lợi nếu Trump tiếp tục áp thuế lên sản phẩm Trung Quốc, nhưng cũng phải chịu mức thuế nhập khẩu cao vào Mỹ. Ngược lại, Harris có thể thúc đẩy ngành này thông qua hợp tác đa phương, tạo điều kiện cho xuất khẩu thủy sản Việt Nam vào Mỹ.

Ngành dầu khí sẽ có thêm cơ hội khi Trump có xu hướng đẩy mạnh đầu tư và khai thác năng lượng, bao gồm khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) và các sản phẩm dầu khí khác, mở ra tiềm năng xuất khẩu lớn cho Việt Nam. Trong khi đó, nếu Harris đắc cử, ngành dầu khí Việt Nam sẽ không chịu tác động nhiều.

Ngành điện thoại và linh kiện cũng chịu tác động kép khi Trump đắc cử, khi Việt Nam có thể thay thế hàng Trung Quốc nhưng đối mặt với thuế cao. Harris có thể giúp ngành này phát triển nhờ mở rộng các hiệp định thương mại đa phương.

Cuối cùng, ngành gỗ và nội thất cũng có cơ hội tương tự các ngành trên nếu Trump thắng cử, khi hàng Việt Nam có thể thay thế sản phẩm Trung Quốc nhưng chịu mức thuế nhập khẩu cao. Nếu Harris đắc cử, ngành này có thể tận dụng lợi thế từ các hiệp định kinh tế mà bà thúc đẩy.

Đối với thị trường chứng khoán Việt Nam, Mirae Asset đánh giá, sự kiện bầu cử tổng thống Mỹ nói chung không tạo ra nhiều tác động. Tuy nhiên, với những thống kê trước đây. Thị trường chứng khoán Việt Nam luôn cho tương quan dương so với chứng khoán Mỹ.

Cụ thể, độ tương quan giữa S&P 500 và VN-Index trong tháng gần nhất là 27%, trong quý gần nhất là 76% nên diễn biến chứng khoán Mỹ dự báo tác động đáng kể đến diễn biến VN-Index trong ngắn hạn.

Mirae Asset dự báo diễn biến thị trường chứng khoán Mỹ sau bầu cử có xác suất điều chỉnh trong ngắn hạn cao hơn. Đồng nghĩa với việc chứng khoán Việt Nam có thể sẽ chịu ảnh hưởng nhẹ trong ngắn hạn.