Doanh nghiệp “quên” khai báo có quan hệ đặc biệt sẽ bị xử phạt

Một trong những lỗi các doanh nghiệp thường gặp hiện nay khi thực hiện khai báo hải quan là không đánh dấu vào mục có quan hệ đặc biệt như quy định. Hải quan xác định đây là một lỗi hành chính nhỏ nhưng cảnh báo, nếu cố tình “quên” thì sẽ bị truy thu thuế và xử phạt.

Phản ánh tại buổi đối thoại với Cục Hải quan TPHCM diễn ra hôm nay, 9-10, ông Nguyễn Hải Minh, Phó chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) cho biết, lâu nay, khi thực hiện Thông tư 39/2015 về trị giá hải quan đối với hàng xuất nhập khẩu, nhiều doanh nghiệp mua nguyên liệu từ công ty mẹ thường sót việc đánh dấu vào mục “có quan hệ đặc biệt”. Vì lỗi này, cơ quan hải quan thường điều chỉnh trị giá hàng hóa theo hướng tăng, đồng nghĩa với việc số thuế phải nộp tăng lên.

Không chỉ vậy, theo ông Minh, bị cơ quan hải quan điều chỉnh tăng trị giá nhập khẩu nhưng sau đó doanh nghiệp lại bị cơ quan thuế nội địa thắc mắc về giá mua này. Xu hướng thường là giảm xuống.

Trả lời vấn đề này, ông Nguyễn Quốc Toản, Phó trưởng phòng Thuế xuất nhập khẩu, Cục Hải quan TPHCM cho biết, theo quy định hiện hành, khi doanh nghiệp nhập khẩu có mối quan hệ đặc biệt với bên bán thì phải khai báo. Trong trường hợp doanh nghiệp “quên” thì vẫn được giải trình thông qua tham vấn, chứng minh mối quan hệ không ảnh hưởng đến trị giá và vẫn được chấp nhận mức giá đã khai báo. Chỉ khi nào cơ quan hải quan chứng minh được mức giá đã khai báo thấp hơn thực tế thì mới bị điều chỉnh.

Tuy nhiên, nếu sau đó, cơ quan hải quan thực hiện kiểm tra sau thông quan, phát hiện doanh nghiệp không kê khai mối quan hệ đặc biệt và có đủ bằng chứng giá kê khai không phải giá thực tế thanh toán thì sẽ quay lại truy thu và xử phạt vi phạm hành chính.

Về việc bị cơ quan thuế nội địa xem xét lại giá mua vào mà đại diện EuroCham chia sẻ, ông Toản khẳng định, việc điều chỉnh trị giá khai báo là thực hiện theo Hiệp định GATT, hoàn toàn không liên quan đến việc cơ quan hải quan kết luận doanh nghiệp chuyển giá hay không tuân thủ. Khi doanh nghiệp bị điều chỉnh tăng số thuế phải đóng cho hàng hóa nhập khẩu thì đều có chứng từ đầy đủ và đây là cơ sở để chứng minh với cơ quan thuế nội địa.

Liên quan đến việc xác định trị giá hải quan đối với hàng hóa xuất, nhập khẩu, từ 15-10, doanh nghiệp sẽ áp dụng theo quy định tại Thông tư 60/2019/TT-BTC đã sửa đổi, bổ sung cho Thông tư 39/2015. Quy định mới được đánh giá là đã làm rõ được nhiều điểm không rõ ràng trong thông tư hiện hành.

Tại buổi tập huấn về Thông tư 60 diễn ra mới đây, đại diện Cục Thuế xuất nhập khẩu, Tổng cục Hải quan nhấn mạnh, những doanh nghiệp nằm trong danh sách doanh nghiệp có rủi ro cao về trị giá (tức đã có lịch sử khai báo giá thấp hơn giá thực tế mua bán) thì đương nhiên sẽ bị kiểm tra.

Yêu cầu công chức hải quan chấn chỉnh việc áp giá

Tại hội nghị đối thoại, ông Toản yêu cầu các chi cục hải quan trực thuộc phải chấn chỉnh việc áp dụng giá với hàng mẫu, hàng quà biếu, hàng phi mậu dịch.

Theo ông Toản, EuroCham đã nhiều lần phản ánh về chuyện công chức hải quan áp dụng giá chào bán trên mạng internet cho hàng phi mậu dịch, hàng quà biếu đi qua đường hàng không, chuyển phát nhanh rồi áp thuế.

Bên cạnh đó, cũng có doanh nghiệp phản ánh khi nhập hàng mẫu, hàng thử thì bị công chức hải quan yêu cầu chứng minh sự giống nhau và khác nhau so với hàng thông thường và bị tính giá tương đương.

Theo ông Toản, đây là việc làm không đúng quy định và cần phải chấn chỉnh.