Doanh nghiệp dệt may than khó sản xuất hàng xuất khẩu vì chính sách 'trói tay'

Nghị định 18/2021/NĐ-CP được ban hành ngày 11/03/2021 thay thế cho Nghị định 134/2016/NĐ-CP ngày 01/09/2016 bị cho là gây khó doanh nghiệp.

Từ kiến nghị của doanh nghiệp

Vừa qua, Hiệp hội Dệt May Việt Nam (VITAS) liên tục nhận được công văn từ các đơn vị thành viên kiến nghị về việc thu thuế hàng nhập khẩu tại chỗ phục vụ cho sản xuất hàng xuất khẩu theo Nghị định 18/2021/NĐ-CP.

Cụ thể, Công ty cổ phần May Phương Đông cho biết, theo điểm h khoản 6 Điều 1 Nghị định 18/2021/NĐ-CP: Sản phẩm nhập khẩu tại chỗ đăng ký tờ khai hải quan theo loại hình nhập gia công được miễn thuế nhập khẩu nếu người nhập khẩu tại chỗ đáp ứng quy định tại điểm a, b khoản 2 Điều 10 Nghị định này. Sản phẩm nhập khẩu tại chỗ đăng ký tờ khai hải quan theo loại hình khác thì người nhập khẩu tại chỗ kê khai, nộp thuế theo mức thuế suất và trị giá tính thuế của sản phẩm nhập khẩu tại thời điểm đăng ký tờ khai.

Theo hướng dẫn của Tổng cục Hải quan thì doanh nghiệp phải nộp thuế ngay nếu thực hiện việc nhập khẩu tại chỗ phục vụ cho các loại hình khác ngoài loại hình gia công xuất khẩu.

Điều này vô hình trung dẫn tới không khuyến khích doanh nghiệp chủ động sản xuất hàng xuất khẩu (thường gọi là làm hàng FOB), mà lại khuyến khích doanh nghiệp quay trở lại làm hàng gia công, và cũng thể hiện sự không công bằng đối với 2 loại hình này.

Trong khi tiêu chí của Nghị định 18/2021/NĐ-CP là miễn giảm thuế nói chung và tiêu chí riêng điều 12 của Nghị định nêu rõ: Miễn thuế đối với hàng hóa nhập khẩu để sản xuất hàng xuất khẩu

Theo Công ty cổ phần May Phương Đông, trên thực tế triển khai Nghị định 18/2021/NĐ-CP, doanh nghiệp sẽ phải đóng ngay một khoản tiền thuế khá lớn và treo tại đó cho đến thời điểm doanh nghiệp hoàn thành bộ hồ sơ xuất khẩu và hoàn tất hồ sơ hoàn thuế với thời gian trung bình là 1 năm tính từ khi nhập khẩu.

Đây là một sự lãng phí rất lớn đối với doanh nghiệp. Đặc biệt là so với Nghị định 134/2016/NĐ-CP thì Nghị định 18/2021/NĐ-CP không cải tiến gì về thủ tục, thậm chí còn gây khó khăn và tốn kém hơn cho doanh nghiệp.

Công ty cổ phần May Phương Đông kiến nghị, bãi bỏ việc thu thuế ngay lập tức đối với hàng nhập khẩu phục vụ sản xuất hàng xuất khẩu, giữ nguyên chính sách thuế XNK đối với loại hình sản xuất xuất khẩu như quy định tại Nghị định 134/2016/NĐ-CP.

Cần bãi bỏ chính sách thu thuế ngay

Trước những khẩn cầu của các doanh nghiệp dệt may, ngày 12/5/2021, Hiệp hội Dệt May Việt Nam (VITAS) đã có Công văn gửi Văn phòng Chính phủ, Bộ Tài chính, Bộ Công Thương, Tổng cục Hải quan kiến nghị vướng mắc về chính sách thuế và thủ tục Hải quan theo Nghị định 18/2021/NĐ-CP ngày 11/03/2021.

Theo Hiệp hội Dệt may, vấn đề nộp thuế nhập khẩu theo hình thức xuất nhập khẩu (XNK) tại chỗ gây ra nhiều bất cập, bởi dù được hoàn lại khi chứng minh là thực sự xuất khẩu như gây khó khăn rất lớn cho doanh nghiệp, vì phải huy động một số tiền lớn để đóng thuế và mất rất nhiều thời gian để hoàn thành các thủ tục nộp và hoàn thuế sau đó. Hơn nữa, việc này cũng làm tăng thủ tục hành chính cho cả DN lẫn cơ quan quản lý để theo dõi, chuẩn bị hồ sơ quyết toán thuế, hoàn thuế.

Điều bất cập lớn nhất của quy định này là không khuyến khích hàng sản xuất xuất khẩu. Trong khi, hàng nhập khẩu tại chỗ để gia công xuất khẩu được miễn thuế, thì hàng nhập tại chỗ để sản xuất xuất khẩu lại không được miễn thuế. Mặt khác, việc chỉ ưu tiên hàng nhập khẩu để gia công xuất khẩu mà không ưu tiên các DN nhập để sản xuất xuất khẩu- một hình thức mang lại giá trị gia tăng và hiệu quả cao hơn, không ưu tiên DN sử dụng vải trong nước để sản xuất xuất khẩu, điều này vô hình trung đã khuyến khích các DN lựa chọn hình thức gia công, thay vì tìm cách nâng cao vị trí của dệt may Việt Nam trong chuỗi cung ứng, đi ngược lai chiến lược phát triển của ngành.

Hiệp hội Dệt may kiến nghị, sửa đổi quy định cho phép miễn thuế nhập khẩu với hàng nhập tại chỗ để sản xuất hàng xuất khẩu, tạo sự bình đẳng giữa hình thức gia công xuất khẩu và sản xuất xuất khẩu, khuyến khích các DN chuyển sang phương thức xuất khẩu mua đứt bán đoạn (FOB) thay vì khuyến khích gia công.

Bên cạnh đó, Hiệp hội Dệt may cho rằng, Nghị định cần làm rõ: Sản phẩm nhập khẩu tại chỗ để sản xuất hàng xuất khẩu cần nộp thuế nhập khẩu có bao gồm sản phẩm nhập khẩu từ nước ngoài nhưng được chỉ định hàng hóa giao từ các doanh nghiệp chế xuất, khu phi thuế quan không? Trường hợp người nhập khẩu tại chỗ đưa sản phẩm nhập khẩu tại chỗ vào sản xuất hàng xuất khẩu và thực tế đã xuất khẩu sản phẩm cho thương nhân nước ngoài nhưng được chỉ định giao hàng hóa cho doanh nghiệp không phải doanh nghiệp chế xuất hoặc thuộc phi thuế quan thì có được hoàn thuế nhập khẩu không?

Là một trong những mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, ngành dệt may đang đứng trước những cơ hội rất lớn từ các hiệp định thương mại tự do (FTA) đã ký kết. Nhưng để tận dụng được những cơ hội này, đẩy mạnh xuất khẩu để mang ngoại tệ về cho đất nước, doanh nghiệp dệt may rất cần sự hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh- cụ thể là sửa đổi những quy định “trói tay” doanh nghiệp như vậy - bà Hoàng Ngọc Ánh- Tổng Thư ký Hiệp hội Dệt May Việt Nam chia sẻ.